Kerst-Beelden

Omdat David en Karlijn hadden besloten om in de Kerstvakantie te gaan skiën, was de populatie nog verder uitgedund tot vijf, wat extra spanning veroorzaakte.
Zou het ons vijven lukken om het kerstgevoel op te roepen?

Luca en Noa hadden eerder die week aangegeven zich enorm te verheugen.
Ze zijn op een leeftijd gekomen dat ze het geven van cadeaus minstens even leuk vinden als het krijgen ervan.
Ze hadden hun best gedaan om  het aantal surprises van de voorgaande Kerstfeesten te evenaren.

Bij aankomst had Thomas het eerste van de drie exemplaren van het boek  'Herinneringen aan Femke' in handen
Het was volgens planning net voor de Kerst afgeleverd.
Als eindredacteur ben ik op de hoogte van de vele prachtige teksten.
Henry van den Baar van Studio Lauda verzorgde de vormgeving.
Het eindresultaat is ...superlatieven schieten te kort.
En onderstaande Beeld natuurlijk ook.

Na het doorbladeren kan het beginnen, Kerst '19.
Eerst moest een foto worden gemaakt om de sfeer, de zin in de avond weer te geven.

Was het eerder vaak Luca die een bekje of grimas trok, nu was blijkbaar zijn zus daaraan toe.

Goed, wat verwacht kon worden gebeurde. 

Doosje verpakt in doosje, waarin een volgend doosje, de Babuschka surprise ontbrak niet, evenmin als het pakje dat vanwege de rol cellotape die was gebruikt niet te openen was. En ook, dat de gever het bij het overhandigen al uitgierde. Sommige hints moesten worden toegelicht, zoals maandverband verpakt in een I (Aye)  Pad doos.

Wat als apotheose was bedoeld viel enigszins in het water.

Ik had voor Thomas een beeld op sokkel met een hoogte van 1 meter tachtig op de kop weten te tikken, bedoeld om het op Roesdael te plaatsen. Ik kreeg er drie kleinere beelden bij die een plaats in onze Gaspeltuin hadden gekregen.

Het grote beeld lag inclusief sokkel in mijn aanhanger in de garage, klaar om het naar Oisterwijk te vervoeren.

Na een aanvankelijk blij en verraste ontvangst, kwam de aarzeling.

Zou het beeld vanaf het zandpad niet te veel de aandacht opeisen voor het landgoedje? 

Thomas wil  maximale privacy, slechts enkelen, die bij de ter aarde bestelling van de as van Femke aanwezig waren,  weten waar het landje zich bevindt.

Ik zei hem dat te begrijpen.

Hij zou er nog een nachtje over slapen.

Misschien meerdere.

Tot die tijd staan er verschillende beelden in onze tuin.

Het grote beeld vóór de sokkel. Hoe krijg ik de 150 kilo er bovenop?

(David wist me te vertellen hoe ze dat in de oudheid deden. Voor de uitvoering wacht ik nog op assistentie.)

Hieronder één van de kleinere beelden, die het grote kan vervangen.

Op derde Kerstdag werd het laatste Kerst-Beeld onthuld.

De Eindhovens kunstschilder Joost Verhagen, een oud-klasgenoot van Thomas,  had de opdracht aangenomen om Femke te schilderen.

De vijf kerstvierders waren aanwezig toen Joost het schilderij in zijn atelier draaide.

Een geweldig, intensief moment.

Een ontvangst in een minuten-durende stilte.

Binnenkort komt Joost het in Oisterwijk bezorgen, waar zij haar laatste acht jaar heeft doorgebracht.

Boomer / Anti-Boomer

Boomer, het woord van het jaar, is afgeleid van Baby-Boomer en wordt door de jeugd gebruikt om ouderen de mond te snoeren vanwege ouderwetse, conservatieve opvattingen.
Luca noemde me laatst Boomer en lachte me daarbij charmant toe.
Werd ik ermee in een hoekje gezet, monddood gemaakt?
Voorlopig niet, maar gevaar loert.

Discriminatie begint bij het woord, het woord dat een verzameling aangeeft.
De één valt erbinnen de ander erbuiten.
Wie het woord gebruikt valt meestal buiten de verzameling.
Discriminatie houdt een meer en minder in, een goed en fout.
Het leidt als je niet alert genoeg bent tot onderdrukking.
Het kwaad is volmaakt als tot uitroeiing wordt overgegaan.

Tuttut, ho, ho, hoor ik de lezer al denken.

De taal kan evenwel niet worden afgeschaft, dus is waakzaamheid voor minachting, superioriteit en zelfoverschatting geboden.

Ouderen zijn in traditionele gemeenschappen van bijzondere waarde.
Indianen gingen niet eerder op oorlogspad voordat de raad van ouderen, de wijzen geraadpleegd waren en hun goedkeuring hadden gegeven.
In de moderne tijd zijn ouderen vooral gekenmerkt doordat ze niet meer werken, pensionada's zijn.
Door de ontwikkelingen in de gezondheidszorg wordt de mens steeds ouder, maar dat heeft zijn prijs.
De kosten van de gezondheidszorg rijzen de pan uit door de vergrijzing, stond onlangs in de dagbladen. Oorzaak en gevolg zijn zo gehusseld, dat vergrijzing als een last wordt gepresenteerd.
Verjonging klinkt uit een heel ander vaatje.

Maar ik begrijp het wel.
Wat hebben we te adviseren in tijden waarop Google alle antwoorden weet?
Zoals onze ouders zich schaamden over de ruïnes van de Oorlog, zo worden wij schuldig verklaard door jonge klimaatstrijders aan de roofbouw van Gaia.
Respect voor ouderen is niet meer vanzelfsprekend.
We moeten het veroveren.

Een paar dagen geleden was ik aanwezig bij de jaarlijkse bijeenkomst voor vrijwilligers in het plaatselijke verpleegtehuis. Jubilarissen werden gehuldigd, de vrijwilligers werden in het zonnetje gezet. Er stonden ruim 400 Kerstpakketten klaar. Namens alle bewoners dankte de directie ons uitgebreid.
Zouden jongeren beseffen dat zovele veelal gepensioneerden zich inzetten als vrijwilliger?
Vroeger waren ze te vinden als jeugdtrainer van de sportclub, nu houden ze demente opa's en oma's gezelschap.

Hoe wordt in het moderne gezin over ouderen gesproken?
Zijn grootouders meer dan welkome oppas en (toekomstige) geldschieters?
Met onze kinderen gingen we amicaler om dan in welke generatie daarvoor ook. Wij waren hun maatjes en naarmate we ouder werden veranderde dat nauwelijks.
Hebben we daarmee het respect van nature om een hoekje laten zetten?

Ik wil niet in een hoekje worden gezet als Boomer.
Wanneer gaan wij naar het Malieveld, slippen we rijkswegen dicht met onze  elektrische fietsen, rollators en scootmobielen.
Na Boer, Bouwer, Burger is het de tijd voor de zo benoemde Boomer.
Ontvouwen we spandoeken met "Wij zijn geen kostenpost" of  "OMNICO:  Oud Maar NIet COnservatief"?

Ich bin ein Anti-Boomer!!

Muziek in het theater

Drie van de vier muziekoptredens, die ik de laatste tijd bezocht vonden plaats in het plaatselijke theater De Hofnar.
De vierde en meest recentelijke was in Het Speelhuis in Helmond, dat een jaar geleden na een brand opnieuw geopend is.
De akoestiek is in beide zalen prima.
De Hofnar heeft meer dan Het Speelhuis een aantal ongunstige plaatsen.

