Laatste woorden 2

Zekere Zaken: het uitspreken van laatste woorden; variatie op Remco Camperts woorden 'Wat zal ik als laatste zien...wat zal ik als laatste horen...

Laatste woorden, woorden die als loden last om de nek van achterblijvers kunnen blijven hangen, vooral wanneer ze de betekenis hebben van een opdracht of onthulling.

Reden te meer om je er alvast op voor te bereiden.

Een enkele uitspraak haalt de geschiedenisboeken, zoals die van Willem de Zwijger, die voor zijn doen blijkbaar verdraaid mondig uit zijn woorden kwam toen de kogels van Baltesar Gerards zijn lijf doorboorden.

Jezus schijnt enkele dagen voor zijn dood zijn laatste woorden te hebben uitgesproken in de tuinen van Getsaminee: Mijn Heer, mijn Heer, waarom hebt U mij verlaten. 

Verder was hij een Ware Zwijger.

In Onsterfelijke Laatste Woorden put de auteur, Terry Breverton, vooral uit de overleveringen uit West Europa- weinig Nederland - , China en Amerika. 

Een aantal uitspraken, die me inspireerden:

* Leonardo Da Vinci: 'Ik dacht dat ik leerde te leven, maar eigenlijk leerde ik te sterven.' (genoteerd in       een van zijn notitieboekjes; dus sterk als dit zijn laatste woorden zijn geweest)

*  John Donne: Dood, wees niet trots, ook al noemen sommigen U Machtig en verschrikkelijk, want dat bent U geenszins.' (Beginregels van zijn Holly Sonnet X, dat twee jaar na Donnes door verscheen.)

* Johann von Goethe: 'Open de luiken van de slaapkamer, zodat er meer licht naar binnen kan.' (Beter bekend in zijn kortere versie: Licht, meer licht!)

* Karl Marx: 'Vort, weg. Laatste woorden zijn voor dwazen die nog niet genoeg gezegd hebben.' (Desondanks, Karl, had jij ook nog niet genoeg gezegd?)

* Vincent van Gogh: 'De droefheid zal altijd blijven.' (Laatste woorden aan zijn broer Theo, de dag voordat hij stierf)

* Franz Kafka: 'Liefste Max, Mijn laatste verzoek, alles wat ik achterlaat in de vorm van dagboeken, manuscripten, brieven (van mij en van anderen) enzovoort, moet ongelezen worden verbrand.'(Aantekeningen voor zijn vriend Max Brod, die zich gelukkig niet aan deze opdracht heeft gehouden.)

* Sigmund Freud: 'Mijn beste Schur, je herinnert je ons eerste gesprek. Je beloofde me toen dat je me niet in de steek zou laten als mijn tijd gekomen was. Nu is het alleen nog maar een grote kwelling zonder enige zin.'(Laatste woorden tegen zijn arts - en vriend - Max Schur, die hem niet in de steek liet bij dit euthanasieverzoek)

* Walt Disney: 'Stel je eens voor dat je wereldwijd herinnerd wordt voor het bedenken van een muis.'

en tenslotte

* Giles Lytton Strachey"'Als dit doodgaan is, ben ik er niet van onder de indruk.' (Maar wist hij toen de clou?)

Laatste woorden, bezweringen, aforismen, finale conclusies. 

De mooiste zijn die van de troost.

Aan de slag.

Laatste woorden

In de afgelopen tijd, waarin ik niet postte zijn heel wat mensen om me heen overleden. De overlijdensberichten in de kranten van mensen die ik had gekend, knipte ik uit en plakte ze in mijn dagboek. Mijn herinneringen aan de overledene schreef ik erbij, vaak niet meer dan een ademtocht.

Van familie ontving ik verschillende berichten - ooms, tantes, neven en nichten - vaak familie, die ik jaren niet gezien noch gesproken had. 

Meestal ga ik in op de uitnodiging voor de uitvaartdienst met koffie en broodje na.

De moderne crematoria zijn voorzien van grote beeldschermen, waarop foto's worden geprojecteerd van het voorbije leven. 

Doorgaans zijn dat vakantiefoto's; tent of caravan met een tevreden lachende overledene.

In de koffie-tafelgesprekken hoor je hoe de overledene aan zijn einde is gekomen: kwaal, diagnose, behandeling, einde.

Ik ben het meest benieuwd naar het einde en in het bijzonder naar de laatste woorden 

Uit ervaring weet ik dat die van enorme impact voor de achtergeblevenen kunnen zijn.

Met de laatste energie wordt gefluisterd, dat de achterblijvende partner zich niet moet laten weerhouden om weer een relatie aan te gaan. Zoiets ontroert me. Heeft hij/zij die boodschap al lang voorbereid?

Heeft mijn tante, die haar zoon in haar laatste uur vraagt of ze het goed heeft gedaan, de bedoeling om voor eeuwig van haar twijfel verlost te zijn? Want de zoon kan natuurlijk alleen maar beamen.

Mijn nieuwsgierigheid naar de laatste woorden kan ik ook voeden door de onderstaande publicatie

In een volgende post zal ik mijn favoriete laatste woorden tonen.

In deze post wil ik spoileren wat ik tot op heden mijn laatste woorden zullen zijn - eventueel te gebruiken op mijn urn -

                                                            "Meer zat er niet in."

(Misschien moet ik die woorden toelichten. De meest vervelende opmerking, die ik vaak heb moeten horen: "Ik had meer van je verwacht." Ik heb daar nooit een goed weerwoord op kunnen geven. Wel dacht ik vaak, "Dat is dan jouw probleem". Maar daar maak je geen vrienden mee. Mijn eerste indruk die ik maak is meestal beter dan de tweede. Ook die gedachte is geen sterk weerwoord. Dus heb ik die laatste woorden bedacht. Nu, inmiddels een oude man, hoor ik helaas niet meer dat er meer van me werd verwacht.)

Een nieuw begin

Mijn eerste post plaatste ik op 20 juni 2007. 

De bijgaande foto was genomen in onze tuin om precies te zijn van het blauwe bankje onder de pergola met de druiven. 

Ik nam vanuit hetzelfde standpunt vorige maand, ruim 18 jaar later het bankje weer in beeld.

Wat opvalt is de kwaliteit van de foto. Van een eenvoudige digitale Sony cybershotcamera, waarmee ik in 2007 fotografeerde, werk ik nu met een Sony alpha 7. 

De kleur blauw is lichter - het bankje is intussen vele malen gerepareerd en geverfd.

Sinds de eerste post volgden er nog 834 met volgens het dashboard van Blogger 91674 views.

De vijf meest bekeken posts zijn

1. Nu ook reuze-aardbei uit de Gaspeltuin van 25/5/'09 met 1287 views

2. De volgorde van spullen van 12/5/'10 met 468 views

3. Femke, de aarde verlaten van 17/10/'18 met 382 views

4. Van villa Russenduin naar villa Glory van 33/8/'16 met 367 views

5. Een stad zijn van 17/2/'16 met 247 views

In mijn teksten schrijf ik over wat me in de afgelopen week heeft bezig gehouden en probeer vanuit mijn individuele ervaring algemene bevindingen en conclusies te slepen. Ik begon aanvankelijk over onze tuin te schrijven, zowel het siertuingedeelte als de moestuin. Als snel volgde mijn leeservaringen, reizen, familie en mijn persoonlijke geschiedenis. 

