Op 4 juni 1629 liep het prachtige gloednieuwe VOC-vlaggenschip de Batavia in konvooi op weg naar de garnizoens- en handelspost Batavia op de klippen voor de Westkust van het Zuidland/Australië en zonk enige dagen later.
Van de 341 opvarenden komen er uiteindelijk een half jaar later, op 5 december 1629 slechts 68 overlevenden op Java aan. In dat half jaar voltrok zich één van het meest gruwelijke drama's uit onze Vaderlandse geschiedenis . Terwijl de nalatige en op muiterij beluste kapitein Jacobsz. en de opperkoopman Pelsaert - de grote baas van het totale konvooi - met een aan manschappen te volle sloep hulp halen in het verre Batavia, grijpt de onderkoopman Jeronimus Cornelisz. de macht. Hij toont zich als de vertegenwoordiger van het Kwaad, als een duivel in eigen persoon en ontziet, bijgestaan door aan hem hondstrouwe muiters, niets of niemand om zijn macht te vergroten. Hij laat mannen, baby's, vrouwen zonder pardon vermoorden, dwingt andere vrouwen zich ten alle tijden beschikbaar te stellen voor het gerief van de muiters, verbant groepen naar dichtbijgelegen eilanden, nadat hij zich verzekerd heeft dat daar overleven onmogelijk is.
Bij dat laatste maakt de geslepen ex-apotheker één inschattingsfout. Hij stuurt een twintigtal aan VOC-trouwe soldaten naar een verderop gelegen eiland met de opdracht daar water te zoeken, nadat hij zich eerst vergewist heeft dat daar geen druppel te vinden is. Hij laat ze zonder sloep of bewapening achter.
Maar de soldaten onder leiding van Wiebe Hayes vinden wel water en volop voedsel in de vorm van kleine kangeroes, vissen en vogels.
Ze worden door enkele drenkelingen, die weten te ontsnappen op de hoogte gebracht van de gruwelijkheden op Jeronimus' eiland, Batavia's kerkhof gedoopt.
Wiebe en zijn strijdmakkers bieden tot drie maal toe succesvol weerstand tegen de aanvallen van de muiters. Ze weten uiteindelijk zelfs Jeronimus gevangen te nemen, net voordat Pelsaert uit Batavia terugkeert om in opdracht van Jan Pietrsz. Coen de schatten en de opvarenden, in die volgorde (!), te bergen.
Er volgt nog een spannende ontknoping - wie, soldaten of de muiters, het eerst Pelsaert zal treffen -.
Enfin Wiebe wint en brengt de opperkoopman op de hoogte van de gruwelijke gebeurtenissen. De ergsten van de daders worden ter plekke van handen en voeten ontdaan en opgehangen. zo ging dat ten tijde van de Compagnie.
Terug in Batavia is Wiebe Hayes de held, de meeste anderen zijn slechts verliezers.
Het schip De Batavia werd onder de bezielende leiding van Willem Vos nagebouwd. Het ligt voor anker in Lelystad, nadat het in 2000 naar Sydney was gezeild. (Hierboven een foto van de replica, met dank aan mijn broer Jan)
En het verhaal?
Dat is opgetekend in verschillende boeken naar aanleiding van log- en dagboeken van met name Pelsaert en de predikant aan boord.
Recentelijk verschenen de kloeke boeken van resp. de Engelse historicus Mike Dash, 'De ondergang van de Batavia,' 2002 , een nauwkeurige, geschiedkundige reconstructie, tien jaar later gevolgd door een meer geromantiseerd verhaal van de Australische journalist Peter Fitzsimons, 'Batavia, Het waargebeurde, avontuurlijk verhaal van de ondergang van het VOC-schip Batavia in 1629', 2012. (zie foto)
Het was een idee van Thomas om de geschiedenis van de Batavia in stripvorm voor jongeren uit te brengen. Dat zou bijv. kunnen gebeuren in de reeks Eureducation. Hij vroeg mij een scenario te schrijven. Research verrichtend legde ik intussen contact met de tekenaar van Eureducation Marc Verhaegen.
Sinds enkele weken bekruipt me echter een twijfels of dit verhaal wel te 'verstrippen' valt.
Hoe vertel je het jongeren, zonder de geschiedenis geweld aan te doen?
Welke stijl van tekenen past het beste? (Ik vind eigenlijk de wat naïeve klare lijn van Verhaegen niet zo geschikt)
De eerste vraag, hoe vertel ik dit verhaal aan jongeren, zou beantwoord kunnen worden door het kersverse jeugdboek van André Nuyens, Bloedkoraal.
Ik heb het zojuist opgehaald en ga zo dadelijk sinds lange tijd een jeugdboek met rode oortjes lezen.
Ik zal verslag van mijn verdere bevindingen doen.
( Na lezing: Geweldig boek, goede basis voor een scenario. Het werk is gedaan, helaas)