In De Hofnar traden tribute-bands op, bands die een band of zanger coverden.
Ik woonde respectievelijk Pink Floyd - waar mijn broer en ik zeer beroerde plaatsen hadden - , Queen en mijn guilty pleasure zanger Neil Diamond bij.

Het publiek luistert zittend, wat een andere muzieksensatie oproept als tijdens festivals.
De Queen tribute band wilde de zaal graag aan het dansen en meezingen krijgen, maar dat lukte maar zeer sporadisch.  Enkele jongere vrouwen stapten uit de rij om in het gangpad de beentjes los te gooien, besmuikt aangegaapt door de overwegend 65 plussende mannen.

De bands maken gebruik van visuele ondersteuning, projecties op de achtergrond.
Pink Floyd slaagde hier het beste in met projecties uit de zeventiger en latere jaren, zowel van optredens van de originele band of politiek maatschappelijke filmpjes waaraan de teksten refereerden. Zo werden beelden vertoond van de Falkland-oorlog en de val van de Berlijnse Muur.

Het optreden van Neil Diamond - met overigens een zanger met een geweldige imitatiestem met de typisch sonore klank - beperkte zich vooral tot dia's met daarop de naam 'Neil Diamond' of de skyline van New York.
Een schrale bedoeling, een gemiste kans.

We hadden daarentegen een AA locatie: eerste rij balkon!

Het vierde door mij bezochte optreden was iets van een andere orde.

De pop zangeres Anneke van Giersbergen zong klassieke liederen, daarbij ondersteund door Kamarata Zuid, een orkest van (oud-)studenten van het conservatorium van Tilburg.
Anneke bracht dit optreden in het kader van haar 25 jarige muziekjubileum.
Het was me bekend dat zij zich moeilijk in een genre-hokje laat duwen - ze zingt wat ze leuk vindt - maar dat zij de klassieke muziek zo meester is wist ik niet.

Het is de tijd van de lijstjes.

Lijstjes zijn subjectief, dienen als tips; gouden tips voor wie dezelfde smaak heeft als de tipgever.

Welnu het mag je niet verbazen. 

Op nummer 1 van 2019 staat Anneke van Giersbergen met Kamerata Zuid.

Ga het bijwonen als je de kans hebt.

Googelen kan altijd.

Polariteiten

Er waren de laatste tijd verschillende aanleidingen om mijn standpunt opnieuw te bepalen bij de bekende polaire tegenstellingen.
Laten we het niet hebben over Zwarte of Roetveegpiet.
Ik kies definitief voor Roetveegpiet al was het maar om het verwijt van racisme en het slavernijverleden van mijn Limburgse voorouders te ontlopen.

Nee, een aanleiding om de van kinds af aan gestelde kwestie of ik liever blind dan doof zou willen zijn, diende zich pregnant aan met de staaroperatie van Riny.
Ik was altijd een doof-kiezer geweest, mijn zicht was me heilig.
Maar naar mate we ouder worden komen gebreken aan gehoor en visus steeds vaker ter tafel.
Wat me daarbij opvalt is dat de gêne over een slechter gehoor groter is dan het minder gaan zien.
Dat komt, is mijn boerenverstand verklaring, doordat hulpmiddelen bij correctie in het algemeen veel vroeger bij de ogen worden ingezet dan bij gehoor.
Over brillen praten is toch echt anders dan over hoorapparaten.
Bij de beoordeling van brillen speelt schoonheid mee, bij gehoorapparaten gaat het er juist om om ze onzichtbaar te maken.
"Wat me het meest opvalt is dat ze zo klein zijn."
Maar of ik daarom mijn opstelling over liever doof dan blind moet wijzigen weet ik niet.

Maar ook hierover wil ik niet al te lang uitweiden, omdat andere polariteiten fundamenteler zijn en mijn aandacht hebben.
Ze kwamen onlangs weer ter sprake bij een buurtetentje
Ik doel op kwesties van politiek links of rechts, is de mens van nature goed of slecht en de kwestie van nature of nurture, polariteiten die op een of andere manier met elkaar te maken hebben.
Ik had altijd gedacht dat links, de mens is van nature slecht en nurture een mooi samenhangend pakketje opleverden.
Totdat ik De meeste mensen mensen deugen van Rutger Bregman las.
Zijn verslag van onderzoek ontregelt, zet me aan het denken.
Ik heb in elk geval minder argumenten om vol te houden dat de mens van nature tot het slechte geneigd is ( Hobbes versus Rousseau) en dus minder de noodzaak zie om om een sterke staat in te richten.
(Mijn stelligheid over nurture heb altijd al gedempter naar voren gebracht.)

Het boek van Bregman heeft vooral mijn neiging tot stelligheid in een polariteitendebat ontregelt

Volgend jaar zal ik me meer vragend dan wetend opstellen bij het buurtetentje.
Misschien wordt het dan nog leuker.

Kippensoep met Cor

"Cor stelde zich wel eens voor dat iemand over hem schreef .Dagdromerij natuurlijk, over hem viel niets te vertellen. Zeker geen groot verhaal vol drama, daar was zijn leven niet naar. Hooguit verhaaltjes over een Cor, die op straat liep en even wachtte tot het stoplicht op groen sprong. Uit zulke kleinigheden bestond volgens hem het leven, zeker het zijne. Weinig schrijvers waagden zich daaraan.. De thriller was in de mode, tegenwoordig vooral door vrouwen geschreven. Pulp waarin de stoplichten op groen stonden als versleten beeldspraak voor iets wat op rolletjes liep, wat ook een versleten uitdrukking was. God, wat was schrijven moeilijk. Cor was blij dat hij er nooit aan begonnen was, althans niet aan proza, al had hij als jongen de poëzie beoefend, met evenveel talent als gebrek aan talent."

Zo begint het hoofdstuk van de in feuilletonvorm geschreven roman Kippensoep met Cor van de schrijver Martin Schouten.(2014)

Wie is geïnteresseerd in het gewone alledaagse aflopende leven van een oude man?

Laat hem wonen in een bejaardenhuis, zo'n huis dat niet meer bestaat, met een groepje opstandige bewoners, die allerlei uitjes organiseren en stop er drama in, zoals het overlijden van vriend Evert en je hebt een bestseller geschreven met het dagboek van Hendrik Groen.

Cor is 81, woont zelfstandig, loopt wat rond in Amsterdam en gelooft het allemaal wel. Als je dit in even lange korte stukjes optekent loop je het gevaar dat het ene stuk met het andere wordt vergeleken als iets minder dan het vorige.
Je kent dat wel.
Maar Schouten is een erudiet schrijver, wat hij eerder toonde met o.a. Het Palingoproer (2012) en wederom in Buster Kafka (2017).  Hij brengt in Kippensoep met Cor suspense in het ogenschijnlijke vlakke leven van Cor, een drama dat zich langzaam ontvouwd en tot een einde brengt.

In Buster Kafka heet de man waar de ik-figuur naar op zoek is Enzo Krijgsman, een door Kafka en Buster Keaton geobsedeerde schrijver, die zich met een t.v. interview naar aanleiding van zijn laatste boek Het lege Theater danig in de nesten werkt. Hoe en waarom en met welke gevolgen moet ik niet verklappen, maar het greep me bij de keel.

Je begint aan de soep vanwege de naam en je houdt er een geliefde schrijver aan over.