Later nam ik projecten als 'muzen' onder handen, projecten die meerdere posts omvatten.

Sinds mijn voorlaatste post  'Aangetroffen, opgeraapt' van februari 2023 is er veel gebeurd. Het belangrijkste was het bericht van de uitgezaaide longkanker bij Riny en de spannende therapie die volgde.

We verloren in de laatste tweeëneenhalf jaar veel vrienden, leerden nieuwe mensen kennen, genoten van vakanties in het appartement van Thomas in Marbella; ik volgde een cursus OCO - Onafhankelijke Cliënt Ondersteuner en we verduurzaamden ons huis. 

Om uit deze opsomming een algemene bevinding te destilleren lukt me niet een, twee, drie. 

Hooguit een platte conclusie: het gaat, zoals het gaat. 

Het besluit om weer te gaan bloggen ligt deels gelegen in bovenstaande conclusie, door te schrijven en te delen wil ik het Carpe Diem intensiveren.

De-blokkade en Doorstart

Het is tweeëneenhalf jaar geleden dat ik voor het laatst op deze blog 'Gaspeltuin' publiceerde.

Aanvankelijk bedoeld als wekelijks digitaal tuinjournaal, evolueerde het tot een wekelijks verslag van wat me bezig houd. 

Wat me bezig zou houden vanaf februari was me duidelijk. Riny had de diagnose 'uitgezaaide longkanker' gekregen.  Het onderwerp van mijn schrijven zou voortaan zijn, wat dat met me zou doen, wat dat voor ons zou betekenen. Het kon niet anders dat ik mijn tekst zorgvuldig zou moeten kiezen, ik zou geen tekst meer kunnen schrijven vooraleer ik die door Riny zou moeten laten screenen.

Nou is Riny vanaf het begin dat ik deze blog schrijf mijn redacteur, maar ze houdt zich bezig met de tekst en opmaak en niet met de inhoud.

Van verschillende kanten is me in die tweeëneenhalf jaar tijd gevraagd waarom ik deze blog niet meer vul. Mijn uitleg was steeds dezelfde: zelfcensuur en privacy stonden me in de weg. 

Maar Riny is het nu die me vraagt de draad weer op te pakken. Onze voorwaarde: starten met een tekst onder 'Doorstart', met instemming van beiden - Riny en ik - waarin kort de geschiedenis van Riny's ziekte uit de doeken wordt gedaan.

De titel van die tweeëneenhalf-jaar geschiedenis zou de titel 'Geluk' mogen dragen.

Want hoe vaak had het anders hebben kunnen lopen: De ondraaglijke pijnen verdwenen met één bestraling, De PDL waarde om in aanmerking te komen voor een immuun-behandeling was  gunstig, de eerste effecten van de behandeling waren spectaculair. De uitspraak: "Genezen kunnen we U niet, maar er is misschien een levensverlengende behandeling mogelijk" was de enige strohalm die op de diagnose had gevolgd. Ook de gevreesde bijwerkingen bleven uit. 

Tot... bij de 17-e immuno-kuur. Darmontstekingen die leidden tot grote aversie van eten met enorm afvallen als gevolg maakte stoppen van de behandeling noodzakelijk. Zouden 17 kuren genoeg zijn, waar inmiddels 21 geïndiceerd zijn? Er is nog te weinig ervaring om deze vraag te kunnen beantwoorden. De uitslag op eerste scan na het stopzetten van de kuur was spannend. Deze was echter dezelfde als de voorgaande: mooie uitslag op alle fronten!

De mokerslag van 2-'23 veroorzaakte bij Riny een enorme dadendrang: er moest op korte termijn van alles worden geregeld: bijstellen van het testament, opstellen van een levenstestament, overleg met de huisarts en het opstellen van een euthanasieverklaring.

Ik moest, zeker in de beginperiode opdraven als mantelzorger, een taak waarvan ik het doen van boodschappen het moeilijkst vond. Inmiddels weet ik de crackers, de vaatwas-tabletten  en de doosjes  paracetamol blindelings te vinden.

We hebben veel met elkaar gepraat. Over de kwaliteit van leven, over het leven dat we tot dan toe hebben geleid, wanneer het niet meer hoeft, wat er toe doet (en wat niet meer). Met Thomas en David  en kleinkinderen werd alles open besproken. Riny was daarbij duidelijk en troostrijk.

Het cliché Carpe Diem wordt gepraktiseerd, in het besef van Momento Mori en Amor Fati.

Tot zover de beknopte update, die de toegang tot mijn wekelijkse blog Gaspeltuin  moet openen.

Dat gebeurt na het fiat van Riny.

Riny: Het is een beknopte, juiste weergave van wat achter ons ligt.

Vanaf nu kan en wil ik weer elke zaterdag een post plaatsen.

Aangetroffen, opgeraapt

 Het is een magere troost

Het is een magere troost

dat alles moet verdwijnen

en ik je hoe dan ook op een keer

toch zou moeten missen bijvoorbeeld

door de dood. Ik hou van je, al

kunnen we waarschijnlijk niet meer

worden wat we vroeger waren of dachten

te zijn. Geen verhalen over afkeer,

over waanzin of grote trouw: ik

verlang naar toen terwijl

ik ouder word. Ik denk

nog veel aan jou.

Aangetroffen in De Groene 23 februari 2023

Uit: In de piste door Tom Lanoye

"Toeval bestaat niet."

Je raapt de woorden op die je nodig hebt.

Zelfbeeld

Twee weken geleden schreef ik hoe belangrijk het is om je eigen Zelf te kennen en dat zelfbeeld ook uit te dragen, niet meer of minder dan dat. Dat geldt bij sollicitatiegesprek, dating en online profiel.

Vorige week vroeg ik me af of dat Zelf  (on-) veranderlijk is.

Hier wil ik het hebben hoe je het Zelf in beeld te krijgen.

Er zijn vele testen, lijsten met vragen, die jezelf invult.

Ze worden veel gebruikt bij personeelselectie, of je geschikt bent voor een bepaalde functie en of je in een team past.

Het Eindhovens Dagblad publiceert vandaag - 16 februari 2023 - een artikel over de DISC-methode ontwikkelt door de Amerikaanse psycholoog William Moulton Marston, dat kandidaten screent op de dimensies mens - taakgerichtheid en hoog tempo - rustig tempo.

Dat leidt tot vier persoonlijkheidsstijlen: Dominant (kleur rood), Interactief (kleur geel), Stabiel (kleur groen) en Consciëntieus (kleur blauw).

Het is vervolgens de vraag of je zoveel mogelijk homogene of heterogene teams wil.

Het Goot Psychologisch Modellenboek Anthon van der Horst e.a. uitgave 2010 van Duuren Management beschrijft 51 modellen excl. DISC.

