vrijdag 30 november 2018

Hoe dan?

Het leven gaat verder, zeker.
Het leven wacht niet op achterblijvers, op wie even op adem moet komen.

Hoe blijf je in je tijdzone, als de gedachten nog in de vorige dwalen?
Voor het weer zien dat alles een kleur heeft, is het erg vroeg, maar we kunnen bijvoorbeeld onze agenda's ter hand nemen en afspraken maken, plannen en schema's maken voor de opvang van de kinderen.

Voor nieuwe doelen is het nog te vroeg, maar ons afvragen hoe we de feestdagen en de daarbij horende rituelen gaan invullen getuigt van realisme.

De afgelopen jaren sloegen we pakjesavond over om er met Kerst vol voor te gaan
Dan waren er de cadeaus zonder gedicht of surprise een regel die ik, als surprise-verslaafde steevast overtrad.
In mijn jeugd was pakjesavond heiliger dan Kerst.

Volgende week dinsdag - op onze wekelijkse oppasdag in Oisterwijk - halen we de Sint weer in huis. Over Pieten wordt niet gesproken, over zijn kleur bestaat nog geen consensus
.
De voorbereiding bestond uit het klassieke lootjes-trekken en de opmaak van een verlanglijstje, cadeaus met een waarde van 10 à 15 euro, kom daar maar eens om.

Mijn kleinkinderen lezen mijn blogs niet, dus durf ik hier te verklappen dat ik mijn kleindochter Noa trok. Op haar verlanglijstje staat alles wat ook maar met paarden van doen heeft.
Geen verlangen noch wens dat in de buurt van het gelimiteerde bedrag ligt.
Toch vond ik iets voor dat bedrag met verwijzing naar de viervoeter.
Het cadeau stop ik in de buik van een Trojaans paard, dat op haar beurt is verpakt in een kist.


Tijdens het geknutsel dacht ik aan die vele pakjesavonden bij ons thuis. De laatste in 1980. Een maand later was mijn vader gestorven. Wij kinderen hebben nog drie keer geprobeerd de sfeer van die avonden terug te vinden.
In 1984 zijn we ermee gestopt.

Toen onze kinderen verkering kregen hebben we met zijn zessen enkele jaren de traditie weer opgepakt.
Je moest bij de meisjes van buiten wel voorzichtiger zijn bij het in de maling nemen.

Volgende week dinsdag is het weer zover. Ik verheug me erop als een klein kind. De homo ludens voor even  ontwaakt, de focus op de sterke en zwakke kanten van de ander en tot slot het gedicht op rijm, een tekst, die altijd verkeerd wordt voorgelezen volgens de maker .

Mijn kleinkinderen bekijken mijn blogs niet, dus durf ik hieronder de foto's van mijn Trojaans Paard in aluminiumfolie  te tonen.
Bij het maken dacht ik terug aan pakjesavond 1981. We waren in het ouderlijk huis zonder ouders.
Ik had mijn jongste broer getrokken. We namen in die tijd samen drumlessen.
Ook toen pakte ik het cadeau in een met aluminiumfolie omwikkeld beeld van gaas.



Zo gaat het leven verder.





zondag 18 november 2018

Het leven gaat door...

Cliché's, tegeltjeswijsheden en open deuren sleuren ons door tijden van kleurloosheid.

Het leven gaat door, zeker, het boek is gesloten, denk aan de mooie herinneringen, en ook dat er geen woorden voor zijn. Toch vallen ze, die woorden, die zinnen van ongemak, als we elkaar ontmoeten en troosten.
Niet: zo gaat dat nu eenmaal in deze verdoemde wereld... maar het zou niet mogen gebeuren wordt er gezegd.
Een enkeling durft het met "Godverdomme".
Hij gelooft blijkbaar in een God, die aansprakelijk is te stellen.

Met "gecondoleerd" wordt de conversatie gestart en beëindigd. Er zijn er zoveel die nog wat willen zeggen.

En zij, die zolang had nagedacht wat ze wilde zeggen als troost, als verklaring, als uiting van haar eigen lijden, haar terugval in haar diepste eenzaamheid, ze zei niets, omarmde ons, maakte zich na een enkel ogenblik los van de omhelzing nadat ze drie klopjes op onze ruggen had geplaatst op de plek waar onze harten maar niet op gang wilden raken.

Volgens Thomas waren Femke's laatste woorden, gericht aan de laatsten in haar leven, haar kinderen en haar man: 'That's life, zo is het leven'
Is dat de uitkomst van een lang beseffen dat elk leven zo eindigt?

