zaterdag 31 oktober 2020

De dag doorkomen

De meest gestelde vraag in deze maatregelen-tijd is hoe we de dag doorkomen. 
De maatregelen leggen ons beperkingen op, schrijven voor wat niet meer kan en mag.
Met vrijheidsbeperkingen heeft de mens, sinds Adam en Eva moeite gehad. 
Wat niet mag wordt aantrekkelijk

( Toen onze kinderen klein waren, probeerden we het wel eens uit of door verbodsovertreding een taak aantrekkelijker zou worden. Een gevaarlijk experiment natuurlijk. Het lukte ons ze buiten te laten spelen door het min of meer uit te sluiten van een mogelijkheid. 
Bij de jongste is het evenwel nooit gelukt om hem aan het lezen te brengen door het te verbieden.)

'Hoe kom je de dag door?' als ploetervraag, de vragensteller heeft er maar moeite mee. 
We snakken naar normaal, naar vanouds, naar het einde van de tunnel, waar miljoenen vaccins ons weer bij elkaar brengen.
Geluk was voorheen om niet in het verleden noch in de toekomst te leven, maar te genieten van het hier en het nu. 
Die tegeltjeswijsheid zijn we grotendeels kwijtgeraakt. We snakken naar de toekomst.

Soms ontmoet je de uitzondering.
De blijmoedige onnozelaar, die zich niet bezig houdt met de zin van het leven, nu en in de toekomst.
Die zijn blik richt op een ander tegeltje met de gelaten eenvoud en diepgang van 'Het is zoals het is' en dus maakt hij er het beste van.
Het zal wel dat het leven een Sisyphus arbeid is, als je besluit de steen steeds weer naar boven te rollen, wetend dat hij de top nooit zal bereiken, maar terugrolt zodat je opnieuw kunt beginnen. 
Maar je stopt niet, het is zoals het is.

De dag van David, een moderne mythe van Sisyphus.


Hij wilde hardlopen, als geoefend ultra-trailer moest dat minstens een marathonafstand zijn. En 's avonds als een vorm van beloning bij de open haard nagenieten.
Maar de houtvoorraad was op.
Dus werd bedacht om zeven maal de drie kilometer naar ons goed gevulde houthok te rennen, en terug in elke hand een blok om die alvast bij de haard te leggen.
Onder begeleiding van zoon Thijn en in de laatste ronde van Karlijn, die hun rugzak ook met blokken vulden, werd de uitdaging, de zinloze zingeving uitgevoerd, een dag doorgekomen.

's Avonds heeft hij de haard aangestoken. 
Hij werd wakker toen Karlijn de laatste blok erin legde.   

zaterdag 24 oktober 2020

Corona-vrij

David en Thijn crossfietsten vanochtend het bruggetje over onze tuin in.
 
Ik had even ervoor in het E.D. het dubbelinterview gelezen met de hoogleraren Marli Huijer en Rudi Westendorp met als ondertitel 'Nederland moet radicaal anders gaan nadenken over zijn corona-aanpak....' 

Het valt niet mee om nog iets origineels of radicaals te formuleren over die aanpak, er is al zoveel gezegd.

Er was tussen beiden weinig verschil van mening. 
Westendorp startte met het verschil te duiden tussen de individualistische Nederlandse benadering en de  meer sociale van Denemarken, maar concrete gevolgtrekkingen bleven uit.
Dat we moeten wennen dat we het leven niet verder kunnen of moeten oprekken, is vaker gebazuind. En dat we anders met elkaar moeten omgaan en de verplaatsingen dienen te verminderen. 
Het is bijna oude koek.

Op het einde van het artikel wordt de vraag voorgelegd wat er structureel gaat veranderen, wat Westendorp de gelegenheid biedt om corona een SOA te noemen, een Sociaal Overdraagbare Aandoening, die in vergelijking met AIDS eveneens zal blijven en onze omgang met elkaar zal veranderen. 
AIDS veranderde de vrije seks 'zo zal corona een einde maken aan onze 'sociale promiscuïteit''

Daar is Huijer het niet mee eens. 
Er wordt nog 'altijd ontzettend veel gevreeën'. betoogt ze. Het is het condoom, dat Aids aan banden heeft gelegd.
En dan volgt de slotconclusie: Het sociale condoom, het mondkapje, vooral in de openbare ruimte, zoals in Japan, zal corona temmen.
Zo eindigt het nog tamelijk gezellig aan de geleerde borreltafel.

David en Thijn waren niet het eerste bezoek vandaag geweest.
De zus van Riny was langs geweest met een stapel oudere Landlevens - een tijdschrift voor wie van het landleven houdt - onder haar arm. Ze kwam ze brengen, nu het nog mogelijk was. Straks zou alles in de lockdown gaan. Ze sprak het uit zoals een ander beweert dat we uiteindelijk allemaal zullen gaan hemelen.
Ze gebruikte dat woord lockdown meermaals onder zuchten die een fatale uitzichtloosheid ademde.