De modellen worden verdeeld in 8 groepen.

1. Leiderschap & invloed

2. Communicatie & relatie

3. Samenwerken & resultaat

4. Persoonlijkheid & ontwikkeling

5. Leren & presteren

6. Geluk & stress

7. Besluitvorming & creativiteit

8. Talent & ambitie

Voor mijn zoektocht naar het Zelf zoek ik in de groep Persoonlijkheid & ontwikkeling met 6 modelbeschrijvingen.

Model The Big Five heeft als ondertiteling 'Inzicht krijgen in iemands persoonlijkheid'.

Veel psychologen hebben zich bezig gehouden met persoonlijkheidstyperingen zoals Freud, Jung, Roger, Kelly, Eysenck en Cattell. Het gaat dan om typeringen met stabiele eigenschappen.

Lewis Goldberg heeft met The Big Five een clustering gemaakt van karaktereigenschappen tot vijf universele dimensies.

1 Consciëntieusheid Gedisciplineerd versus Onzorgvuldigheid

2. Altruïsme              Hulpvaardigheid versus Onvriendelijkheid

3. Extraversie            Openheid versus Op de achtergrond stellend

4 Openheid                Open voor nieuwe ervaringen versus Conformistisch

5 Stabiliteit                Besluiteloosheid versus Emotionele stabiliteit

In het Modellenboek staan in het deel over The Big Five 27 vragen en daarbij de score.

Ik was van plan deze hier te tonen, maar het copyright weerhoudt me hiervan.

Ik was ook van plan mijn score weer te geven, maar ook daarvan zie ik met de strenge copyrighttekst af 

Maar wil je weten wie je bent volgens The Big Five kijk dan op www.gitp.nl/testlab/deelnemers/wie-ben-ik/persoonlijkheid.aspx 

Het (on-) veranderlijke zelf

In de laatste De Groene van 2 februari staat een prikkelend springerig essay van Marja Pruis 'Ons veranderlijke zelf.  Of: blijf je je hele leven wie je denkt te zijn?',  dat raakt aan mijn blog van vorige week.

De vraagstelling: verandert het Zelf gedurende het leven of blijft het de-zelf-de.

De eerste optie impliceert maakbaarheid, de tweede vindt Pruis iets romantisch hebben.

Zoals dat gaat leidt haar 4 pagina's verkennend essay niet tot een eensluidend antwoord ondanks de vracht aan literatuur en onderzoek die ze aanhaalt.

Ik noemde haar essay springerig, waarmee ik bedoel dat ze lichtvoetig van de ene tak naar de andere tak van de vraagstelling zweeft.

Zo grijpt ze de tak van het alledaagse woordgebruik "Je bent geen spat veranderd" beet.

Alsof de ander je zo goed kent en herinnert, maar ook dat de ander je denkt daarmee gerust te stellen. Misschien wil hij zichzelf gerust stellen. 

We kunnen op de oude voet gewoon verder gaan.

Pruis haalt onder andere de filosoof Joep Dohmen met zijn publicatie zijn 'Iemand zijn'. 

"Hij legt de nadruk op zelfkennis als scheppende daad: waar ben ik mee bezig?  Begrijp ik mijn eigen leven wel? Iemand die aan zelfzorg doet is bezig om onderweg te transformeren in een ander, beter zelf." 

Dit verbindt hem - zo laat Pruis zien - aan Peter Sloterdijk (Menszijn betekent jezelf verbeteren) en Kant  (Du kannst, denn du sollst), hetgeen pleit voor een Zelf dat veranderbaar is.

Het essay gaat niet in op een oorzaak of aanleiding tot verandering. Bekend is dat fysieke of psychische trauma's gedragsverandering teweeg kan brengen, die soms van permanente aard kunnen zijn. 

Kan dat ook als gevolg van een piekervaring, een intense beleving of een grondig inzicht?

Woensdag 25 januari zaten  Op1 aan de tafel van Carry ten Napel en Charles Groenhuizen vier moeders, wier dochters wegens ondraaglijk psychisch lijden euthanasie hadden ondergaan. 

Zij hadden elk hun kind daarin ondersteund. 

Ik vond het de meest indringende TV moment, dat ik ooit zag.

'Natuurlijk wil je dat je kind blijft leven.' 

Ze hadden alles aangegrepen om hen op andere gedachten te brengen. 

En er was veel, misschien teveel aan dat soort hulp. 

Maar niets baatte. 

Totdat een psychiater, die ook aan de tafel zat, hen had geconfronteerd  met de vraag 'En als ze het nu echt wil?' 

Elk van de vier moeders besloot naast hun dochter te gaan staan.

Er ontstond een rust, een ruimte om afscheid te nemen.

(Mijn verslag klinkt te knullig, merk ik.)

Vooral die onvoorstelbare omslag - niet meer tegenover, maar naast hun dochter, hoezeer dat tegen het moederinstinct inging - heeft me aan het denken, aan het voelen, aan beleven - staan in de wereld - gezet.

In 'In Liefde laten gaan' hebben de moeders bij elkaar steun gevonden.

Met hun verhalen hebben ze me diep geraakt alsof ik een ander was geworden. 

Een ander die het niet meer zo goed weet.

Een twijfelend Zelf.  

  

 
 

Ken U zelve

Ken U zelve stond blijkbaar boven de de ingang van de tempel van Delphi.

Een mooie opdracht met eeuwigheidswaarde.

Het brengt je bij de vraag naar het Zelve.

Is dat een constante? 

Ben je als jongeling dezelfde Zich Zelve als op latere leeftijd?

Wat doet de ontwikkeling, de omstandigheid met dat Zelf ? 

Het Zelf omvat je competenties en potenties.

Hoe krijg je daar vat op?

Bij de sociale vaardigheidslessen die ik zo'n vijftig jaar geleden gaf, liet ik klasgenoten feed back geven op elkaars competenties.

Opvallend waren naast overeenkomsten de grote verschillen.

Lag dat aan de grilligheid van het Zelf of was het een blijk van de afstand, de kennis die de ander op de te beoordelen persoon had?

Later als leidinggevende was het de gewoonte om regelmatig een 360 graden feedback te laten uitvoeren. Verschillende groepen waar je mee te maken had vulden een standaardlijst in.

Los van uitschieters gaven ze me een beeld over mezelf.

Steeds het beeld van een goede organisator, menselijk in de omgang en goed in het delegeren.

Zo zag men me, maar was dit mijn zelfbeeld?

Ik ging me er steeds meer naar gedragen, omdat ik ook zo'n leiderschap wilde zijn.

Bij beoordelen van het personeel moest ik mijn beoordelingen toelichten.

Wat me opviel was dat positieve beoordelingen veel minder onderbouwd hoefden te worden ten opzichte van de negatieve.

Bij te hoge ambities van een personeelslid leidde dat soms tot conflicten

Een piekervaring deed ik op toen ik een adjunct afraadde om te solliciteren naar een functie als eindverantwoordelijke vanwege haar neiging tot het perfectionisme, het eindeloos controleren van alles.

