zaterdag 29 oktober 2022

Het doel en het middel

Afgelopen dagen was het weer eens raak met de argumentatie dat het doel het middel - de middelen -heiligt.

Het doel: aandacht voor het klimaat; het middel het besmeuren van een schilderij met ketchup.
De gekozen schilderijen waren weliswaar voorzien van veiligheidsglas, maar wat als door een glasbreuk het blauwe sjaaltje met een rode ketchupvlek bezoedeld zou raken of een zonnebloem met een rode spetter.




De boerenprotesten van enkele weken geleden bespeelden ook grove middelen, die het zicht op hun doel naar de achtergrond schoof, iets wat de klimaatactivisten ook op het spel dreigen te zetten.
De gedupeerde: "We hebben begrip voor hun doel, maar...."
De activist: "Het gaat ons om de aandacht..."

We begrijpen de activist, maar zou hij er niet beter aan doen om bij voorbeeld het bushokje op de dorpsstraat als doelwit te nemen?

De klimaatstrateeg zal in de lach schieten bij deze suggestie. 
Hier komt geen pers op af, zal hij ons inwrijven. 
Want zo gaat dat bij onze acties, zal hij ons weten te vertellen, we lichten ruim tevoren de pers in. Als eerste de NOS,  RTL4  Talpa en Veronica. 
We zorgen dat ze allemaal een mooi standpunt in kunnen nemen.

Het afbreukrisico, het sympathieverlies zal hij verantwoorden door te spreken over wanhoop en één voor twaalf.  
Eventueel zal hij begrip tonen over de afschuw voor het gekozen middel, maar het doel verklaart, ja heiligt het middel.

Behalve de morele verontwaardiging zou er op dit soort acties een grondige effectiviteitsonderzoek moeten volgen.
Hoeveel boringen heeft actie van Amnesty International van enkele jaren geleden weten te voorkomen met hun spectaculaire vastketenen aan boorplatforms? 
En hoeveel sympathie verlies hebben ze daarbij geleden? 

Zojuist meldde het acht-uur journaal een nieuw doel - middel reactie.
Laat ik beginnen met het middel: Rusland zegt het Akkoord van de graandeal met de VN inzake Oekraïne op. 
Rusland zegt dat het doel een vergelding is van een Oekraïense drone-aanval op marineschepen in Sebastopol.
Commentatoren spreken liever over een aanleiding en niet over een doel.
Het doel is destabilisering, het bedrijven van Geo-politiek met als gevolg een tekort en het duurder worden van graanproducten.




Dat toont de kwetsbaarheid van het doel-middel denken. 
Het middel wordt het nieuwe doel met een nieuw middel, dat op haar beurt weer tot doel verheven wordt. 
Zoals het gevolg tot een nieuw oorzaak evolueert.
    

zaterdag 22 oktober 2022

Jeroen Mettes plantsoen

19 Oktober 2017 postte ik mijn eerste blog over Jeroen Mettes, de in Valkenswaard opgegroeide dichter (1978 - 2006), een tekst, die eindigde met "Ik wil de familie benaderen om te vragen of ze het op prijs stellen dat naar Jeroen Mettes een verwijzing wordt gedaan bijvoorbeeld in een straat, pad of plantsoen."

Hierop reageerde ruim een jaar later een oom van Jeroen, Piet Mettes, met een brief, waarin hij meldde, dat de familie een verzoek aan de gemeente om een naamverwijzing op prijs zou stellen. 
In het contact dat daarna ontstond begreep ik waarom zijn reactie enige tijd had gevergd.
Er bestond twijfel of de dode dichter op dergelijke hommage stond te wachten.

Dezelfde week diende ik het verzoek in met de nodige argumentatie vergezeld van de cassette met het gedicht N30 en Weerstandsbeleid, uitgave van de Wereldbibliotheek. 1)

Afgelopen donderdag was het zover; corona en commissies hadden blijkbaar veel tijd gevraagd. 
Het plantsoen voor het appartementencomplex, waar Jeroen was opgegroeid, zou voortaan zijn naam dragen.
De onthulling werd gedaan door de ooms Piet en Rinus in het bijzijn van burgemeester Ederveen.
En het moet worden gezegd, het is een mooi bord met een mooie adequate tekst.





De onthulling was voorafgegaan door een bijzonder mooie toespraak van professor Frans-Willem Korsten, de promotor van Jeroen uit Leiden.
Met zijn toestemming citeer ik hieronder een deel van zijn tekst.