Ik had inmiddels weinig zin in een volgende corona beschouwing. 
Het voordeel van bezoek met jeugdigen is dat de toon gewoonlijk vrolijker en optimistischer is.
Het hoofdonderwerp was vandaag het uitkomen van de nieuwe I-phone 12 volgende week, wat betekende dat Davids huidige I phone 10 in het gezin zou worden doorgeschoven en Thijn als jongste een telefoon, waarschijnlijk de 6 van zijn zus zou krijgen.
Eindelijk groot, als 10 jarige een eigen mobiel, de hedendaagse inwijdingsrite.

Wat de verschillen tussen de 10 en 12 dan wel niet waren. 
Wel, de 10 heeft maar 2 lenzen, de 12 heeft er maar liefs 3. 
Daarmee werd de 10 gediskwalificeerd. 
Kijk maar naar de beperkingen en hij maakte ter plekke een portret van mij.



Ik had er niets op aan te merken, behalve dat nu ook weer bleek dat alles relatief is.
'Dit doet niet onder voor een opname gemaakt met een semi - professionele camera.'
Als verstokte cameraman viel het me op, zei ik, dat de camera's steeds compacter en kleiner worden. 
Misschien voegen ze er straks de functie telefoneren aan toe.

Zo kletsten we ons de middag in. 
Heerlijk even corona-vrij.

zaterdag 17 oktober 2020

Melancholie in de Herfst

De grote schoonmaak in het voorjaar geldt voor binnen. 
In de huizen wordt gepoetst en geruimd. 
Het najaar is de tijd van ruimen in de tuinen. 

Genietend van het rustige herfstweer en de prachtkleuren van de bladeren, vang ik  aan met mijn grote tuinschoonmaak.



Het tuinruimen start  zoals elk jaar weer rond de herfstvakantie, met de moestuin en de kas.
Bij het in stukken knippen van de tomatenplanten overdenk ik de oogsten van afgelopen jaar. Het was een prima aardbei- en aspergejaar, maar de tomatenopbrengst kan niet anders dan matig worden genoemd.

Vaker word ik bij tuinwerkzaamheden gevolgd door ons roodborstje. 
Dit jaar is het een andere vogel die me volgt. 
Hij geeft me de gelegenheid om binnen mijn fototoestel te halen.  Nieuwsgierig en vol vertrouwen trippelt hij de lens tegemoet.



Melancholisch als ik steeds in dit jaargetijde ben, vermoed ik in mijn gezel - een lijster, een vrouwtjesmerel? -  een reïncarnatie van een verloren geliefde.
Ik denk allereerst aan mijn schoondochter. 
Gisteren twee jaar geleden in de vroege ochtend werd ik door onze oudste zoon van haar overlijden in kennis gesteld. 
Voor hoe die dagen verliepen hoef ik mijn dagboeken niet na te slaan, ik herinner me elk uur, elke minuut.

De herfst is ook de periode die door het overlijden van mijn moeder op 25 november 1979 en van mijn vader op 5 januari 1981 grijs worden omlijst.
Ik denk aan hen, vertel hen hoe het met ons gaat, wat covid 19 is en wat dat met ons doet.

Bovendien is het nu tien jaar geleden, dat mijn vanzelfsprekende leven een deuk opliep door een opname en operatie rondom mijn hart, wat vanaf die dag mijn besef een tijdelijk leven te leiden in een tweede fase deed belanden.

Denkend aan de dood, leef ik, ruim ik, peins ik. 
Het gespikkelde verenbolletje nadert me tot aan de voeten.
Wil het worden opgepakt?
 
Mijn melancholie heeft iets kinderlijks. een hunkering naar geborgenheid, naar mijn zorgeloze jeugd, toen enkel mijn grootouders van moederskant iets met de dood van doen hadden. De tijd dat ik nog durfde te spreken met de dieren.

"Wie ben jij vogeltje, wat wil je me vertellen?"

Sprakeloos hipt hij van me weg.

zaterdag 10 oktober 2020

Zonnestraaltjes in Coronatijd (?)

Om het verschil tussen een optimist en een pessimist duidelijk te maken volstaat  de metafoor van het halfvolle dan wel halflege glas. 
Dezelfde werkelijkheid,  twee verschillende visies er op. 

Voor beide types zijn het twee verschillende werkelijkheden: "Kijk nou eens goed, dan zie je wat ik zie!", overtuigd dat het met waarnemen te maken heeft in plaats van beoordeling en opvatting.
 
Beter is het om te stellen dat het te maken heeft met een verschil in focus, het aspect waarop het oordeel wordt gegeven. 
Zijn je ogen vooral gericht op het onderste deel of het bovenste?

Deze inleiding heb ik nodig bij de bespreking van 





Ben Bruns is een bezoeker van het Parkinsoncafé Valkenswaard. Hij tekende van 21 maart tot en met 28 juni zijn dagelijkse ervaringen op. De columns zijn door de auteur rijkelijk in cartoonstijl geïllustreerd 

Het boekje in zgn. oblong-formaat is in eigen beheer uitgegeven en is te bestellen via bob@bobbruns.nl. Kosten zijn  10 euro (of meer) excl. verzendkosten. De opbrengst van dit boekje wordt geschonken aan Prof. Dr. Bas Bloem van het Parkinson Centrum Nijmegen/ UMC Radboud voor onderzoek.