Ze solliciteerde toch en ik was verre van trots toen ze faalde.

Bij sollicitatietrainingen hamerde ik op openheid bij het 'aan de man/vrouw brengen' van het Zelf.

Zelfmarketing en openheid blijken niet makkelijk combineerbaar.

Het draaide om de vraag waarom wil je deze functie en waarom ben je daarvoor geschikt.

Sociale Media verleiden het Zelf zich op een openbare markt te presenteren.

Zijn de profielen een afspiegeling van reflectie of van voldoen aan een gewenst profiel?

Boven de tempel van Google zou aan de spreuk van Delphi 'En toon U Zelve' moeten worden toegevoegd.

Dat voorkomt veel tegenvallers.  

Familiereünie in Joure

Mijn ouders hadden 12 kinderen.

Ooit waren we met onze relaties met 24 personen.

Op de groepsfoto hierboven -genomen in hotel Héja in Joure - waar we de nacht hadden doorgebracht tellen we 11 personen.

Mijn jongste zus, die met haar man tot de harde kern behoren, moest op weg naar Friesland naar huis terugkeren met griepklachten. 

Zij zouden de groep van 13 completeren.

Een schoonzusje moest dit weekend werken, wat de harde kern op het getal 14 brengt.

En een schoonzus was onlangs overleden.

Er ontbreken dus 9 familieleden vanwege de hen moverende redenen.

Als goede mensen, zoals we ons voelen houden we de deur voor verloren zonen altijd open.

Tot zover de kwantitatieve groepsgegevens.

We kwamen drie jaar geleden voor de 25-e keer steeds in het derde weekend van januari bij elkaar.

Toen volgden de twee corona-jaren.

Dit jaar is het de 26-e keer, voor de tweede keer in Friesland, dicht in de buurt waar onze schoonzus is overleden.

Behalve deze aangewezen plaats in Friesland waren er nog twee wijzingen ten opzicht van de overige 25 weekenden.

We zouden niet twee maar één nacht verblijven.

En er was geen avondprogramma - voorheen de eerste avond het presenteren en opmaken van de creemers-geschiedenis, de tweede avond, de familie-avond geheten met allerhande spelen en quizzen met op het einde prachtige prijzen.

'Eens kijken hoe dat uitvalt', was de motivatie van het vaste kwartet van de organisatie.

Met een lichte activiteit zou de reünie starten.

Die lichte activiteit was een bezoek aan het museum in Joure, met veel Douwe Egberts, klokken, potten pannen, blikken. 

Kringloopwinkels verspreid over diverse oude onderkomens van de koffieboer.

Gratis toegankelijk voor museumjaarkaarthouders en vrienden van het museum Joure. Dat laatste was door de altijd assertieve, op korting beluste schoonzus gezien als de vriendenloterij. 

De hoogste vorm van interactie, waar een moderne attractie naar moet streven vanwege levensvatbaarheid bestond uit het proeven van koffiebonen.

Bij de entree van 9 euro was een kop koffie inbegrepen.

Vanaf de museumkantine startten de gesprekken, die een enkeling had voorbereid door een stapel foto's aan de buur te tonen, anderen bedienden zich van de beelden in de galerij op de smartphone.

Grootouders zijn enthousiaster in het tonen van foto's van hun kleinkinderen dan het bekijken van die van anderen.

De toon was niet altijd zwaar, waarbij existentiële thema's niet werden gemeden.

Het sterven van onze schoonzus werd decentraal beleefd en daarmee herdacht.

Wat moet verder worden vastgelegd voor ons collectieve geheugen?

Dat het eten in De Jongens van Joure prima was, dat de kamers wat klein uitvielen, de bediening in het hotelfoyer allervriendelijkst was en het ontbijt...?

Och, relevanter is de evaluatie: dat het goed was geweest. 

In samenzijn wordt de lichte wanhoop van het ouder worden draaglijker.

We blijven doorgaan, doorgaan...

Volgende jaar de 27-e, in de formule van de 26-e reünie.

   

   

Creemersgeschiedenis

 De zwart-witte trouwfoto van mijn ouders, ingekleurd.

Zij trouwden op 20 - 8-1941 voor de wet, een dag later werd het kerkelijk huwelijk voltrokken.

Wij vierden hun huwelijksdag jaarlijks op 21 augustus.

De afgelopen week me bezig gehouden met het 38 e hoofdstuk van de familiegeschiedenis, die ik post op de blog creemersgeschiedenis.blogspot.nl

De laatste hoofdstukken beslaan steeds 5 jaren van de nazaten van Creemers- van Montfort.

Mijn ouders kregen 12 kinderen, twee meisjes, de rest jongens.

Het was de gewoonte dat op de jaarlijkse familiereünie, die medio januari plaats vond, de deelnemers een presentatie verzorgden van de jaren, die aan bod waren. 

Ik maakte er een verslag van op de blog creemersgeschiedenis.

Tot Corona roet in het eten strooide en de reünies van 2021 en 2022 werden gecanceled.

Mijn familie werd gevraagd om toch door te gaan met het belichten van het aan de orde zijnde lustrum.

We zijn inmiddels aanbeland bij de jaren 2000 tot en met 2004.

Als inleiding schrijf ik een decorstuk waarin kond worden gedaan van de ontwikkelingen in de wereld. 

Als documentatie gebruik ik de uitgaven van  'Het aanzien van...' 

Voor mijn/onze geschiedenis werk ik volgens de methodiek: eerst uit ons geheugen optekenen wat we van die periode ons herinneren, dan bladeren we door onze fotoboeken en tenslotte lees ik mijn dagboeken uit die tijd.

Vanaf het volgende lustrum komt er nog een bron bij: mijn blog Gaspeltuin waarmee ik medio 2007 ben begonnen.

In die jaren 2000 - 2004, waarin mijn laatste jaren op de Pabo en de start van het Biloba project,  heb ik erg veel in mijn dagboeken geschreven. 

Het verschil tussen wat is ons geheugen was opgeborgen en wat ik uit mijn dagboeken naar boven haalde is voor deze periode gigantisch.

Maar Highlights  worden niet opgehaald, die zitten stevig verankerd in ons geheugen: de borstkanker bij Riny en later het trouwen van Thomas en Femke, de verhuizing van David en Karlijn, Riny's stoppen met werken en mijn overstap van de Pabo naar Biloba. 

Wat opviel was dat we in de periode heel veel in de tuin werkten en heel vaak op vakantie gingen.

Ik heb mijn broers en zussen laten weten dat ik om de geschiedenis in te halen graag een versnelling wil gaan werken en dit jaar in juli de jaren 2005 tot en met 2009 wil vastleggen.

In 2024 volgen in januari de jaren 2010 tot en met 2014 en in juli 2015 tot en met 2019.

In januari 2025 de laatste vier jaren 2020 tot en met 2023.

Vanaf 2026 zullen we jaarlijks het jaar ervoor verslaan.

En dat alles Deo Volente.

Ik zal in 2026 80 jaar worden.

D.V.    

Kandelaberen

Het is een fraai woord: kandelaberen, wat staat voor het snoeien van een boom tot een kaarsvorm.