Nogmaals Beginnen over het einde

In de post van begin november 'Deemstering' maakte ik melding van de uitgave van Henk Blanken 'Beginnen over het einde'.
Ouderen hebben het er vaak over hoe ze alles geregeld hebben.
Ouderen op de golfclub (de tafel 'ziekte en ander ongemak') en ook ouderen die zomaar bij elkaar komen om samen te eten of te borrelen nu het nog kan.

Notarissen willen je graag helpen met testament - regeling na je dood - en met wilsverklaringen - regeling tijdens je leven op het gebied van ziekte -.
Wilsverklaringen zijn voor notarissen een gat in de markt. Dat het ook via internet eenvoudiger en goedkoper geregeld kan worden pareren ze met de uitspraak dat zij voor de kwaliteit staan
Maar goed. Staat het voor een kleine duizend euro op papier dan loop je verder rond met het geruststellende gevoel dat het toch allemaal goed geregeld is,.het laatste gevoel van de maakbaarheid van het leven.

Blanken heeft het over iets wat vaak voorkomt en niet geregeld is.
Ondraaglijk lijden wordt regelgeving omgeven. Twee artsen doen onderzoek.
Maar hoe onderzoeken artsen ondraaglijk lijden bij zieken, die wilsonbekwaam zijn.
Een verklaring helpt niet evenals onderzoek.
Gevolg op de tienduizenden diep dementerenden zijn de laatste jaren slechts 6 maal euthanasie toegepast, wat me veel minder schijnt dan zij die tevoren te kennen hebben gegeven absoluut niet verder te willen leven als het zover is.
Aan de oplossing volgens Blanken, achterblijvers machtigen, zijn natuurlijk nog heel wat zaken uit te werken, maar het voorkomt dat zieken dan maar te vroeg zijn (de schrijver Claus) of te laat.

Eigenlijk voegt deze tekst niet veel toe aan wat ik begin november schreef.
Waarom wijk ik dan toch af van mijn uitgangspunt niet tweemaal hetzelfde te zeggen?
Wel, dat komt omdat ik iets goed te maken heb.
Mijn eerste opstel op de middelbare school moest gaan over ouderdom.
Ik schreef over een regeling dat ouderen die de leeftijd van 75 hadden bereikt het er het beste aan deden om er een einde aan te maken en wel om diverse redenen, die ik nu niet meer weet, maar wel kan bedenken.
Kan bedenken voor een puber die wil choqueren.
Maar puber zijn is geen excuus (meer).

In het begin van 'Beginnen over het einde' geeft de auteur aan dat de kwestie niet eenvoudig ligt omdat het immers gaat om de fragiele  balans van het individuele recht om te sterven versus de plicht van de overheid kwetsbare mensen te beschermen.
Blanken verkent de historische en juridische kanten en stelt praktische en filosofische vragen aan zichzelf en aan de lezer.

Zou ik nu nog een opstel moeten schrijven over ouderdom, dan zou het gaan om de verplichting, nee, sorry een argumentatie dat allen op leeftijd het boek van Blanken lezen.
Pas dan mogen ze aanschuiven aan de tafel ziekte en ander ongemak. 

Bomans

Vorige week las ik een artikel naar aanleiding van een dundrukuitgave van Godfried Bomans,
waarin werd aangekondigd dat volgend jaar van de hand van Gé Vaartjes een biografie over Bomans zou verschijnen.
Vaartjes is ook de auteur van de omvangrijke biografie over Herman de Man (ruim 700 pag.) die in 1999 verschenen was.
De biograaf werd in het artikel o.a. gevraagd of Bomans'' hilarisch verhaal ''De Brandmeester' tot zijn beste werk behoort en evenals andere geïnterviewden antwoordde hij tactisch dat Sprookjes daar zeker toe behoort.
Van de gelegenheid maakte hij gebruik om een oproep te doen of lezers die interessant materiaal van of over Bomans hadden om die hem te mailen.

In mijn blog van 14 november 2013 "Bomans of Carmiggelt' maakte ik gewag van de vondst van de opdracht in Bomans boek ; Een halve eeuw Trappistenleven' 2e en vermeerderde druk uit 1957. Het betreft een foto en een opdracht.
Hieronder de weergave, nu in een ten opzichte van 2013 verbeterde fotobewerking.

Met enige schroom stuurde ik Gé bovenstaande (want was dit belangrijk of interessant?) en ik kreeg per ommegaande een reactie terug. Hij kende de foto van Arnold Bomans en zijn moeder niet en hij vroeg me hoe ik aan dat boek was gekomen.

In mijn blog van nov. 2013 vroeg ik me toen af wie de geportretteerde monnik en vrouw waren.

Het antwoord is nu gegeven.

Maar nu mijn antwoord over de herkomst van dit boek.

Ik heb het ongetwijfeld bemachtigd via een Kringloopwinkel. 

Een kleine aarzeling...

Heb ik dit van de heeroom van Riny gekregen, die bibliothecaris op de Achelse Kluis was?

O...geheugen spreek.

Ik besluit het te houden met het vage "Gevonden in een Kringloopwinkel".

En druk op send. 

 

Spullen

Tijdens je leven omring je je met spullen, spullen die je helpen het leven door te komen.
Ze dragen bij aan een dragelijk voortbestaan, omdat ze een functie hebben zoals een mes, zodat je het voedsel niet uiteen hoeft te scheuren.

Soms zijn die spullen aan vervanging toe bijvoorbeeld als ze kapot of versleten zijn.
Ze functioneren niet meer.
Dat is categorie 1, spul, dat aan vervanging toe is..
Vaker verwisselen we de spullen omdat er betere op de markt komen.
Spullen behorend tot categorie 2.
En daar wil ik het eerst over hebben.
Als je spullen uit categorie 2 vervangt, blijf je zitten met spullen, die nog functioneren, zeker naar de maatstaven van enkele jaren geleden.

Een gelikte catalogus van Stihl verleidt me, overtuigt me en haalt me over om over te stappen van draad op accu.
Het begon met een buxusknipper, toen kwam er de heggenschaar,, daarna de grasmaaier en deze week de bladblazer.
Allemaal voorzien van een accu.
De laatst twee genoemde werken op eenzelfde soort accu.
Ik laat hieronder mijn oude en nieuwe bladblazer zien.

Rechts de Stihl met accu.
Geen gehannes met de electra draad, stukken lichter en minder lawaai veroorzakend.
Wat was het leven van een bladblazende hovenier voorheen toch ellendig.

De rode 3 jaar oude GBM blazer (kan ook zuigen vandaar de zak) model BR-33v wordt vandaag nog op Marktplaats gezet. Daar verkeren zoekende hoveniers die genoegen nemen met het leven van 2016.

En gisteren zat ik van het ene op het andere moment opgescheept met een niet meer functionerend spulletje uit de eerste categorie.
Mijn I phone 4, een oudje waar mijn kleinkinderen zich een beetje voor schamen, viel plotseling uit. Accu kaduk.
Een leven zonder een draagbare GSM is zelfs voor mij ondenkbaar.

