vrijdag 31 januari 2020

Over onze toekomst

Je komt binnen een tijdsbestek van een week iets - een persoon, gebeurtenis, anekdote - drie keer tegen, dan verhoogt je opmerkzaamheid en vraag je je af  of dit toeval is of niet.

In dit geval betrof het een tekst over eenzelfde onderwerp in drie verschillende bronnen, niet direct een nieuwsitem betreffend.
Dus geen corona-virus, de PSV depressie, Brexit  of over het voor deze tijd van het jaar zo warme weer.
Nee.
Het gaat over nostalgie.

Hierover las ik in het maandblad Vrij Nederland, vervolgens in de NRC van afgelopen zaterdag en in Geert Maks Grote Verwachtingen in Europa 1999-2019.

Om met de laatste bron te beginnen. Op pagina 511 - we naderen het einde van deze terugblik op de laatste 20 jaren Europa in de 'Epiloog' - vinden we een benadering van nostalgie.
"Nostalgie is een serieuze zaak, het is een vorm van heimwee, niet in de ruimte maar in de tijd, een fundamenteel gevoel van ontheemdheid."

Eerder heeft Mak in misschien wel  in het beste hoofdstuk 'Intermezzo' tekst aan deze ontheemdheid geweid (Pag. 349) waar hij het in navolging van de Franse filosoof Michel de Corteau  heeft over Plaats en Ruimte.
Waar Europa staat  voor Ruimte, is het Dorp de Plaats, een overzichtelijkheid, een thuis, lieu, home. Het dorp {Jorwerd bijv.} lijkt te verdwijnen in de mondialisering en europeanisering.
Verlangen naar het dorp is een terugverlangen van wat verdwenen is.

In Vrij Nederland 1/2020  reageert Carel Peeters op de Terlouwlezing van Beatrice de Graaf  'Een veilig tehuis, Identiteit en 'Heimat'in tijden van terreur.
Vooral over het begrip Heimat - in de titel - al tussen haakjes gezet - valt Carel Peeters. Het is niet alleen terugverlangen naar iets wat achter ons ligt, het is vooral een beladen begrip, beladen mat het Nationaal Socialisme.
Nostalgie heeft dan niet enkel een conservatieve lading, maar ook nog een die extreem rechts is ingekleurd.
Maar het verlangen is er, het verlangen naar onderling vertrouwen door Terlouw in de metafoor van het touwtje in de brievenbus geplaatst. Het verlangen naar het tuinpad van mijn vader.

Het dan is er de reactie van Tommie Wierenga in de schitterende column 'Het beest uithangen', waar hij de volle aanval op Thierry Baudet inzet, die een week geleden een in memoriam had geschreven bij het overlijden van de Britse filosoof Roger Scruton.
Zoals het hoort in een schitterende column belemmert de taal, stijl en opbouw een samenvatting.
Laat ik het houden op een letterlijk citaat:

 "Baudets eigen verloren huis ziet er misschien niet uit als een boerderij in de heuvels van Wilshire (waar Struton zich terugtrok CC), maar - gezien zijn filippica's tegen moderne architectuur in het algemeen en Rem Koolhaas in het bijzonder - als Batavia Stad in de vlakte van de Flevopolder, een 17de-eeuws fopstadje verdedigd met een fopkanon. Zo ziet het eruit als je een lijk tot leven streelt."

De wereld verandert.
De vraag is of we de snelheid kunnen bijbenen.
Zo niet, dan rest afhaken en je laten terugvallen.
Met welke emotie gaat die terugval gepaard?
Als iets waaraan de ander schuld aanheeft of een bewuste keuze.
In dat laatste geval wordt een alternatief geconstrueerd voor de moderniteit.
Misschien ligt die niet in de natiestaat noch in het dorp, maar in de stad.

Daarmee zijn we aan het einde van Maks beschouwing gekomen, met de woorden van zijn vriend en counterpart György Konrad, over de toekomst van Europa:

"We zullen samenblijven - ja, tenzij externe krachten dat verstoren. De grote steden, daar zal het gebeuren. Ik ben geen nationalist. Ik ben een urbanist. Urbanisme, dat is de basis voor het 21ste-eeuwse Europa."

donderdag 23 januari 2020

25 e familieweekend

Afgelopen weekend vond ons jaarlijkse familieweekend plaats in het NH Hotel in Amersfoort. Het was het 25 e weekend. Om exact te zijn: 27 jaar geleden zijn  we ermee begonnen in Delden, twee jaar is het wegens ziekten niet doorgegaan. (2009 en 2011)

We waren met dertien man. Mijn oudste broer en zijn vrouw zijn afgehaakt, omdat ze zo'n weekend  te vermoeiend vinden.