Tussen het kippenhok en de tuin van de achterbuur staan twee bomen, die om de zes tot acht jaar gekandelaberd moeten worden.

We wonen ruim 36 jaar aan de Gaspeldoornlaan.

De bomen waren toe aan de vierde beurt.

De eerste keer kortwiekte ik ze in mijn eentje. Ik was begin veertig.

De twee volgende keren hielp mijn neefje, inmiddels neef, Rik me.

Eerst stond ik op de ladder, de tweede keer stond Rik boven en was ik zijn knecht.

Want wie zaagt is de baas.

Ik dacht bij die derde keer: 'Dat is de laatste keer.'

Dat was zo'n  tien jaar geleden. 

Maar de bomen raakten hun vorm kwijt.

Dus had ik de keus: tuinman of Luca.

Is het verantwoord om een 16 jarige met een ketting-snoeizaag de boom in te sturen?

Na wat grondoefeningen is het antwoord 'ja'.

Het is de kunst om de takken noch bij de buurman noch op het kippenhok te doen belanden.

Luca toont zich een ware acrobaat, die met veel inzicht in diverse technieken tak voor tak zonder enige schade op de gewenste plek weet te brengen.

We hadden er twee dagen voor uitgetrokken om te kandelaberen, de dikke takken te zagen en de rest te hakselen.

Grote spelbreker was het weer.

Regen en vooral de wind maakte verder werken afgelopen woensdag onverantwoord.

Nu rest ons nog een pluk aan de linker boom.

Maar veel of weinig takken, het blijft kandelaberen.

  

Kerst 2022

Vanaf het overlijden van Femke in 0ktober 2018 vieren we met Thomas, Luca en Noa Kerst.

Om vier uur surprises en cadeaus, daarna rond een uur of zeven samen eten.

Na drie jaar is dit gezelschap van vijf met Sophie en Luna uitgebreid naar zeven.

Bij binnenkomst geeft Luna me een ei van papier-maché in een rieten mandje.. 

Wij zijn immers opa en oma kip.

Ik leid Luna naar de kerstboom met daarbij de diverse Lemax huisjes en toestelletjes.

Voor het eerst sinds jaren opgesteld, want pubers talen hier niet meer naar. 

Luca maakt met zijn telefoon het onderstaande filmpje

Rond vijven startten we met de cadeaus.

Luca en Noa hebben inmiddels de kunst ontwikkeld om volwaardig mee te doen, wat inhoudt dat hun gedichten rijmen, de surprises inhoud hebben, iets benoemen van de persoon en onderhoudend voor de anderen.

De avond heeft van vijf tot elf geduurd, inclusief  de traditionele gourmet.

Het is onmogelijk om volledig verslag te doen evenmin als het uitlichten van high lights.

Ik kies ervoor om de surprise van Luca voor mij te belichten.

De rode draad vormde mijn in de ogen van Luca precisie bij het klussen. Eerst uittekenen, uitmeten en passen en dan pas de boor erin. Te traag, overbodig ook, vindt Luca, die liever op gevoel en intuïtie werkt.

Het bewijs voor zijn gelijk is dat hij allang een buurtbibliotheek heeft gemaakt, terwijl ik me nog in de ontwerpfase bevind.

 Het plezier van de gever spat er vanaf.

 

In het kastje bevinden zich allerhande boekjes, waarvan er een de quizvragen bevatten.

De quizvragen hebben allemaal betrekking op literatuur en dat voor een jongen die vorig jaar nog een uitgesproken hekel aan lezen had!

De quizvragen leiden uiteindelijk naar het woord 'meetlint' een attribuut dat in Luca's gereedschapskist vooralsnog ontbreekt.

Enfin, bij het meetlint behoort een klein glazen potje, waarin staat dat in de blauwe slaapkamer eenzelfde potje staat. 

Dat moet ik zoeken.

De anderen weten wat dit betekent en nemen een drankpauze, terwijl ik 12 potjes vind her en der verspreid door het hele huis, wat uiteindelijk leidt naar een gigantische kist buiten bij de vijver, die met geen gereedschap netjes kan worden geopend.

Dat bezorgt Luca wel het meeste plezier: dat ik met al mijn zorgvuldigheid uitkom bij zijn lievelingsgereedschap, de koevoet en de breekhamer. 

Voor mij was het een verrassing dat één van de cadeaus in de kist een door hemzelf uitgekozen boek was, dat ik als ik zoals in vorige jaren met een gekregen boekenbon zou aanschaffen.

'Nazimiljardairs' van David de Jong, had hij van de tafel met zo'n veertig nieuwe titels, die de plaatselijke boekhandelaar had uitgestald wel de mooiste, die zijn opa zou aanspreken, had hij desgevraagd toegelicht. 

Wat een toewijding!

Het laatste cadeau van de avond is volgens traditie voor iedereen een oude jaarslot met vooraf de opdracht dat iedereen op een geeltje aangeeft  'Wat te doen met één miljoen?'

Ik spaar al jaren deze geeltjes.

Het vormt een zich in de loop der jaren ontwikkelende schat van verlangens.

Na 1 januari weet iedereen dat het leukste van het verlangen, het verlangen zelf is geweest.     

Hoeveel walging kunnen we hebben?

Rutger Bregman adviseert ons in zijn bestseller De meeste mensen deugen om niet teveel het nieuws te volgen.

Je wordt er beslist niet ongelukkiger door en in zijn stelling over deugende mensen kun je dan gemakkelijker geloven.

Zoiets als de struisvogel adviseren zijn kop in het zand te houden wil hij zijn geloof dat zand merendeels rood is, vasthouden.

Ik ben nieuwsverslaafd.

Desondanks geloof ik dat de meeste mensen en voel ik me gelukkig.

Maar af en toe wordt mijn vrolijk optimisme hevig op de proef gesteld.

Minstens een keer per week en afgelopen week zelfs twee kaar.

Hoeveel kan een mens verdragen?

'Hevig op de proef gesteld', wanneer je mentale kotsneigingen moet onderdrukken, wanneer je beseft dat jouw vrolijk optimisme een overlevingsstrategie is, een pantser dat je nu wel moet laten zakken.

(om te vergroten: muisklikken op het plaatje)

De overspannen fantasie van een langs het raam lopend stel, dat in het knuffelen van vader en dochter een pervers vrijen zien en dat melden bij de politie. 

Het kwam in hun botte hersens blijkbaar niet op dat wanneer een vader dat zou doen, hij niet de gordijnen open laat voor voorbij sluipende hulp-zedenpolitie.

'De vader zei dat zijn wereld was ingestort na de onterechte beschuldiging.'

De vader moet bij de rechter een levenslang straatverbod voor het stel eisen, hun woke-gedrag veroorzaakt walging bij onschuldige optimistische lezers.

En het tweede walgmoment van de week.

De FIFA die de video van Zelinski weigert te tonen op het einde van het beladen voetbaltoernooi  waarin hij oproept tot een wereldwijde vredeconferentie, een  soort Volkenbondje 2.0, want - daar heb je hem weer- voetbal moet niet aan politiek worden gekoppeld.