Het was druk bij de plaatselijke telefoonboer en ik trof na lang wachten één van de drie verkopers, die me meteen toevertrouwde dat ze pas drie dagen hier werkte en zo'n oud toestelletje zelden in handen had gehad. En nee, bij navraag, zo'n accu hadden ze niet en was, na navraag, waarschijnlijk ook niet meer te leveren.
Dus toonde me  ze hoe de markt er tegenwoordig uit ziet.
De telefoons lagen per merk op volgorde van duur naar goedkoop.
Alras stonden we geheel rechts, bijna de winkel uit.
Daar lagen een roze en een blauwe Samsung A20s, iets groter formaat dan ik gewend was, maar mijn broekzakken zijn door de jaren heen wat uitgelebberd.
Ik koos voor de blauwe.
En toen begon de hel.
De data van het oude toestel, voornamelijk contactgegevens in jaren opgebouwd konden niet worden omgezet, omdat mijn I phone 4 out lag.

'Dat is dus categorie drie', mompelde ik.
' Geen spullen maar data die ons leven dragelijk maken.'
En mijn wachtwoord voor mijn g-mail wist ik ook niet meer.
Categorie 4; Alzheimer-light..

Het was een zware avond, gisterenavond.
Hoe moest het verder met mijn leven?
Zaterdag bracht uitkomst.
Hoe? Een andere verkoopster met twee magische duimen.

Ik kan nu met enige trots mijn nieuwe telefoon tonen (rechts)

voorzien van data en werkende g-mail.
Links de I phone 4. Die gaat in de onderste la, want zelfs op Marktplaats wil niemand dit spul. 

Deemstering

Alweer zo'n week achter me waarin verschillende onderwerpen erom vragen te worden opgemerkt.

Een enkele keer lukt het me om in zo'n dergelijke situatie de onderwerpen in elkaar te schuiven, een overkoepelend thema te bedenken of een harde keuze te maken.
Maar nu niet, even niet.
Welke gebeurtenissen in de afgelopen zeven dagen wil ik memoreren?

1. Het mailbericht, dat ik 1 van de 5 winnaars ben van de quiz in het kader van de week van het Nederlands (5 tot 12 oktober).
Ik had daarvoor enkele eenvoudige vragen moeten beantwoorden zoals  hoeveel mensen Nederlands-talig zijn (18 miljoen) en wat het lievelingswoord van de schrijver Isch Ait Hamou is (weliswaar), weetjes die gemakkelijk op te zoeken zijn.
Ik mag een gesigneerd boek van Isch verwachten: Het moois dat we delen. (Een titel, die lijkt op Het beste wat we hebben van Griet Op De Beeck, dat - niet wat - ik toen aan het lezen was.)

2. Het boek Herinneringen aan Femke is druk-klaar. Het heeft mij en aan de opmaker Henry van den Baar heel wat uurtjes en brokjes in de keel gekost.
We zijn trots en blij dat we deze klus hebben geklaard.

3. Van Geert Mak verschijnt 5 november Grote verwachtingen in Europa 1999 - 2019, een vervolg op zijn bestseller In Europa.
Ik las twee interviews erover. In Vrij Nederland van november, waarin hij zich kritisch-somber uitlaat over de toekomst van Europa en vandaag in het E.D. Magazine met een persoonlijke  benadering: zijn visie op zijn schrijverschap, de betekenis van zijn beroemd-zijn en over ouder worden.
Dat laatste treft me. Mak is op een dag na precies een half jaar jonger dan ik.
Het interview eindigt met
"Hij beseft nu hij 72 is meer dan ooit dat hij geen tijd mag 'verklooien'. "Als je ouder wordt, komt een zekere broosheid over je. Dit lijf, dit trouwe voertuig, dat dit immer ratelend hoofdje altijd maar draagt, kan zomaar gebreken krijgen."

4.De journalist Henk Blanken (50) heeft Parkinson en, volgens zijn zeggen 50% kans om dement te worden. Hij wil niet in afhankelijkheid tussen andere dementerenden en lang niet meer de man die hij was, voortleven. Valt dat te regelen met een wilsverklaring?
In zijn net verschenen boek Beginnen over het einde, citeert hij Bert Keizer: 'Een wilsverklaring is onnodig zolang je nog kunt zeggen dat je dood wil, en zinloos als je het niet meer kunt.'
Blanken pleit voor een wetgeving die het mogelijk maakt dat de nabestaande(n) een stem krijgen in een euthanasieverzoek.

5. Vandaag, Allerzielen,zijn we met twee kerstrozen naar de naast elkaar liggende graven van mijn ouders en schoonouders geweest.

Onze gedachten gingen naar hen uit, maar vooral was een jongere jongste dode in onze gedachten. 

Met dood en leven kun je alle thema's wel verbinden. 

Ik kies een verbinding in het semantische gebied van schaduw, vallen van de avond, schemering, als het woord deemstering me binnenvalt.

Het is een mooi woord, voor mij, het mooiste dat we hebben.

Mooi woord bij het begin van november.  

 .   

De maand van herinneringen

Twee dagen na het gezamenlijk herinneren aan Femke dient zich onze 48 e trouwdag aan.

18 Oktober 1971 zo staat het in ons trouwboekje. Een maandag op het einde van de dag. Mijn oom Bèr,. gemeentesecretaris van ons dorp Waalre, was trouwambtenaar.
Toen was dat niet onze trouwdag, dat was de zaterdag in die week, 23 oktober, want we trouwden voor de kerk.
En daar ging het om.
Toen.

Van ons kerkelijk huwelijk hebben we een heus trouwalbum, gemaakt door een toenmalig medelid van de Philips Foto Club.
Ik blader het door.
Zie mensen die niet meer onder ons zijn. Tja 48 jaar ouder.
Ik trek drie foto's los om ze te digitaliseren en bij deze tekst te plaatsen.
Het lukt moeizaam, de fotolijm is bruin verkleurd en hecht zich vast als een bloedzuiger.

  

De heeroom van Riny, links, bibliothecaris van de Achelse Kluis, zal de dienst leiden, dan  de ouders van Riny, daarachter mijn ouders. Allemaal gehemeld. Het meest rechts op de foto, mijn moeder, zij stierf als eerste van dit vijftal in 1979, gevolgd daar mijn vader (1981), daarna de vader van Riny (1985) kort daarop stierf haar moeder en tenslotte in 1996 heeroom. 

Ik herinner me hoe ik me voelde, een beetje opgelaten in deze vertoning, waarmee ik allang niets meer mee had.

De receptie in de kantine van de Sporthal bij mijn ouderlijke huis om de hoek. De foto toont een paar dat heel veel plezier heeft. De aanvoerder van mijn hockeyelftal, het team van Oranje Zwart 2 een zekere Jos - op zijn de achternaam kom ik niet - heeft een zeer zware stick als kado, volgeplakt met munten.

Van die dag herinner ik me veel. Veel meer dan de dag ervoor of die van een maand later.

Via internet kan ik de dag verder invullen met weetjes, zoals dat het gemiddeld 11,8 graden was en dat er 0,2 mm neerslag viel. Nummer 1 op de top 40 was Rod Mc Kuen met Soldiers who want to be heroes.

In de archiefdoos uit die jaren vind ik onderstaande nota van de receptie.

Let op de laatste post: 'sigaren,sigaretten'.

De rekening kon ik op de tafel van mijn inmiddels schoonvader leggen.

Zo waren de mores in die dagen.

Enige jaren nadien besloten we om 18 oktober als onze trouwdag te herinneren.
De 23 e, de dag die ik me evenwel het beste kan herinneren is de dag van de folklore geworden.

Een jaar later

Daarna is het later.

Een dag, een maand, drie maanden en twee dagen, steeds verder af van dat moment dat het leven veranderde.

Een jaar telt 365 dagen.

Na een jaar voelt het alsof het gisteren is gebeurd.

Een jaardienst zonder kerk, zonder gebeden.