Riny en ik kregen kamer 204 toegewezen, de anderen hadden kamers op de eerste verdieping.
Kamer 204 bleek een luxe extra grote kamer, die ik, zo bleek later, "verdiende" wegens het al 25 jaar lang organiseren van de avondprogramma's.

Na een hartelijk ontvangst en een stevige lunch werden we opgesplitst. De dames kregen een workshop tassen maken en wij bezochten het spoorwegmuseum in Utrecht.
Hoewel ik niet zo veel opheb met treinen, sporen en stations was het een aardige opstelling van alles wat met het Spoor van doen heeft.


Hierboven vijf broers en mijn schoonbroer Clemens, tweede van rechts.

Leuker vond ik het even later in het café De Vier Broers aan een plein in Amersfoort.

De eerste avond werd besteed aan het verder schrijven van onze familiegeschiedenis, waar we zijn aangeland bij de jaren '85 t/m/'89. Zie creemersgeschiedenis.blogspot.nl

.

De volgende dag stond een stadswandeling op het programma, die eindigde met een bezoek aan het Mondriaanhuis.




Het Mondriaanhuis verraste me m.n. door de zeer creatieve presentaties, Zoals een overzicht van zijn werk in de loop der jaren en de tentoonstelling 25 x 25 waar 25 kunstenaars reageren op Mondriaans werk ter gelegenheid van het 25 e jaar van het Mondriaanhuis op doeken van 25 bij 25 cm.
Topstuk vond ik de presentatie van het vertrek en aankomst van Mondriaan in New York in 1943.(hierboven middelste foto)

Na een zeer stevige lunch in De Vier Broers was een zelf in te vullen programma ingelast. Met enkelen bezochten we Museum Flehite, met o.a.twee zalen met het werk van de Amersfoortse kunstenaar Armando (1929 -  2018), waarvan veel werk verloren is gegaan bij de brand in 2007 van het Armandomuseum in de plaatselijke Elleboogkerk. De werken zijn gebaseerd op herinneringen aan kamp Amersfoort.




Hierboven mijn broer GeertJan, die een extra dimensie aan de ladder toevoegt.

Als afsluiting van de middag struinden we langs de boekenkasten van antiquariaat 't Ezelsoor.

De laatste avond wordt de Familieavond genoemd waar via allerhande quizzen en spelletjes punten te verdienen zijn die leiden tot een volgorde van het afnemen van een cadeau van de cadeautafel, die gevuld is met een door ieder meegebracht cadeau.

Die avonden worden, zoals boven al is aangegeven door mij georganiseerd en geleid. 
Maar mijn broers Jan en GeertJan vroegen het woord. 
Ze dankten me uitgebreid met mooie woorden voor het vele werk en hoopten dat ik er nog 25 jaar mee zou doorgaan.
Ik ervoer weer eens een merkwaardige contradictie bij mezelf: een houd-het-a.u.b.-kort-gevoel - ik raak er verlegen onder - maar waardeer het daarentegen bijzonder.
Als dank kreeg ik een fraai symbolisch beeld, een in steen gehouwen boom 'Verbinding' en het boek van Herman Finkers 'De cursus 'Omgaan met teleurstellingen'gaat wederom niet door'.

Enige foto's van de avond



De zondag eidigt in een evaluatie:
En weer was er de overweging huis of hotel en weer was de conclusie hotel.
En volgend jaar weer twee avonden met de beproefde programma's.
En weer zullen Jan en GeertJan het organiseren.

En dat alles bij leven en welzijn.





 

woensdag 22 januari 2020

Bol.com

Omdat het bij Kerst ook gaat om de hoeveelheid uit te pakken cadeaus had ik voor mijn kleinkinderen last minute nog een drietal kleine bestellingen geplaatst bij het digitale warenhuis Bol.com.
Zoals gebruikelijk had ik vooraf met I Deal betaald.
De artikelen zijn een wit en een rood mondkapje te gebruiken bij het skiën en een elektrische aansteker.