Wat een hypocrisie!

Bij het begin van datzelfde toernooi plaatste de baas van dezelfde FIFA,  de Heer gladjanus Infantino wel zijn oproep om tijdens de duur van het toernooi een staakt het vuren uit te roepen in de oorlog in Oekraïne.

De Infantilo. 

We beginnen aan een nieuwe week, op naar Kerst.

Misschien wordt het een week zonder walging, een week van Hoop dat ooit de meeste mensen mogen deugen. 

  

Wereldlichtjesdag

Gisteren was het wereldlichtjesdag.

Op die dag, de tweede zondag in december, in de avond, worden kaarsjes of waxinelichtjes aangestoken ter nagedachtenis van overleden kinderen. 

We mochten erbij zijn.

Luna ons aangewaaide bonuskleinkind vierde haar derde verjaardag.

Haar tweelingbroertje is dus drie jaar gelden overleden..

Een dag zijn, altijd een dag zijn, van tegen elkaar ketsende emoties.

De genodigden staken een voor een een waxinelichtje aan, die in een hartvorm waren geformeerd in de binnentuin van de opa en oma.

Er zijn prachtige foto's van prachtige momenten, die misschien ooit in deze stille, lege tekst gepost zullen worden.

Momenten, die draaglijker worden omdat je ze in gezamenlijkheid doormaakt

 

STED

Tot afgelopen weekend wist ik niet waarvoor het stond. 

STED.

Sterven door het niet meer eten en drinken.

Een zelf verkozen dood.

Tot afgelopen weekend had ik hierover steeds op dezelfde wijze over nagedacht.

Ik kende vele vormen van zelfdoding.

Verdeeld over twee categorieën: met behulp van de geneeskunde of zonder die hulp.

De eerste categorie, zij, die hun doodswens vervuld zien door artsen die opgeleid zijn om mensen te genezen, worden zeer nauwkeurig gescreend.

Is er sprake van ondraaglijk lijden, fysiek en/of psychisch?

Indien de artsen de wens ondersteunen, volgen verschillende methoden.

Van de tweede categorie kende ik de laatste tijd enkele voorbeelden.

Er waren verschillende manieren, de plekken waren privé of in de publieke ruimte.

Meestal schokkend voor de omgeving, vaak inhumaan.

Daar is nu de derde weg bijgekomen.

STED wordt gepresenteerd als humane suïcide zonder oordeel van een ander.

Medische begeleiding is nodig in de vorm van slaapmiddel of pijnbestrijding.

Als voorwaarde geldt in absolute zin, dat de drager van de doodswens overtuigd is van het recht op zelfbeschikking. 

Hij/Zij/Het is eigenaar van het lichaam en kan daarover als enige beschikken.

De ander heeft daarover niets te zeggen, hoewel begrip support genereert. 

(Hier betreed ik even het persoonlijke en stel me de vraag of ik in volle overtuiging en volmondig de zelfbeschikking aanhang. Ik twijfel, ik mis de binding met de wereld, mijn omgeving, mijn naasten. Ik mis hun stem.)

Het besluit is genomen, de omgeving in kennis gesteld.

Je weet dat de STED je gemiddeld veertien dagen kost om vol te houden dat je de juiste beslissing hebt genomen en dat je volhoudt, ondanks dat - ik weet dit nu -  in je mond het gevoel van een uitslaande brand plaatsvindt, het blussen met het minimum van vocht mag plaatsvinden -..

De omgeving die tenslotte met verdriet en met berusting en wellicht opluchting het einde constateert, een mengeling van emoties om gek van te worden, die het zinloos weet om zich nog bezig te houden met de vraag of ooit, ergens de doodswens gepareerd had kunnen worden.

(Toen ik enige jaren geleden in deze blog mijn houding in de toenmalige filosofische discours van de Levenskunst uit probeerde te drukken en te dragen heb ik aantal mailwisselingen gehad. 

Zij begreep die Levenskunst niet, betwijfelde het ware bestaan ervan. 

En ik begreep niet dat er iemand bestond die zoiets denken, beleven kon. 

Ik besefte dat het zou leiden tot een tegendraadse Socratische vragerij, tot een niet tot elkaar komende discussie en ik ben na twee mailtjes gestopt)

Na STED zijn er achterblijvers.

Ze weten nu wat STED is en inhoudt

Ze hopen dat het leven hen gunstig gestemd zal zijn en dat hun dood er is voor hun doodswens. 

12 procent

Matthijs van Nieuwkerk

Nederland- Ecuador

bombardementen op Cherson

Stikstofcrisis

brand asielopvang Someren

slavernijexcuus

belagen kick-out Zwarte Piet 

Klimaattop

maar ook

12 procent

Een niet limitatieve lijst van mogelijke thema's uit afgelopen week.

Veel slecht nieuws zoals gewoonlijk met duidelijk een positieve uitspringer: de 12 procent waarmee het APB de pensioenen gaat verhogen.

Kun je daar een blog aan wijden?

"Eind 2008 ging ik met pensioen. Vanaf die tijd werd mijn pensioen niet geïndexeerd. Meer dan 20 procent inflatie werd niet gecorrigeerd. Wat een treurigheid. En nou moet ik natuurlijk gaan juichen met die 12 %.."

"Er is een pensioenfonds dat 14 % verhoogt."

"Ze zeggen dat het crisis is. We beurden 190 euro compensatie energiekosten in november. In december gebeurt dat nogmaals, terwijl we een vast contract hebben. De AOW gaat 10 % omhoog en nu komt er nog 12 % pensioenverhoging bovenop. Kan dat allemaal?" 

Drie reacties met alle drie een zure laag.

Zo schrijven is gemakkelijker dan een hieperdepiep tekst. 

Dus maar een ander, een waar mopperthema kiezen?   

Over (de) oorlog

Ik begin aan deze tekst exact op het moment dat de grote van Gaal show in Qatar begint met de aftrap van de voetbalwedstrijd  Nederland - Senegal.

Ik toon me een protest niet-kijker, vind voetbal in een verzengend hete zandbak, beheerd door oerconservatieve hyper-kapitalisten met erbarmelijke omstandigheden voor gastarbeiders, maar  niks. 

Maar meer dan principieel  niet-kijker, ben ik een pragmatische opportunist.

Een gehele wedstrijd kijken is mij een te grote opgave, als ik weet dat van de drie tot vijf hoogtepunten, die een wedstrijd meestal kent een samenvatting volgt.

Bij een samenvatting zal ik niet wegkijken.

Afgelopen week twee stukken gelezen over oorlog, de oorlog.

Allereerst een interview met Radek Sikorski, sinds 2019 Pools Europarlementariër, oud minister van Defensie en daarna van Buitenlandse Zaken van Polen.

Het artikel stond in de Knack van 26 oktober.

De geïnterviewde is kraakhelder in zijn analyse. 

De oorlog in Oekraïne is een imperialistische oorlog van Rusland, bedoeld om het vergroten van de macht in de regio en de wereld.

Zijn feitenkennis is groot.