De verhaaltjes getuigen van een onverwoestbaar optimisme.. En dat in Corona tijd!
Zijn optimisme lijkt niet zozeer het resultaat van een zekere focus op het leven in deze klote-tijd, maar een overlevingsstrategie, een weerbare houding tegenover de grimmige wereld.

Ben doet zijn wekelijks balans - en coördinatie-oefeningen onder leiding van zijn fysiotherapeute Elke ('Elke keer') via  online video consult. 
Hij staat te springen en te zwaaien achter zijn computer, die beneden voor het raam staat. Dan merkt hij dat de langslopende inwoners van Westerhoven vriendelijk naar hem terugzwaaien. 
Als hij het doorheeft, kan hij er hartelijk om lachen.
Hij geniet, elke dag weer. .
Vol liefde beschrijft en tekent hij het leven in zijn tuin, met zelfspot getuigend van zijn soms klungelig gedrag.

Is het de optimist eigen om zich op het kleine te richten, of word je optimist door je op het kleine te focussen? 

Ik wil deze tekst als vooroefening gebruiken voor de boekbespreking van 'Zonnestraaltjes in Coronatijd' die ik heb toegezegd voor de Nieuwsbrief van het Parkisoncafé. 
Maar ik merk dat ik vastloop, vastloop op het bijna naïeve optimisme van Bruns.
Hij eindigt zijn boekje alsof de Coronatijd achter de rug is. Afgesloten, het was even doorbijten, maar het viel eigenlijk wel mee. De kleinkinderen kunnen weer op bezoek komen en ik ga vrijdags weer gewoon naar Elke.

Inmiddels loopt het aantal coronabesmettingen dagelijks op, strengere maatregelen lijken onvermijdelijk. 
Als het vaccin er is dan zullen we nog rekening moeten houden met nog een nasleep van anderhalf jaar. We knuffelen elkaar al meer dan een half jaar niet meer. Dat is het decor. 
Welke optimistische visie zet je hierop af?

Ik heb bewondering voor Saskia Noort, die vanaf het begin van de crisis getuigde van verzet, van boosheid, van pessimisme ook, in haar wekelijkse columns. Zij accentueert de beperkingen in het contact, terwijl Bruns demonstreert hoe hij met al die beperkingen best om kan gaan.
Het lijkt erop alsof de pessimist bestaat door weerstand tegen zijn tegenpool en vice .versa

Rest me de vlucht naar een derde stroming, die van de realisten: acceptatie als het moet, verzet als het kan. 

zaterdag 3 oktober 2020

Mucha in Valkenswaard

De bekende sterke punten van mijn gemeente zijn de sportvoorzieningen en het mooie buitengebied met de Malpie, de Leenderbossen en Het Plateau.

Minder bekend, maar zeker om net zo trots op te zijn , zijn de drie musea in, jawel, het Museumkwartier in het voormalige klooster/ziekenhuis Carolus.
 
De drie musea zijn het Valkerijmuseum, het sigarenmuseum en het Nederlands Steendrukmuseum. 
Het Steendrukmuseum is ontstaan uit de collectie van de initiatiefnemer Peter-Paul Vrijdag, oud-directeur van de Eindhovense drukkerij Vrijdag. 
(Terzijde: Op 17 jarige leeftijd meldde ik me aan  bij de Waalrese hockeyclub DVS en werd meteen in het eerste elftal geplaatst. Mijn aanvoerder was Peter-Paul Vrijdag, waarmee ik enkele jaren optrok)

Het Museum organiseert boeiende tentoonstellingen, zoals van Leo van Gestel, Jan van Brabant en Vrouwen in Zicht Op weg naar gelijke rechten.

Op dit moment loopt er tot het eind van het jaar een expositie van de Tsjechische (Moravische ) schilder, illustrator en grafisch kunstenaar  Alphonse Mucha (1860 - 1939)) 
Hij is een van de bekendste Art Nouveau of Jugendstil representanten, die hun hoogtepunt bereikten eind 19 e, begin 20 ste eeuw.

Zoals alle musea werkt men er mijn tijdssloten. Afgelopen week konden we terecht.



Op voldoende afstand, sommige bezoekers met sinds kort het aanbevolen mondkapje


Riny voor één van de topstukken, La Trappistine

Van de hand van de conservator van het museum, Lisette Almering-Strik verscheen een mooi begeleidend boekje.


    Met daarin alle tentoongestelde lithografieën


Eén van de vele drukken met Sarah Bernardt, hier als Medea


Naast de expositie van Mucha, vind je allerhande historische apparatuur van druktechnieken en een mooie collectie van steendrukken, zoals onderstaande prent van een plaatselijke sigarenfabriek.



 

Een  uitnodiging voor een bezoek aan het ernaast liggende sigarenmuseum!