Wie schetst mijn verbazing toen ik de mondkapjes in tweevoud ontving met daarbij een rekening om één bestelling van drie artikelen betalen.
Onmiddellijk Bol.com gebeld.
Hoe ik aan twee bestellingen kom?
Dan hebt u blijkbaar twee maal op bestellen gedrukt.
Nee.
Tja
Nee!
Geen probleem. U stuurt de mondkapjes gewoon retour. De dubbele bestelling van de elektrische aansteker zal ik corrigeren naar één.
En nog een fijne dag verder.

Volgende dag.
Ik ontvang twee elektrische aansteker in een envelopje van Bestdeal4you.
Geen retour-adres.
Met Billie gechat.
Nou dat kun je beter niet doen als je geen standaardvraag hebt.
Billie dacht dat ik hem in de maling nam, ik had hetzelfde idee.

Enkele dagen later ontvang ik een betaalmail van de drie artikelen.
Ik kies om te appen.
Ik kies de toon die het beste past bij mijn humeur.
Geïrriteerd.
Apje terug: De retour-bestelling van de mondkapjes is mogelijk nog niet binnen. En nee, ze zijn geen Bestdeal4you maar Bol.com.
Ik besluit te wachten.

Deze week ontving ik een mail met rekening. Voor een rood mondkapje, de elektrische aansteker en 3 euro kosten voor de herhaalrekening.
Het witte mondkapje heeft Bol.com dus gevonden!
Maar in die doos zat ook de rode.
Ik probeer Billie nog maar een keer uit, maar onze conversatie leidt wederom niet tot enig begrip van beide kanten.
In mijn account geef ik aan te willen retourneren om het adres van Bol.com te krijgen.
De aansteker verstuur ik in het zakje van Bestdeal4you met daarbij een brief die de geschiedenis en mijn gevoel op dat moment zo goed mogelijk weergeeft.

Mijn conclusie op het eind van de brief:
Bol.com is een prima bedrijf, maar als iets fout gaat, raak je snel verstrikt in een Kafkaäanse wereld, de wereld van de digitale systemen.

Rest me wachten met de dreiging dat de volgende herinnering verhoogt zal worden met nog eens 5 euro.

Riny hoort het allemaal aan.
Haar advies?
Misschien kun je het beste gewoon betalen!






zaterdag 11 januari 2020

2020

Australë staat in brand, Trump laat Soulemani vemoorden, Iran schiet een burgervliegtuig (vergissing!) uit de lucht en ook nationaal spelen er groter kwesties zoals het verbod op knalvuurwerk.

Maar waar ik het, in navolging van het tijdschrift Mijn Taal,  over wil hebben is hoe we 2020 uitspreken.

Het tijdschrift vroeg het aan haar lezers en 3321 reageerden.
Spreek je het uit als twintig-twintig of tweeduizend twintig.?
28% koos voor twintig-twintig en 72% voor tweeduizend twintig.
Wat opvalt is dat niemand twijfelt , zich onthoudt van een stellingname of fraudeert.

Nee, daarvoor is de kwestie blijkbaar een te serieuze zaak

De redactie: "Omdat we durven te voorspellen dat twintig-twintig in de loop van het jaar terrein zal winnen, zullen we deze kwestie volgend jaar weer voorleggen."
Twintig-eenentwintig of tweeduizend eenentwintig.
De redactie zal het de gehele eeuw blijven onderzoeken.

Op grond waarvan Mijn Taal durft te voorspellen dat twintig-twintig terrein zal winnen, houdt zij geheim.
Dat zou de spanning in de loop van het jaar immers doen afnemen.

Om het voor Mijn Taal lastig te maken ga ik hier twee-nul-twee-nul voor dit jaar propageren.
Ik durf te voorspellen, dat dit nauwelijks navolging krijgt.
Het doet teveel aan een uitslag van een wedstrijd denken van iemand die scheel kijkt.

Ik doe Mijn Taal tekort als ik de suggestie zou wekken dat het gehele blad over deze majeure kwestie gaat.
Het laat bijvoorbeeld ook een filosoof als de Denker des Vaderlands Daan Roovers aan het woord.
Die zegt "Taal zegt alles over wie je bent."