Twee quotes:

"Als we er niet in slagen om in te staan voor onze eigen veiligheid, zullen we bij elke Amerikaanse verkiezing in angst leven."

"De wereld heeft geen gebrek aan pocket-Chamberlains die bereid zijn om andermans vrijheid in te ruilen voor hun eigen gemoedsrust."

Op de vraag  "Het zal niet meevallen om Russische leiders te vinden die niet-imperialistisch zijn" antwoordt hij: "Ze bestaan: Michaël Chodorowski, Garri Kasparov, Vladimir Kara-Murza, Aleksej Navalny."

Helaas zit daar geen vrouw bij.

Op de slotvraag of hij nog de ambitie heeft om secretaris-generaal van de Navo te worden zegt hij te denken dat dit een vrouw zal zijn. "En dat is hoog tijd."

Het tweede stuk is het 32 pagina tellende essay van Rob Riemen, bedoeld als inleiding op de Nexus-conferentie 'The war en the Future' van afgelopen zaterdag.

De tekst is van maart 2022, dus na de inval van Rusland.

Toch verwijst de tekst niet naar die oorlog, maar naar oorlog ofwel wat moeten we met hand en tand verdedigen?

Voor welke waarde staan we?

De auteur gebruikt veel vragen in zijn tekst, maar zijn stellingname is duidelijk: We moeten staan voor de democratisch waarden.

Is het toeval, dat hij in zijn historisch-filosofische verkenning 18 november 2017 aanhaalt: de Nexus-conferentie 'The last Revolution' ( een verwijzing naar de idee van Trotski dat de Russische Revolutie, die honderd jaar eerder plaatsvond, de laatste zou zijn.) die een podium gaf aan Aleksandr Doegin, de Poetin-fluisteraar, wiens dochter enige maanden geleden door een autobom werd gedood? 

In de tekst die Doegin uitsprak klinken al de bombardementen op Oekraïne.

Op de laatste rij van sprekers staat Radek Sikorski. Hij zal deelnemen aan het rondetafelgesprek in de ochtend. 

In het overzicht van sprekers vind ik geen reactionaire sprekers als Doegin.

De twee teksten van deze week vormen een tweeluik. 

De eerste analyseert de vijand, die aanvalt, de tweede analyseert het Westen, de verdediger.

Ik zie uit naar het verslag van de conferentie: het Nexus-tijdschrift 92, dat in het voorjaar van 2023 zal verschijnen.

 

Cognitieve dissonantie

"Cognitieve dissonantie is de onaangename spanning die iemand ervaart bij tegenstrijdige overtuigingen, ideeën of opvattingen in strijd met de eigen overtuiging."

 

Je hoort ze steeds vaker.

De recht-praters.

Weten dat hun gedrag, keuze, gedachte onjuist is, maar die rechtpraten.

Daartegenover zie je ze steeds minder.

De dwarsliggers die daar tegenin gaan.

Want zij vinden, alle denken is immers vrij.

Moet kunnen, zwarte pieten, toch?

En ik vlieg elke winter naar een lekker warm land.

Wat is er mis met het dagelijkse biefstukje?

Beschamend is de teruggetrokken houding van de dwarsligger.

Door zijn zwijgen, zijn tolereren houdt hij de rechtprater voor de gek.

Alsof hij zijn rechtpraten, in lijn praten, krompraten niet doorziet. 

Het heeft weinig zin, zegt de dwarsligger.

Wordt hij plotseling zijn eigen rechtprater?

Hij heeft gewoon geen zin in trammelant.

Afgelopen week een feestje.

Met oudjes die naar een appartement verhuisd zijn.

Die vanuit het niets beginnen over het ellendige wonen in een huis met een tuin.

Neem henzelf, zomaar 5 weken op vakantie, terwijl de tuinbezitter geen week weg kan.

En dan die kleine ruimte, zo overzichtelijk, nooit meer iets kwijt zoals vroeger.

We hadden het veel eerder moeten doen!

Na 5 weken hebben ze dat jaar nog 47 weken om door hun raam op drie hoog naar het voortkruipende verkeer te kijken..

Als ze spijt hebben moeten ze zichzelf troosten en zich gelukkig beweren.

Maar laat ze weten dat dit soort redeneringen al jaren in de psychologie bekend staat als cognitieve dissonantie.

Iedereen heeft recht op zijn kronkel.

M.

Ik lees "M. De man van voorzienigheid",  het tweede deel van Antonio Scurati's  drieluik over het leven van Musssolini.

Nee, het is geen biografie, maar een roman.

Als het een biografie zou zijn dan zou het de biografie van de opkomst van het fascisme zijn. 

M. Staat weliswaar centraal, maar de gehele beweging wordt door de auteur benaderd.

 

Elk hoofdstuk eindigt met de weergave van de bronnen, waaruit geput is.

Als het een roman is - en zo presenteert de auteur het - dan is het er een die een grote mate van non-fictie behelst. 

Het eerste deel "M. De zoon van de eeuw" speelt zich af vanaf 1919 tot en met 1924, de opkomst van het fascisme met de aanhoudende knokpartijen, de mars op Rome in oktober 1922 *) en de moorden onder andere op de sociaal-democratische leider Matteotti.

Het tweede deel behandelt de jaren 1925 tot en met 1932 met onder andere de afbraak van de democratie en de oorlog in Libië.

Het derde deel dat nog moet verschijnen zal de periode 1933-1945.

"M. De man van de voorzienigheid"  is evenals het eerste deel, een geweldig boek. De auteur zit zijn personages gruwelijk dicht op de huid, vaak kruipt hij erin. 

Hij laat zien welke gedachten en overwegingen bij het grootste schorriemorrie hun gruweldaden laten  verantwoorden en verzachten.

Op pagina 456 - ja het zijn dikke pillen - verwoordt de Duce glashelder hoe de fascistische dictatuur zich verklaard

.

Maar deze blog wil geen (afstandelijke) boekbesprekingen geven.

Deze blog gaat om reflectie op wat ik wekelijks, in mijn verloop van het leven meemaak .

De kwestie van de week:

Vanwaar mijn fascinatie voor Mussolini en andere dictators?

Dictatuur is niet iets van het verleden evenals het fascisme. 

Denk aan de revelatie van het fascisme in Italië met de verkiezing van Meloni, de opwaardering van Stalin in Rusland, de derde termijn van Xi,  het nipte verlies van Bolsenaro.

Dictatuur is een permanente kwestie.

Meer dan dat grondt mijn fascinatie echter in de absolute gehoorzaamheid aan de autoriteit, de relatie tussen de dictator en zijn onderdrukten.

Ik realiseer me dat ik in het verleden vaak moeite had met de autoriteit an-sich, het beroep op gehoorzaamheid vanwege enkel de rol, de functie of de graad. 

Een autoriteit moet zich bij voortduring kunnen verantwoorden ook in zijn autoriteit, vond en vind ik. 

Faalt hij daarin en moet hij terugvallen op eisen van gehoorzaamheid of onderdrukking, dan kon hij rekenen op verzet.