We waren uitgenodigd op Roesdael om na een jaar van haar overlijden, Femke gezamenlijk te herdenken.

Wat zwaar is wordt samen lichter.

De moeder en vader van Femke hebben glühwein en worstenbroodjes meegenomen.

De volwassenen treffen elkaar op de plaats waar haar urn begraven ligt en halen herinneringen op,

Kinderen vinden elkaar en spelen.

Binnen in het huisje liggen de prints van het Gedenkboek van Femke.

De zusjes Fréderique en Nadine lezen de teksten.
Ze hebben hun vader op jonge leeftijd verloren.

De evaluatie van deze bijzondere bijeenkomst valt samen te vatten met Thomas' woorden:

 'Laten we hier een traditie van maken.'

Meisjes en paarden

Omdat ik de enige volwassene in hun buurt was werd ik gevraagd en kon ik niet weigeren, terwijl ik dat toch echt wilde.

Het cynische grootouders' motto: Schuiven, Schikken en Slikken was die dagen al eerder aan de orde geweest, dus stond ik al in een gewillige modus.
Bovendien valt het niet mee als twee paar meiden-ogen je 'please' smeken ondanks mijn bedenkingen.
Het 'Ik ben bang voor paarden' weerlegden ze niet. Ze zeiden enkel dat ik niets anders hoefde te doen dan als een Turkse vrouw achter hen aan te lopen. Het waren de regels,
Van de wei naar de trainingsbak langs de openbare weg mag alleen als er een volwassene bij is.

Het uurtje, dat me dit ging kosten zou ik kunnen vullen door het maken van foto's .
En zoals zo vaak na dat uurtje was ik helemaal om. Wat is het genieten van het genieten en mijn paardenvrees is verdwenen, zeker voor het paardje Diansy van Noa.

Tess is het vriendinnetje van Noa. Ze houdt van rennen stoeien en voetbal. Van dat werk en ja, ze is ook een beetje bang voor paarden.

Na een kwartiertje de vraag waartegen ik opzag: 'Wil jij ook eens Tess?'

Met 'Ik blijf erbij en geef les zoals ik die zelf gehad heb', trekt ze haar vriendin over de streep, de bak in en de rug van Shanti op,

Alsof Tess al jaren  paardrijdt. Noa toont zich een goede leraar.

Wat is dat toch voor een samenspel: meisjes en paarden, deze gendervaste koppeling? 

Geen jongen te bekennen noch in de wei, noch in de manege noch hier in de oefenruimte van De Vennenruiters.

Het kost Noa uren om Diansy te verzorgen, het vraagt een strakke discipline, duidelijke commando's en een liefdevolle toewijding, 

(Ooit stelde een studente van de HBO J opleiding dat paardenzorg een voorbereidende functie is voor het moederschap. Ik heb toen smadelijk gelachen en haar hypothese heeft ze onder leiding van een gewilliger docent onderzocht.)

Op het laatst proberen om opa alsnog bang te maken door als een amazone door het water te rossen.

Maar mijn vertrouwen is gegroeid. 

Ik kan vrijuit genieten.

Mac Giveren

Toen  de kinderen in de puberteit zaten - eind jaren tachtig - was er op de TV een serie met een zekere Mc Giver die van simpele spullen zowat alles kon maken. De kinderen vonden het fascinerend, probeerden de constructies na te maken, wat nog niet meeviel. Het leek zo simpel, touwtje, elastiekje, wat was en kruit en je had een bommetje waarmee de deur, die door de boeven gesloten was kon worden geopend.

Het bij elkaar knutselen wordt Mc Giveren genoemd.

Het begrip verschoof van een ingenieus knutselen naar van bestaande middelen iets in elkaar zetten of repareren.
En dat laatste doe ik volgaarne.
Reparaties met spullen die ik heb liggen.
Het is kosteloos creëren.

Eén jaarlijks terugkerende klus is het herstellen van de compostbakken.
Vanaf het eerste jaar dat we de Gaspeltuin inrichtten - het was anno 1986 - composteren we ons tuinafval.
In de loop der jaren is de aanvankelijk twee bakken tellende composthoek uitgebreid naar vijf.
Twee maal per jaar wordt het tuinafval naar de volgende bak omgelegd.
Doordat het afval steeds verder inklinkt duurt het drie tot vier jaar alvorens in de vijfde en laatste bak te verspreiden compost ligt.
Dat gebeurt elk voorjaar.

Doordat de planken snel wegrotten, herstel ik jaarlijks de bak of bakken, die leeg vallen.
Afgelopen dagen waren de bakken vier en vijf aan de beurt, de eindstations van onze compostband
En vanzelfsprekend wordt voor het herstel enkel gerecycled materiaal gebruikt.

Waarom schrijf ik hierover?
Wel, ik ben steeds tevreden, een beetje trots eigenlijk, zoals een knutselaar zijn old timer weer aan de praat heeft gekregen.
Maar er zijn zeer weinigen in mijn omgeving die van mijn ge-mac giver kunnen meegenieten, terwijl het toch de levensader van onze tuin is.
Daarom schrijf ik erover.
Voor de noodzakelijke openbaarheid.
Ik duw U, lezer zelf beelden door de strot.

Bak vijf op de voorgrond met deurtje om de compost er gemakkelijk uit te scheppen.

Volgend jaar Herfst wordt bak drie onder handen genomen enzovoorts.

Zolang het duurt.

Mijn eigen perpetuum mobile 

Het is maar blik

Wat zeg je tegen je vrouw als die, trillend als een espenblad, binnenkomt en bijna huilend uitbrengt dat er iets heel ergs is gebeurd, dat ze bij het indraaien op de oprit de bocht te kort heeft genomen - "door die stomme caravan ook!"-  en dat er een hele grote kras aan de rechterkant zit.
Juist.
"Het is maar blik."

Vervolgens ga je mee naar buiten, want het zal zo'n vaart niet lopen.

De caravan van Thomas is voor even bij ons gestald.
Of ik nog even de kast wilde vastzetten.
In het weekend gaat hij met vrienden en kinderen kamperen in Roggel.

Laten we even naar de rechterkant van de Suzuli Swift gaan kijken.

Dat valt dus niet mee.
Er toont zich een vrij diepe deuk, een ferme kras, een ingedeukte wielkas en een beschadigde velg. Even later wordt de schade door de garage op 1700 euro geschat.
Het blijft blik en de schade betaalt de verzekering.
Nou niet dus.
We blijken een WA verzekering met beperkt casco te hebben.

Van de nood een deugd gemaakt.
Wilden we niet al langer een wat forsere auto met een hogere instap? En na het taxiën van Thomas vanwege zijn hernia is een vierdeurs toch wel zo comfortabel.
Maar het moet wel een automaat zijn.

Kleine maar-tjes poppen even op:
Hij heeft net een beurt gehad, net APK gekeurd en ook dat hij nog nooit iets heeft gemankeerd en dat hij zo lekker rijdt, tegenwerpingen als voorbode van een kort rouwproces.

Met onze eisen naar de garagist gegaan.
En laat hem nou net zo'n wagentje hebben staan, waar al veel mensen op af zijn gekomen, gisteren nog een vrouwtje et cetera.
Er worden cijfers op een papiertje heen en weer geschoven. Blijkbaar wordt over autoprijzen niet hardop gesproken.

Enfin, vandaag de Suzuki S Cross opgehaald en van de Swift afscheid genomen.
Nu staat er na zovele jaren een andere kleur en formaat op Swiftjes  plaats.