"Hij had een hekel aan een harmonieuze gemeenschap omdat hij wist dat zo'n gemeenschap enkel kan bestaan door een of ander vaderfiguur die niet tegen tegenspraak kan. Jeroens werk belichaamt tegenspraak. Wie via dit werk bij elkaar komt, als een gemeenschap, komt dus bij elkaar in tegenspraak. We zijn het niet eens, nooit, of slechts heel tijdelijk. Dat is de werkelijke vrijheid, de moeilijke, eerlijke vrijheid waarvoor we kunnen kiezen. Indien het werk van Mettes confronteert - en tot de dag van vandaag is dat het geval - dan is dat uiteindelijk een uitnodiging tot bevrijdende tegenspraak.
Het is dus het werk waar het om gaat, en dat is sinds Jeroens dood op reis. En zo is de naam van Jeroen Mettes ook op reis gegaan, en hier geland, op een bord."

Noot 1)

De twee delen uit 2011 zijn uitverkocht. Jill van Grinsven - Gerrit Rietveld Academie - maakte twee hilarische films over een wanhopige zoektocht naar werk van Jeroen Mettes, te vinden op You Tube.
Frans-Willem Korsten zei te ijveren voor een digitale versie op internet bij voorbeeld via DBNL, Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren.

2)

Er is veel over Mettes' werk gepubliceerd. Zie voor een overzicht mijn blog van woensdag 24 april 2019 'Jeroen Mettes - oom Piet'.
Vorig jaar verscheen in de SEL-reeks  'Vluchtlijnen van de poëzie. Over het werk van Jeroen Mettes'  Academia Press.
















  
   

maandag 17 oktober 2022

Vier jaar later

Afgelopen zondag, 16 oktober 2022, was het vier jaar geleden.
Het weer nog mooier dan toen, het kwik op deze herfstdag passeerde met gemak de 20 graden.
Toen zaten we ook buiten met de ouders van Femke, met Thomas, Luca en Noa, haar broer Menno met zijn gezin  met het verpletterende besef, dat Femke nooit meer fysiek in ons midden zou zijn.

Afgelopen zondag naar Roesdael gereden, waar haar urn begraven ligt onder de door Thomas en de kinderen  gemozaïekte steen; een groot rood hart met haar naam, een variant van het motto op mijn ouders' grafsteen : Laat dit mijn laatste woord zijn "Ik geloof in  de liefde". 


Er liggen bloemen op de steen, sporen van eerdere bezoekers die dag.
Riny en ik zijn hier nu alleen.
We gaan zitten op de bank, die we onlangs hier hebben neergezet, de bank uit de tuin van haar ouders, die hun huis twee weken geleden hebben verkocht.


Het licht is fel, mijn heldere lenzen prikken terwijl ik tegen de zon inkijk. 
Ik kijk stroomafwaarts het stroompje de Rozep af, het eeuwige uitzicht van onze schoondochter.
Riny maakt met haar telefoon een foto, die ze naar me doorstuurt.
Het is nagenoeg hetzelfde beeld als dat van de door Femke gemaakte foto in 2016.
We waren voor het eerst op Roesdael. 
Thomas en Femke hadden even ervoor dit landje gekocht.
Hier zou ze begraven willen worden, met dit uitzicht.
Zoals zoveel had ze geregeld voor na haar dood.


Er lijkt niets veranderd.
Het water staat iets lager dan toen in 2016; ik herinner me dezelfde stilte.

Mijn herinneringen zijn een hinkstapsprong.
Ik denk aan 18 oktober 2018 en de dag erna, stap over naar mijn herinnering aan de vrouw die ze was om vervolgens de sprong te maken naar de laatste vier jaar, de tijd zonder Femke.

'Je zult het leven moeten nemen zoals het zich voordoet, met alle voorspoed en tegenslag. Amor fati.
Ik heb een leven geleefd waar andere 80 jaar over doen'. 
Dat zijn haar woorden, ongeveer haar woorden, toen daar in Heeg, Friesland. 
Het is augustus 2016. 
We zijn voor enkele dagen op de camping waar zij met hun gepimpte caravannetje staan en wij voor het eerst met haar praten over haar onomkoombaar einde.

Luca en Noa leren daar zeilen.
'Zo dat heb ik ze tenminste ook nog mee kunnen geven.'
Nuchter en troostend.