Mijn  moeder had me zelfs geleerd om altijd te zeggen: "Wat je zegt ben je zelf'"

Na het schelden weliswaar en niet na open deuren en andere trivialiteiten.

zondag 5 januari 2020

Mijn gelezen en beoordeelde boeken in 2019

Mijn boeken zijn de 108 boeken die ik in 2019 las en beoordeelde. De beoordelingen zijn korte beschrijvingen uitmondend in een cijfer van 0 tot 10.
Onvoldoendes komen nauwelijks tegen. Slechte boeken neem ik niet ter hand, tegenvallende boeken lees ik niet uit.
Kortom de range in beoordelingen loopt van 6 naar 10. Een tien heb ik nooit gegeven, ik heb altijd wel wat te mekkeren.
Ik geef ook halve punten.
Vanaf 2012 publiceer ik in het begin van een nieuw jaar op het net.
Dit is dus het achtste jaarverslag op mijn weblog boekennotities.blogspot.com.
Vanaf 1999 schrijf ik beoordelingen van mijn gelezen boeken, dus twintig jaar.
Het komt voor dat ik ongewild een boek voor de tweede maal lees en ik verbaas me hoe verschillende de waarderingen van hetzelfde boek zijn.

Ik lees steeds meer non-fictie. Het valt me op dat de beoordelingen van non-fictie gemiddeld hoger uitvallen dan fictie.
Als ik hieronder de boeken weergeef die hoger scoorden dan een acht zal ik ze in twee rubrieken - fictie en non-fictie - weergeven.

Allereerst de fictie in volgorde waarin ik ze las.

1 .John Hersey  Hiroshima
2. Hans Münstermann  De onderstroom
3. Manara  Caravaggio (Strip, deel 2) Gratie
4. D.B.John  Ster van het Noorden
5  Deon Meyer  Prooi
6. Sander Kollaard  Uit het leven van een hond
7. Ilja Leonard Pfeiffer  Grand Hotel Europa
8. Roxanne van Ieperen  't Hooge Nest
9. Isch Ait Hamon  Het moois dat we delen

Alle haalden een beoordeling van een 8,5, 9 of 9,5. Maar die punten laat ik niet meetellen bij de top drie. Die beoordeling doe ik vanuit het nu, dus wat ook meetelt is de indruk op langere termijn.
Top 3: nummer 3, 6 en 8. Deze drie zijn volstrekt verschillend van elkaar. Toch moet ik een nummer 1 eruit persen.
Het wordt de Strip, voor de eerste keer, een striproman of graphic novel. Het eerste deel, Met degen en palet, verscheen enkele jaren geleden. Nu is er het tweede en laatste deel. Het scenario is goed, de tekeningen en inkleuring verbluffend. (In Grande Hotel Europa speelt de zoektocht naar een verloren schilderij van Caravaggio een rol. Maar dit geheel terzijde)

Non-fictie

1. Bob Woodward  Angst in het Witte Huis
2. Casper Thomas  De autoritaire verleiding
3.  Joke Hermsen  Kairos
4.  Angela Stent  Het Rusland van Poetin
5.  Mathijs Schiffers  Brexitland
6.  Henk Blanken  Beginnen over het einde
7.  Rutger Bregman  De meeste mensen deugen

Meer dan bij fictie herinner ik me de laatst gelezen boek beter dan die ik in het begin van 2019 las. Zo kan  ik me van Bregmans boek de structuur en de uitstapjes en  uitweidingen nog goed herinneren, wat van Woodward  niet kan worden gezegd. Mogelijk kan dat ook komen doordat ik meerdere kritische boeken over Trump dit jaar verslond. Maar goed. Welke drie til ik eruit?
Dat zijn na wikken en wegen 2, 4 en 7, met als nummer 1 Angela Stent Het Rusland van Europa.
Het is een frisse, kritische maar zeker geen anti-Poetin boek. Stent onderbouwt de acties van de sluwe en zeker ook autoritaire leider vanuit het perspectief van de frustratie over het uiteenvallen van de Sovjet Unie en de invloed van Rusland op de regio. Om het terugwinnen van die invloed gaat het Poetin en dat is hem aardig gelukt. Stent pleit voor een dialoog tussen USA en Europa enerzijds en Rusland anderzijds. Dat dit niet gemakkelijk zal zijn, zeker niet na de annexatie van de Krim onderkent de auteur ten volle. Zij is immers dé Ruslandspecialist en spreekt Poetin regelmatig. Dit boek gaf me een nieuwe verfrissende kijk op de huidige spanningen in de wereld en een  oplossingsrichting: een dialoog met oog en begrip van de concerns van de ander.

En ja, het is teveel gevraagd om te kiezen tussen Manara's Caravaggio en Stents Het Rusland van Poetin.
Dus maak ik voor de oogst van 2019 gebruik van de ex aequo oplossing.