Wat het nadeel van mijn troostende woorden nu blijkt te zijn: Kijkend naar de nieuwe aanschaf, geniet ik minder dan voorheen wanneer ik een nieuwe auto had gekocht, en schiet er telkens door mijn hoofd:
"Het is maar blik!"

Onder vrouwen, in Downton Abbey

Ooit vertelde mij een goede vriend, dat hij het prettig vond om met enkel vrouwen te spinnen.
Spinnen, zo legde hij uit, is een vorm van intensieve fitness. Hij als enige man tussen allemaal vrouwen. Daar voelde hij zich senang bij, behaaglijk dus.

Omdat Riny jarig was, mocht zij haar feestje samenstellen. Het werd een etentje gevolgd door een film in Plaza Futura, het Eindhovens filmhuis.
De film bleek Downton Abbey te zijn.
Vaag herinnerde ik me de gelijknamige TV serie (2010 - 2015) waar ik nooit en Riny altijd naar keek.

De film is één aflevering: Koning Georg V en zijn vrouw Mary komen met een heel leger van knechten op bezoek op Downton Abbey, een kasteel met enkele bewoners en een groot aantal bedienden en huishoudelijk personeel. Er ontspint zich een strijd tussen het koninklijk personeel en de huiselijke onderdanen.
Dus een strijd tussen gelijken en niet tussen de klassen. Die ongelijkheid blijft onaangetast, waardoor de film een conservatief en quasi tijdloos beeld oproept.
De muziek is aangepast zoetsappig, de kostuums weergaloos en de opnames prachtig.

Maar....
Ik was de enige man tussen verder zo'n vijftig vrouwen.
Ik voelde me verre van senang.
Een verkeerd soort uitzondering.
Een verdwaalde gast.

In De Groene van afgelopen week wordt weinig overtuigend de vraag beantwoord wat het succes van de serie en van deze film verklaard.
Ik zou de vraag willen specificeren naar wat trekt vrouwen aan deze film.

O ja, ik werd er heel ontspannen van.
Nog voordat de koninklijke koets de oprijlaan opreed, was ik in een korte slaap gesoesd.

Voor mijn vraagstelling heb ik een voorlopige verklaring.
De vrouwen, zowel die in de boven-  als onderlaag zijn sterker en slimmer dan de mannen
De film wordt gedragen door Grand Old Lady Crawley, een ongemeen humorvolle, manipulatieve en sterke persoonlijkheid
Het kamermeisje Anna Bates is even slim als sluw.
Koningin Mary komt nauwelijks uit de verf, haar invloed op de koning is evenwel zeer groot.
Een kleurrijk palet van identificatie?

En...
Het gevecht om de ware klassenstrijd te voeren blijft uit en strijd, dat is waar echte mannen toch zo van houden.
Want vrouwen houden niet van illusies.

Ophalen

Zoals het gebeurde bij het zien opgroeien van mijn kinderen roept het kijken naar mijn kleinkinderen herinneringen uit mijn eigen jeugd op.
Herinneringen die diep opgeborgen liggen omdat ze niets om het lijf hebben, worden gelinkt aan waarnemingen en worden betekenisvol.

Luca heeft een grote glazen bak ingericht als verblijf voor salamanders, die, zo beweert hij in onze kleine vijver huizen. Met zijn neef Thijn heeft hij ze enige maanden geleden opgevist en daarna teruggezet.
Roodbuiksalamanders zijn zeldzaam en beschermd zijn ze via Google te weten gekomen.
Nu wil Luca die gaan fokken en uitzetten in de vennen rondom Oisterwijk.

Ik was ook dertien toen ik mijn eerste terrarium bouwde om daar de gevangen hagedissen in te plaatsen in de hoop dat ze veel jongen zouden krijgen. Want zo had mijn toenmalig idool biologieleraar, Dr.Van der Meijden ons verteld, de populatie liep sterk terug.

Na enkele weken zat er geen hagedis meer in mijn terrarium.
Ze waren door een kier achterin gekropen en achter de kast gevallen.
Daar vond mijn moeder enige maanden later de uitgedroogde hagedissenskeletjes.
Toch wilde ik biologiedocent worden.

"Wat wil jij later worden?", vroeg ik Luca, terwijl hij geconcentreerd de inhoud van zijn schepnet onderzocht.
Hij keek me aan en vroeg hoe duur een studie kost.
"Het hangt er vanaf, gemiddeld zo'n 60.000 euro", zei ik, 
"Die ga ik mooi uitsparen."
Geen HBO of Universitaire studie. Gauw aan het werk staat hem voor ogen.
Vloggen dat lijkt hem wel wat.

Als hij twee grote en zo'n vijftien kleine salamanders heeft gevangen, gaan we over tot een fotoshoot.

Ik zou nog vaak switchen in mijn beroepskeuze.
Vaak waren docenten reden om een nieuw beroep te kiezen.

Luca kiest zijn koers via social media en internet.

Gedachten van Flint

Mijn eerste baasje is al meer dan tien maanden weg.
Ik begrijp sinds kort dat ik niet meer op haar hoef te wachten.
Als ik aan haar denk, zie ik er zo uit:

Mijn naam is samengesteld uit de namen van Femke, Luca, Noa en Thomas.
De i is toegevoegd om mijn naam uit te kunnen spreken.
Zonder mijn baasjes voorletter te dragen, zou ik Lint heten, wat geen naam voor een Kooiker mag heten.

Mijn baasje vond mij een lieve troosthond.

Door anderen word ik gauw aangehaald.
Ik hoor dan dat ze tegen degene die me uitlaat zeggen dat ik een mooie hond ben.
Dat ze me fotograferen vind ik best.

Er zijn veel verschillende uitlaat mensen.

Hele jonge en wat oudere.

Ik mag ze allemaal.

De jonge mensen doen meer spelletjes, de oudere zijn blij als ik netjes in het zand poep.

Sinds kort heeft mijn tweede baasje, Thomas, twee meisjes uit de buurt, Anna en Frederique gevraagd om dinsdag - en donderdagmiddag met mij te spelen.

Zij doen lekker wild, gooien met de bal naar elkaar. Ik probeer die dan te vangen.

Wat ik vervelend vind is dat ik veel haren verlies.

Vooral de mevrouwen die achter een stofzuiger lopen mopperen erop.

Dan loop ik naar die oudere man, die ook zijn ogen kan laten hangen. 

Ik lik graag zijn handen en zijn gezicht.

Dat smaakt naar zand en zout.

Ik heb het One Team zeven weken moeten missen.

Ze trokken door Australië had mijn opvang me gezegd.

Sinds ze terug zijn ligt Thomas veel op een bed in de woonkamer.

Ik lig dicht bij het bed.

Want in troosten ben ik bedreven.

  

De terreur van de beugel

Bij deze tekst geen illustratie.
Wat de tekst zou kunnen ondersteunen zou een geluidsfragment zijn geweest.
Maar mijn kleindochter zou me vermoorden.

Omdat ze een even mooi gebit als haar overleden moeder wilde hebben, liet ze zich vooralsnog verleiden tot een gang naar de tandarts, die op verzoek van de orthodontist maar liefs vier kiezen zou moeten trekken om ruimte te maken voor vervolgwerkzaamheden. Deze zouden bestaan uit het aanbrengen en permanent bijstellen van een beugel, die de overbeet in de loop der jaren zou moeten corrigeren.
Een grote groep van prepubers en pubers loopt inmiddels rond met inwendige en uitwendige correctiemechanismen, een stigma dat eerder als stoer dan lachwekkend wordt gezien. Ik vind die beugelbekjes even aandoenlijk als de immense boekentassen achter op de bagagedrager van de te grote mensenfietsen van de brugpiepers.