De leider van de Blackfoot Indianen Crowfoot (1830-25 april 1890) zei in zijn toespraak vanaf zijn sterfbed: 'Wat is het leven? De flits van een vuurvlieg in de nacht.'

Zo vroeg!?
En als er een te vroeg is, bestaat er ook een te laat?
En een sterven dat op het juiste moment komt?

'Zo is het leven', een grillig rad vol toevalligheden met op het eind de zekerheid van ons laatste lot.

Amor Fati.

In 'Onsterfelijke laatste woorden. De meest bijzondere uitspraken uit de geschiedenis en de verhalen erachter' van Terry Brevorton, Utrecht 2011, stuit ik op de beginregels van het Holy Sonnet X, dat John Donne (21 januari 1572 - 31 maart 1631) 2 jaar voor zijn dood schreef.

Dood, wees niet trots, ook al noemen sommigen U
Machtig en verschrikkelijk, want dat bent U geenszins
Degenen die U denkt omver te werpen,
sterven niet, arme Dood: en mij kunt U evenmin doden...
U bent de slaaf van noodlot, toeval, koningen en miserabelen,
U geeft zich af met gif, oorlog en ziekte;
Papaver en tovermiddelen doen ons evengoed slapen,
Nog beter zelfs dan Uw genadeslag. Waarom snoeft U dan?
Na een korte dut ontwaken wij voor eeuwig, 
En de Dood zal dan niet meer zijn: Dood, zult U gaan! 

Amor Fati

dinsdag 6 november 2018

Weduwnaar

Het gedicht van Jochem Myjer is van grote eenvoud, de gedachten van de weduwnaar vinden hun kracht in de herhaling van de woorden...en/ ik ga proberen/ je niet te missen/ ik ga proberen/je niet te missen. Het is een trieste dubbele paradox, de weduwnaar die op het moment dat hij het voornemen  uitspreekt, of er zelfs maar aan denkt, zijn voornemen gewoon ondenkbaar weet. Hij kan zich in zijn lot niet iets ten aanzien van haar voornemen.
Zijn lot is het dat hij haar altijd zal missen.
Hij hoeft niets te proberen en het tegenovergestelde, haar proberen te missen, zal hem zeker niet lukken.

Onze zoon Thomas, lotgenoot van de poëtisch verbeelde weduwnaar bracht als ultiem eerbetoon aan zijn overleden geliefde, geflankeerd door zijn twee kinderen, dit gedicht ten gehore van de kleine schare intimi, die aanwezig waren bij het ter aarde bestellen van de urn ("met de as van haar lichaam").

Ik was erbij en realiseerde me dat ik de vader van een weduwnaar was geworden, van een jonge man die gaat proberen haar niet te missen..
Hij weet dat hij haar altijd zal blijven missen.
Dit is een gebed zonder einde.
De aangrijpende tekst geef ik hieronder integraal.

Weduwnaar

Ik ga zo naar de stad
over de markt heen struinen
een kopje koffie drinken
bij ons tentje in de duinen
dan wat kruiswoordpuzzels maken
om mijn geheugen op te frissen

en
ik ga proberen
je niet te missen
ik ga proberen
je niet te missen

Vanavond pak ik de auto
ga ik even terug naar het strand
lekker de hond uitlaten
met de wind praten
speuren naar zeehonden
of misschien wel bruinvissen

en ik ga proberen
je niet te missen
ik ga proberen je niet te missen

Maar maak je geen zorgen
want morgen ga ik genieten
van elke zonnestraal
van elk grappig verhaal
ik ga zelfs naar een feestje en als ik thuis kom
ga ik een hele zak chips leeg eten
en wijn drinken
totdat ik alleen maar kan slissen
En als ik dan wakker word

ga ik proberen
je niet te missen

Er zijn prachtige foto's van het laatste eerbetoon, prachtig zoals de hele bijeenkomst was: sereen, eerbiedig en in stijl (van Femke). De foto's vind ik te intiem om ze hier te plaatsen.

Maar ik wil toch een beeld bij deze tekst, een foto van twee jaar geleden, toen het duidelijk was welke weg hij zou moeten gaan. Over de weg die hij tot nu toe is gegaan denk ik met de allergrootste bewondering en trots. 


Precies twee weken na haar dood was het Allerzielen met mijn jaarlijkse gang naar de graven van mijn ouders en het ernaast liggende graf van mijn schoonouders, (schoon-) ouders die ik al bijna veertig jaar probeer niet te missen. 
Daar aan die graven heb ik hen verteld dat ze grootouders zijn geworden van een weduwnaar.