Ik heb zo geprobeerd een democratische opvoeder, leraar en leidinggevende te zijn en mijn autoriteit daarin steeds te legitimeren.

Eén van de meest grievende opmerkingen die ik ooit als beginnend leidinggevende naar mijn hoofd geslingerd kreeg was, nadat ik verklaard had medezeggenschap een absolute voorwaarde voor een goed functionerende organisatie vond, dat dit een bewijs was dat ik mezelf  als autoriteit niet vertrouwde.

Ik had toen geen weerwoord, ik begreep niet uit welke krocht zo'n kronkel kon komen.

Mijn antwoord lag later, in mijn verantwoording voor mijn handelen, gevraagd of ongevraagd.

Wellicht sluimert mijn fascinatie in het gelukkig ongekende, in de gruwel voor de slavernij.

*)  

Zie De Groene van afgelopen week, waarin in het kader van de IDFA de documentaire 'The March on Rome' van Mark Cousins wordt besproken. Mussolini nam helemaal niet aan die Mars deel, zoals zijn propaganda wel suggereert. 

M. was al vroeg bewust van de kracht en de manipulatie van het beeld.

 

 

Het doel en het middel

Afgelopen dagen was het weer eens raak met de argumentatie dat het doel het middel - de middelen -heiligt.

Het doel: aandacht voor het klimaat; het middel het besmeuren van een schilderij met ketchup.

De gekozen schilderijen waren weliswaar voorzien van veiligheidsglas, maar wat als door een glasbreuk het blauwe sjaaltje met een rode ketchupvlek bezoedeld zou raken of een zonnebloem met een rode spetter.

De boerenprotesten van enkele weken geleden bespeelden ook grove middelen, die het zicht op hun doel naar de achtergrond schoof, iets wat de klimaatactivisten ook op het spel dreigen te zetten.

De gedupeerde: "We hebben begrip voor hun doel, maar...."

De activist: "Het gaat ons om de aandacht..."

We begrijpen de activist, maar zou hij er niet beter aan doen om bij voorbeeld het bushokje op de dorpsstraat als doelwit te nemen?

De klimaatstrateeg zal in de lach schieten bij deze suggestie. 

Hier komt geen pers op af, zal hij ons inwrijven. 

Want zo gaat dat bij onze acties, zal hij ons weten te vertellen, we lichten ruim tevoren de pers in. Als eerste de NOS,  RTL4  Talpa en Veronica. 

We zorgen dat ze allemaal een mooi standpunt in kunnen nemen.

Het afbreukrisico, het sympathieverlies zal hij verantwoorden door te spreken over wanhoop en één voor twaalf.  

Eventueel zal hij begrip tonen over de afschuw voor het gekozen middel, maar het doel verklaart, ja heiligt het middel.

Behalve de morele verontwaardiging zou er op dit soort acties een grondige effectiviteitsonderzoek moeten volgen.

Hoeveel boringen heeft actie van Amnesty International van enkele jaren geleden weten te voorkomen met hun spectaculaire vastketenen aan boorplatforms? 

En hoeveel sympathie verlies hebben ze daarbij geleden? 

Zojuist meldde het acht-uur journaal een nieuw doel - middel reactie.

Laat ik beginnen met het middel: Rusland zegt het Akkoord van de graandeal met de VN inzake Oekraïne op. 

Rusland zegt dat het doel een vergelding is van een Oekraïense drone-aanval op marineschepen in Sebastopol.

Commentatoren spreken liever over een aanleiding en niet over een doel.

Het doel is destabilisering, het bedrijven van Geo-politiek met als gevolg een tekort en het duurder worden van graanproducten.

Dat toont de kwetsbaarheid van het doel-middel denken. 

Het middel wordt het nieuwe doel met een nieuw middel, dat op haar beurt weer tot doel verheven wordt. 

Zoals het gevolg tot een nieuw oorzaak evolueert.

    

Jeroen Mettes plantsoen

19 Oktober 2017 postte ik mijn eerste blog over Jeroen Mettes, de in Valkenswaard opgegroeide dichter (1978 - 2006), een tekst, die eindigde met "Ik wil de familie benaderen om te vragen of ze het op prijs stellen dat naar Jeroen Mettes een verwijzing wordt gedaan bijvoorbeeld in een straat, pad of plantsoen."

Hierop reageerde ruim een jaar later een oom van Jeroen, Piet Mettes, met een brief, waarin hij meldde, dat de familie een verzoek aan de gemeente om een naamverwijzing op prijs zou stellen. 

In het contact dat daarna ontstond begreep ik waarom zijn reactie enige tijd had gevergd.

Er bestond twijfel of de dode dichter op dergelijke hommage stond te wachten.

Dezelfde week diende ik het verzoek in met de nodige argumentatie vergezeld van de cassette met het gedicht N30 en Weerstandsbeleid, uitgave van de Wereldbibliotheek. 1)

Afgelopen donderdag was het zover; corona en commissies hadden blijkbaar veel tijd gevraagd. 

Het plantsoen voor het appartementencomplex, waar Jeroen was opgegroeid, zou voortaan zijn naam dragen.

De onthulling werd gedaan door de ooms Piet en Rinus in het bijzijn van burgemeester Ederveen.

En het moet worden gezegd, het is een mooi bord met een mooie adequate tekst.

De onthulling was voorafgegaan door een bijzonder mooie toespraak van professor Frans-Willem Korsten, de promotor van Jeroen uit Leiden.

Met zijn toestemming citeer ik hieronder een deel van zijn tekst.

"Hij had een hekel aan een harmonieuze gemeenschap omdat hij wist dat zo'n gemeenschap enkel kan bestaan door een of ander vaderfiguur die niet tegen tegenspraak kan. Jeroens werk belichaamt tegenspraak. Wie via dit werk bij elkaar komt, als een gemeenschap, komt dus bij elkaar in tegenspraak. We zijn het niet eens, nooit, of slechts heel tijdelijk. Dat is de werkelijke vrijheid, de moeilijke, eerlijke vrijheid waarvoor we kunnen kiezen. Indien het werk van Mettes confronteert - en tot de dag van vandaag is dat het geval - dan is dat uiteindelijk een uitnodiging tot bevrijdende tegenspraak.

Het is dus het werk waar het om gaat, en dat is sinds Jeroens dood op reis. En zo is de naam van Jeroen Mettes ook op reis gegaan, en hier geland, op een bord."

Noot 1)

De twee delen uit 2011 zijn uitverkocht. Jill van Grinsven - Gerrit Rietveld Academie - maakte twee hilarische films over een wanhopige zoektocht naar werk van Jeroen Mettes, te vinden op You Tube.

Frans-Willem Korsten zei te ijveren voor een digitale versie op internet bij voorbeeld via DBNL, Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren.

2)

Er is veel over Mettes' werk gepubliceerd. Zie voor een overzicht mijn blog van woensdag 24 april 2019 'Jeroen Mettes - oom Piet'.

Vorig jaar verscheen in de SEL-reeks  'Vluchtlijnen van de poëzie. Over het werk van Jeroen Mettes'  Academia Press.