De operatie zou worden verricht door tandarts Hanneke, een huisvriend van Thomas, wat Noa extra vertrouwen gaf om bij mij in de auto te stappen. Thomas had op het laatste nippertje besloten, ondanks de pjjnlijke rug, mee te gaan.

Ik bleef in de wachtkamer om niet al te veel in de weg te staan.
Na 10 minuten kwam Thomas me halen. Noa wenste mijn aanwezigheid als wijze van steun.
Ik beken, ik voelde me geraakt door zoveel vertrouwen. Achteraf bleek mijn ophalen één van haar vele uitstelstrategieën te zijn.

Telkens als de tang in  de richting van haar mond bewoog volgde een nadrukkelijk "Wacht!" en dan volgde een vraag of suggestie zoals "Zullen we terugkomen als het minder warm is? "of de vraag aan Hanneke wat haar bewogen had om in godsnaam dit beroep te kiezen.
Hanneke, de engel van Udenhout, antwoordde steeds vriendelijk en zakelijk met een engelengeduld, maar kon niet anders dan de vragenregen te stoppen en over te gaan tot verleidende woorden om er maar snel een einde aan te maken
.
De eerste tandentrek leverde een gekrijs op, waar een speenvarken niet tegenop kon. Dat er nog mensen in de wachtkamer zouden blijven leek me onwaarschijnlijk. Ook de tweede bovenkies veroorzaakte een gekrijs en gejammer van jewelste.
Toen trok Noa alle registers open om de twee onderkiezen op een later tijdstip aan te pakken.
Natuurlijk werd geen duimbreed toegegeven in de onderhandelingen.
Thomas opperde een extra cadeau bovenop een heerlijke ijsco bij Matteo - hij dacht aan een chocodip of iets dergelijks -  waarop Noa met een mond vol slijm en bloed een Shetlander zei, een paardje naar ik begreep.

Ook werd de pijn geëvalueerd, een pijn, die zoals Noa zei, er eigenlijk niet was! Het bleek vooral om het krakende geluid te gaan en natuurlijk het eenzame lijden van het slachtoffer, dat regelmatig als de gekruisigde Christus jammerde "Waarom ik?"

De laatste twee kiezen waren er, zoals de uitdrukking zegt, in een wip en een scheet uit.
In een klein uurtje was het gebeurd.

Deze kinderen moeten er veel voor lijden om mooi te zijn, de tandartsen zijn kunstenaars in het bezweren van die angst om het verder eenvoudige werk te doen, ouders en grootouders verkeren in een ambigue emotie.

"Wat," zo vroeg ik Noa de volgende dag. "deed je uiteindelijk besluiten om voor de laatste keer je mond open te doen?"  Er waren immers zovele bezweringsformules op haar losgelaten, dat ik benieuwd was welke er gewerkt had.
Ze was zeer duidelijk: "Toen Hanneke zei, dat ik de kamer niet zou verlaten zonder achterlating van vier kiezen, wist ik dat verzet geen zin had."

Een Zen-altaartje

Deze blogtekst wordt later gepost dan gewoonlijk.
De nieuwe week is al begonnen.
Dit is de tekst van vorige week 34.
Reden? Drukte!
Nou laten ouderen zich graag voorstaan dat ze het zo druk hebben.
Alsof ze daarmee hun bestaan kunnen articuleren.
'Ik heb het druk, dus ik besta.'
Maar ik heb het echt heel druk, wat moet worden onderscheiden van een vol leven.

Mijn leven is vol geraakt door dagritme (krant, sudoku, tenminste 50 tot 100 pagina's lezen) week ritme (maandag en woensdag golfen, dinsdag naar Oisterwijk, vrijdagmiddag Parkinsoncafé) waardoorheen zich allerhande hobby's en verplichtingen heen vouwen, zoals tuinieren en fotograferen en commissiewerk en...een blog posten.
Lekker vol.

Daar is nu mantelzorg bij gekomen.
Ouders zorgen voor hun zoon en zijn gezin
Thomas ligt door een hernia geveld in een bed in de woonkamer.
Wij logeren soms bij hem en kijken in de avond samen naar Netflix-films.
Nooit aan durven beginnen vanwege de op loer liggende verslaving.

Als we thuis komen oogt de tuin niet als een hobby, maar als een loodzware last en verplichting.
Van de last ben ik vandaag bevrijd.
Door een patisson, een soort Zen pompoen.
Ik werd er rustig van, van die geoogste patisson.

Van haar en de geplukte witte anjers maakte ik een Zen-altaartje, waarachter ik plaats nam en me bewust werd van mijn ademhaling die steeds rustiger werd.

Waar geen luisteraar is zijn geen verhalen

Reizen wordt meer dan eens beleefd.
Vooral in de verhalen, altijd achteraf, worden de avonturen in verband en op orde gezet en herbeleefd.
Wij vervullen de rol van luisteraar maar al te graag.

Tussen de oogst van de tomaten vinden we rare snuiters en zetten ze in communicatie-stand.

David en zijn gezin wandelen weer in de Sloveense bergen en tonen de prachtigste landschappen op hun i-phones.

Mijn broer en schoonzus rondden Nederland per fiets. Hun verhalen gaan vooral over ontmoetingen en ook over weer en wind.

En dan Thomas, Luca en Noa.

We hadden hen op Polarsteps en de talloze videocalls op de voet kunnen volgen. .

Met Thomas` rug ging het van kwaad naar erger, zodanig, dat hun vakantie met enkele dagen moest worden verkort.

De eerste foto in het Tilburgs ziekenhuis gemaakt toonde een duidelijke hernia.

Hun verhalen zijn nog flarden, de doos met herinneringen ligt ongeordend te wachten op onthulling en ontcijfering.

Het gewone leven zal worden opgepakt.

De scholen gaan weer beginnen.

Een schooljaar met twee kleinkinderen op een Middelbare School.

Onze reis gaat verder.

Een weekje weg benutten

Mijn broer en schoonzus hadden hun vakantiehuisje aan zee in Groede/Zeeuws Vlaanderen aangeboden.

We hebben daar afgelopen week, ja hoe noem je dat vakantie gevierd? Onze tent opgeslagen? Gehuisd, gelezen, herinneringen opgehaald?
Niets is precies genoeg. Het was van alles wat.

Gelezen, veel gelezen.
In De Groene van 1 augustus had de recensie van Femke Essink me nieuwsgierig gemaakt naar het tweede boek van Lieke Kézèr De verloren berg.

Het beschrijft het rouwproces van Thomas, 44 jaar, die onlangs zijn vrouw heeft verloren. Hij maakt een reis met zijn kinderen.
Dat zijn de overeenkomsten.
De verschillen: niet twee maar drie kinderen, geen road-trip door Australië, maar een reis per camper naar de Pyreneeën en de dood van Kyra was plotseling door een auto-ongeluk.
Maar toch. Je kunt er niet omheen. Dus aanschaffen en lezen.

Het was ook een week vol herinneringen. Aan elke plek in  Zeeuws Vlaanderen kleven herinneringen aan Femke.
Kwam het doordat Thomas en de kinderen zover weg waren, dat zorgen om hun rouw niet voor die van ons kwam te staan?
Leegte voelen is vreemd, je voelt iets wat er niet is.
Dat overkwam me daar in Zeeuws Vlaanderen herhaaldelijk.