 

zaterdag 8 oktober 2022

Achteraf praten of vooraf stelling nemen

Het woord kernoorlog wordt steeds vaker gehoord.
P. - de kat die zichzelf in het nauw heeft gejaagd - dreigt ermee. 
Biden waarschuwt hem ervoor.
Bij Jan met de pet - een gewone, niet militaire pet - dringt het ook door. Hij zoekt het woord Armageddon op.

De Westerse landen blijven een gesloten front, eensgezinder dan ooit.
De bekende eenheid bij één gezamenlijke vijand.
En dat terwijl er legio argumenten zijn om scheurtjes te doen ontstaan.
Daar komt er sinds kort een bij: chantage.

In de aanloop nar het referendum over het Associatie Verdrag van 6 april 2016 werden veel discussies gevoerd.
'Geen Peil' de aanvrager van het raadgevend referendum schudde bakken argumenten om tegen te stemmen.
Ik herinner me een hopeloze discussie met een niet nader te noemen toch hoger opgeleide persoon.
Hij leek zich te verschuilen achter een onversneden pacifisme - of was het een onaantastbare neutraliteit, gevoed door angst?

We moesten ons nergens mee bemoeien, want de geschiedenis had ons toch geleerd dat buitenlandse bemoeienis altijd tot ellende had geleid.
Elk voorbeeld dat ik aanhaalde, haalde hij eronderuit. 
Hij stond sterk juist omdat het nooit bewezen kon worden.

62% stemde tegen een Europese economische en politieke toenadering van Oekraïne.
Het heeft me geleerd dat 'What if'' beschouwingen niet zo zinvol zijn. 

Maar wat zou er nu anders zijn als het Westen tegen eerdere imperialistische agressie van Rusland een fellere afkeuring en stevige sancties had laten horen bij de tweede Tsetjeense oorlog  beginnend in 1999, die de loper voor P. bij Jeltsin heeft uitgerold, bij de invasie van Georgië in 2008, de buitensporige interventie in Syrië en de annexatie van de Krim in 2014?
Had P. dan met evenveel vertrouwen Oekraïne binnengevallen?
Nu zwijgen betekent zeker de val van de Baltische Staten.

Met instemming, hoe wrang ook, las ik het voorwoord van de laatste editie van De Groene (6 oktober 2022. De tekst van Rutger van der Hoeven is geschreven vanuit een stellingname, die niets van een struisvogel heeft maar dapperheid toont, omdat het ergens voor staat.


(Om te vergroten op het beeld klikken)






 

zondag 2 oktober 2022

Van draagbalken naar loungebank

Bij de renovatie van hun vloer beneden waarbij de kruipruimte zou worden dichtgestort, zouden draagbalken van 16 bij 6,5 cm vrijkomen.
Of ik daar iets mee kon of was het beter om die te laten afvoeren, had Thomas me gevraagd.
Hij kent mij natuurlijk langer dan vandaag, dus het antwoord liet zich raden.
"Nooit iets wegdoen, zeker geen hout!"

Zo heb ik me enkele weken terug een dag bezig gehouden met het ontdoen van de balken van de  honderden spijkers waarmee de eiken vloerdelen aan de balken waren vastgespijkerd.
Recyclen kost tijd.

Er waren drie ideeën, opties.
Noa: het uitbreiden van haar paardenstal.
Cor: een overkapping voor de  aanhanger op Roesdael, hun bosperceel - waar de as van Femke ligt - .
Thomas en Luca : een buitenloungebank.

Het werd optie drie.
Of ik een ontwerp kon maken.


Geen opmerking dan dat het een loungebank moest worden en geen lounch noch louche bank.
Of ik dat ontwerp kon uitvoeren.

Ik stuurde het ontwerp door naar mijn broer Jan, die alles kan, zeker met hout. 
Hij heeft van zijn garage een timmerwerkplaats gemaakt.

Alles draait om de vijf frames, die de zitting en de rug op 100 graden dragen.
Of hij me wilde helpen bij de montage van de vijf frames.
Ik ken mijn broer langer dan vandaag.

Zaterdag met de vijf frames naar Oisterwijk getogen, waar Luca me zou helpen bij de verdere montage.
Wat is er mooier voor een opa dan met zijn 16 jarige stoere en sterke kleinzoon zo'n bank in elkaar te zetten?

Hieronder beelden van het proces en het resultaat.
De foto's zijn door Luca gemaakt. De laatste door Thomas.





 

 





 


Komende zaterdag beitsen we de bank en worden er de kussens ingelegd, waarna inwijding met BBQ.

Het ontwerp is met deze blog vrijgegeven.
Met het anti-Kondo advies: 
Gooi nooit iets (te snel) weg