woensdag 24 februari 2016

Troostbieders

Mijn oog viel op de titel, ' Alsof het voorbij is', een novelle die Julian Barnes in 2011 schreef na de dood van zijn vrouw.
Ik wist dat ik het had gelezen, maar wist me er niets meer van te herinneren.
Bij de herlezing kwam het verhaal weer boven; het geheim achter de zelfdoding van de jeugdvriend van de ik-figuur Tony Webster.
Als bij een voortgangsbalk van een internet filmpje liepen mijn herinneringen steeds voor op de tekst zoals de laadlijn voor loopt aan de beeldlijn.
Zo bleef er meer ruimte voor de wijze gedachten over liefde, vriendschap, zelfdoding en ouder worden.

Twee jaar geleden had ik in de tekst hier en daar een aandachtsstreepje gezet.
Maar tijdens de trage intense herlezing moest ik veelvuldig naar het potlood grijpen.
Over ouder worden bijvoorbeeld.
'Tot de ontdekking komend, bijvoorbeeld, dat naarmate het aantal getuigen van je leven minder wordt, er steeds minder bevestiging, en dus minder zekerheid is over wat je bent geweest. Zelfs als je van alles ijverig hebt vastgelegd - in woord, geluid, beeld - kun je zomaar tot de conclusie komen dat je de verkeerde zaken hebt vastgelegd.'

Het leven is een gift waar je niet om hem gevraagd. De zelfdoder neemt het niet aan, geeft het terug. De overlevers gaan er steeds meer van houden, laten het bijvullen een enkele keer aanvullen.
Ontstaat er, wat de vriend van Tony, de filosoof, niet lukte, accumulatie, een vermeerdering van de winst?

De laatste woorden van deze prachtige novelle.
'Er is accumulatie. Er is verantwoordelijkheid. En daarenboven is er onrust. Is er grote onrust.'
Door het boek te lezen krijgen die woorden betekenis.

De leeservaring sloot aan op ons bezoek aan museum De Pont in Tilburg. We waren vooral benieuwd naar de teksten van Joost Zwagerman uit zijn laatste dichtbundel  'Wakend over God' met de illustratie van de Tilburgse kunstenaar Marc Mulders.






Riny vroeg hoe ik ons bezoek had ervaren.
'Troostrijk' zei ik. (Ik  had ook 'geaccumuleerd' kunnen zeggen, maar dan had ik nog wat uit te leggen. 'Homeopathisch geraakt' zou ook kunnen.)

Troostrijk volstond; we zaten op dezelfde golflengte.
  

woensdag 17 februari 2016

Een stad zijn

Toen we in 1986 van Waalre naar Valkenswaard verhuisden leek dat in de ogen van velen een achteruitgang.
We verlieten het idyllische dorp -  door de dorpsarchivaris S.H.A.M. Zoetmulder Groenfontein genoemd (Van Rendierveld naar Groenfontein, Waalre 1983) - om ons te vestigen in een van oudsher door sigarenfrotters bewoond oord.

Was Valkenswaard een dorp of een stad of iets ertussenin?
Stadsrechten zoals grote broer Eindhoven had het nooit gekregen.
Het kon een gemeente worden genoemd, ja dat wel, maar geen dorp.
Daar was het niet kneuterig genoeg voor en bovendien het had een V & D!
De plaats, waar dat warenhuis zich had gevestigd kon met recht een stad worden genoemd.
Dus trokken we naar een stad, een stadje met zo'n 35 duizend inwoners en een V & D.

De jongens kochten er schoolspullen, zoals passer en tekendoos.
Tot 2004. In dat jaar sloot het warenhuis haar deuren. In het pand vestigden zich Blokker en het Kruidvat. Was dit vooruitgang?
Valkenswaard werd een maatje kleiner, een Gemeente, die behalve café's de middenstand niet goed aan zich kon binden.

De leegstand wordt tegengegaan door gratis parkeren en het aantrekken van een centrummanager.
Na stadsrechten en V & D is een centrummanager de nieuwste voorwaarde om een stad te worden genoemd.
16 februari 2016: 8000 Mensen op straat, als centrummanager.

woensdag 10 februari 2016

Staar

'Als je goed om je heen kijkt zie je dat alles gekleurd is' luidt de titel van het gedichtenboek voor kinderen van alle leeftijden uit 1997 waaruit ik de kleinkinderen heb voorgelezen. De titel is het korte gedicht ' De ontdekking' van K. Schippers.

De ontdekking

Als je goed om
je heenkijkt
zie je dat alles
gekleurd is

Maar...

Ontdekking op as-woensdag

Vanaf vorige week donderdag heb ik moeite om kleuren te zien. Mijn wereld lijkt zich te transformeren in een wereld van contouren, een met grove en vage strepen getekend decor. In een doek van zwart en wit zijn alle kleuren opgezogen. Ik kan de kleuren niet meer zien.

Het is vandaag as-woensdag. Een relict van mijn katholieke opvoeding evenals het geen vlees op vrijdag en de maandelijkse biecht. Het ligt al jaren achter me. Voor het Memento Mori heb ik noch carnaval noch deze dag nodig. Een barmhartige God komt er bij mij niet meer in.

We grabbelen uit de als troost bedoelde woorden cliché's om houvast te hebben in onze zwarte kantelende wereld. Dat de dagen moeten worden geleefd, gevierd zelfs, dat de tijd alles draaglijk maakt, dat liefde sterker is en alles overwint.

Helaas is al mijn geloof opgeslokt door wetenschap en cynisme; ik zou me aan de toornige goden willen aanbieden als offergave ter vervanging van hun gruwelkeuze. Maar er is geen Olympus noch een brandend braambos en zijn we verdoemd tot het machteloze ondergaan.

Leer me kijken, leer me vallen.
Laat ons horen, laat ons zijn.
Houd me vast en laat me los.


donderdag 4 februari 2016

Een eiland


Hierboven een van de vijftig eilanden, die Judith Schalansky beschrijft en tekent in haar mooi uitgegeven boek 'De Atlas van afgelegen eilanden'. 'Vijftig eilanden waar ik nooit ben geweest en ook nooit zal komen' is de ondertiteling.
Dat laatste zal niet gelden voor Thomas. Op vrijdag 19 februari vertrekt hij voor twee weken naar Christmas Island (Australië). Eerst zal hij naar Perth vliegen en vandaar (weer) 2590 km naar het noorden.
Wat hij op Christmas gaat doen vertelt hij op zijn mooie blog op www.tschemermoeras.nl.

Elke dag belt hij ons in een aanstekelijk enthousiasme, waardoor ik me als een huiselijke nesofiel - ook wel insulafiel genoemd - ontwikkel.
(wordt vervolgd; het is donderdagmiddag, ik moet naar een Wmo vergadering.....)

Tijdens de vergadering belt Riny.

We rijden direct naar Oisterwijk

Het is nu vrijdag 5 februari 2016 de dag na de jaarlijkse herdenkingsdag De dag van de kanker,  en - hoe cynisch - de dag van die kankeruitslag.

Alles is veranderd.
Het zal nooit meer gisteren zijn.

Woensdag 27 febr. 2013 had mijn wekelijks blog de titel;
"Hoop of Troost?"

De Hoop is vervlogen.

Weg eilanddroom.