Van Thomas kregen we berichten die ons verontrustten. Als we via videocall contact met hem hadden zagen we hem horizontaal pijn verbijtend liggen en zoveel mogelijk geforceerd optimisme uitstralen.
En vandaag - het is zondag - het bericht dat ook Bali hem niet van de rugpijn kan afleiden en dat ze twee dagen eerder thuiskomen.

En zeker we hebben vakantie gehad. Even geen tuin en beesten.
Elke dag was vol van het niets hoeven.
Dus kuierden we door de te drukke (Sluis) of te saaie (Oostburg) dorpjes, pakten een terrasje en zagen de zon in de zee of achter schitterende wolken verdwijnen, zoals zo vaak, oh, al zo vaak.

En als de schemering viel kwamen ze, gakkend kondigden ze hun komst aan, de ganzen, de honderden, duizenden ganzen, vliegend in formatie in zuid-westelijke richting. 

Ik probeer in hun vlucht de letters te ontwaren om hun gedicht te lezen.  

Zonnepanelen

Eindelijk liggen ze, de 25 zonnepanelen.
Hieronder te zien via een panoramaopname.

Hoezo eindelijk?
Wel, eind jaren zeventig - we hadden het zorgwekkende rapport van de Club van Rome gelezen - hebben we het erover gehad.
Hoe kunnen we overgaan van de eindige fossiele brandstof naar duurzame energieopwekking?.
We lazen in die tijd over alternatieven in de uitgaven De Kleine Aarde, waaronder de opwekking van  zonnen-energie.
De kosten waren toen hoog, de terugverdientijd meer dan 25 jaar.
De prijzen zouden dalen zeker door de  panelen van Chinese makelij, maar die waren nog niet helemaal stabiel.
Kortom wachten.

Intussen was ik volop in de weer met het stoken van bij voorkeur zelf gerooid hout. CO 2 neutraal, maar veel roetvorming.

Met de verhuizing naar ons huidige huis met een plat dak werd ook de mogelijkheid gecreëerd om de lelijke panelen uit het zicht te leggen.
De terugverdientijd daalde en daalde.
Zij stond inmiddels op zo'n zeven tot acht jaar.
Maar...
We waren inmiddels ouder geworden en een nieuwe aarzeling deed zich voor.
Halen we het einde van die terugverdientijd?
En wat komt er allemaal bij kijken, keuzen, onderhoud, teruggave van de BTW, de vraag een oude meter of een slimme?

De gemeente nam het voortouw in de kwestie..
Valkenswaard heeft een mooi aanbod aan haar burgers.
Alle rompslomp en financiering neemt ze over.
Door een zeer lage rente en een lange aflosperiode, die nieuwe bewoners direct kunnen overnemen en een technische afwikkeling door de in de hand genomen organisatie De Groene Zone wordt het ons wel heel makkelijk gemaakt.
Nog resterende vragen worden door De Groene Zone professioneel en met geduld beantwoord.

Afgelopen maandag was de installatie.

Reuring, verandering,iets waar ik in toenemende mate steeds minder behoefte aan heb.
Maar dit was ook een beetje leuke reuring.

Vanaf maandag wekken we onze stroom op, kijken dagelijks naar hoeveel.
Een neveneffect is dat we ook bewuster worden van ons verbruik.
We zijn ook achteraf bewuster geworden van onze keuze.

Want laten we wel wezen, hoe ouder je bent als je aan panelen begint, hoe meer dat je het doet voor de volgende generatie.
 

Grand Hotel Europa

Het is buiten stil op straat.
Het effect van vakantie en de hitte.

"Op 24 juli werd in Eindhoven een temperatuur van 39,3 graden gemeten, waarmee het warmte record uit 1944 sneuvelde."
Dat soort voorpaginanieuws.

We zitten binnen, kijken t.v. -  De Tour die al om drie uur wordt gevolgd - drinken veel en volgen onze kinderen op Polarsteps.
Zij behoren tot de toeristen, wij tot de thuisblijvers.

In de avond lees ik langzaam in Grand Hotel Europa van Ilja Leonard Pfeijffer.

Toeristen zoeken plaatsen op die authentiek zijn en waar weinig toeristen zijn.
Een contradictie.
De ellende van het toerisme laat zich zien in aangeprezen eilanden, zoals Bali. het kleine Indonesische eiland met jaarlijks zo'n vijf miljoen bezoekers, en steden als Amsterdam, Florence en Venetië.

Grand Hotel Europa plaatst de toerist naast de asielzoeker.
Voor de laatste heeft de auteur zoals ook verwoord in La Suberba, een lofzang op Genua, heel wat meer compassie.

Het boek gaat over meer dan alleen over de gevolgen van de hedendaagse volksverhuizingen.
Het is ook een liefdesverhaal, hoewel we vanaf het begin op de hoogte worden gesteld dat de liefde tussen de auteur en de kunsthistoricus Clio gedoemd is te ontsporen.
Ingetrokken in Grand Hotel Europa is die relatie inmiddels geschiedenis, een geschiedenis die de auteur boekstaaft in dit hotel met zijn vergane glorie. (De nieuwe Chinese eigenaar stelt alles in het werk om het hotel aantrekkelijk te maken voor de nieuwe golf van toeristen: zijn landgenoten).

Grand Hotel Europa is ook een liefdesverklaring aan de oude vrouw Europa, het continent vol  historie: veel verleden, weinig toekomst.

En dan is er nog de zoektocht naar het laatste schilderij voorstellend Maria Magdalena van Caravaggio, een project dat de geliefden een gezamenlijke focus biedt en hun grote verschillen in temperament en afkomst voor zo lang als het duurt overbrugt.
De zoektocht levert een overdaad van feiten en fictie, van speculatie en verhalen, die niet elke lezer zal boeien.
Bij mij vallen ze echter op vruchtbare ontvankelijke aarde, die onlangs geploegd en bezaaid is door
de wonderschoon opgetekende tweedelige graphic novel van Milo Menara.

Beschouw bovenstaande niet als een summiere samenvatting van Grand Hotel Europa. Het is zo'n vol en rijp boek, dat zich lastig laat samenvatten zonder het schromelijk te kort te doen. 

Nee, dit is een verslag van hoe ik deze stille dagen doorkom met één van de beste boeken die ik de laatste tijd gelezen heb. 

Het is interessant om Grand Hotel Europa te plaatsen naast De Toverberg van Thomas Mann. Waar Grand Hotel de gevolgen van massatoerisme en de toekomst van Europa verkend aan de hand van tafelgesprekken tussen de erudiet Parelski en de auteur worden de politieke stromingen en mensbeelden  in De Toverberg door verschillende personen verklaard en verdedigd tegenover de leerling Hans Castorp, waardoor De Toverberg zich op het gebied van ideeënverkenning, als ideëën-roman dynamischer presenteert.

En terugkomend op de bezetenheid van Clio, die voluit Clio Chiavari Cattaneo heet, die zich vastbijt in Caravaggio, wiens beschermvrouwe de naam van Constanza Colonna draagt wetend dat ondergetekende C.C. een zwak heeft voor ieder die zijn initialen draagt (Charlie Chaplin, Claudia Cardinale) een bezetenheid die haar licht geeft, naast de duistere destructie die ook de hare is.

Ecce Homo, die Liefde tot strijdtoneel maakt.