Mijn moeder

Vandaag is het 36 jaar geleden dat mijn moeder overleed.
Zij was toen net 63 jaar, ik 33, Jezus' tijd.

Bovenstaande foto nam ik van haar twee jaar voor haar overlijden.

Onderstaande foto is een screen-shot uit de familiefilm 'Roermond 1952-1958'. 

Ze heeft de op 3 augustus 1955 geboren tweeling in haar armen.

Agnes Creemers - van Montfort bracht 14 kinderen op de wereld. Twee kinderen (ook een tweeling) overleden vlak na hun geboorte.

Zij had de gave om ieder kind het gevoel te geven haar lievelingskind te zijn.

Het beroep van onderwijzeres moest ze bij haar huwelijk opgeven. Na haar laatste kind pakte ze haar beroep weer op. 

Zij was de stimulans achter haar mans studies en carrière.

Hedendaagse schrijvers nemen vaak als thema hun moeder zoals Hugo Borst, van Dis, Siebelink en van Kooten.

Mijn moeder zou beschreven kunnen worden als één van de vele vrouwen, die leefden in de overgang van de kerkelijke opdracht om zoveel mogelijk zieltjes te baren naar een tijd van een ontluikende emancipatie, die haar vragen deed stellen over haar levensloop. 

Ze vroeg zich in ons bijzijn hardop af, of ze bij een tweede leven zoveel kinderen zou wensen. Maar, zei ze direct daarop, dat ze die vraag eigenlijk niet kon stellen omdat ze niemand van ons zou willen missen. 

Als ze in deze tijd zou leven, dan zou ze zeker een academische studie gevolgd hebben. Nu stelde ze haar intelligentie, ambitie en emotionaliteit in dienst van haar man en moederschap.

Ze heeft haar kinderen zien opgroeien in tijden van grote veranderingen, waarin ze met de tijd mee moest gaan. Dat vroeg een enorme flexibiliteit, méér dan ze van haar opvoeding had meegekregen. Ze kwam voort uit een hogere stand van mijnwerkers. Haar vader was een niet onbemiddelde verbandmeester bij de mijn Wilhelmina. 

Het gezin telde ook 12 kinderen. Haar moeder was de zorgzame regelaar achter dit groot-gezin.

Ze was op jonge leeftijd een ware schone. 

Mijn moeders ietwat aristocratische houding valt terug te leiden uit een klassieke vorm van stands-denken, die in dat gezin heerste.

Soms droom ik van het schrijven van een verhaal, een verhaal waarin ik de voorkomende personages naar mijn hand zet, ze laat denken, voelen en handelen, zoals ik denk dat het zo had kunnen zijn. 

Ik zou mijn moeders tweede leven willen schrijven. 

Een vriendin van me in onze tegenwoordige tijd, een fictieve nieuwe kans als een  beloning voor onbaatzuchtige liefde.

Fight or flight

Op vrijdag, de elfde en nog wel in november - erger kan het niet voor bijgelovigen - is de westerse cultuur aangevallen op Parijse ontmoetingsplaatsen, de terrasjes, de restaurants, het theater, het voetbalstadion. Vele jonge mensen lieten daarbij het leven.

Je kunt er niet niet over schrijven.
Je kunt er niet iets zinnigs over zeggen.
Zo'n overdonderende gebeurtenis roept emoties op, angst, afschuw, agressie; vraagt om aktie: vechten of vluchten, fight or flight.

Hollande verklaart in de traditie van Bush de oorlog, Rutte papegaait en moet zich in de Kamer daarvoor verantwoorden.
Angst mag je niet hebben. Wees dapper!!

De dichteres des vaderlands Anne Vegter dicht in

Het Monster van de Angst

Stemmen gaan over pleinen

scherper, luider, groter, kleiner

om de angst nu af te leren

die ons vreet, ons wil verteren

Kom vanavond uit je huizen

tien keer honderd, duizenden

om dat monster te beweren.

Leven in een wereld met destructieve gehersenspoelde fanatieke gekken valt niet mee.
Amber Bontekoe weet na dat besef  niet anders dan dichterlijk te reageren in

STILTE

Zeg niets

doe niets

En dan zijn er de wijze woorden. Van beter onderwijs in de banlieus.

Je kunt er niet niet over schrijven.

Je kunt er niet iets zinnigs over zeggen.

Wie past de mantel?

Bij mantelzorg spelen twee rollen, die van hulpbehoevende en van mantelzorger.
Ze bestaan dankzij elkaar.
Een levensrelatie eindigt meestal in die rolverdeling. Vóór die tijd zijn er de kleine, tijdelijke oefeningen.

Wij verkeren in een tijd van oefening.
Voor zes weken volgens de artsen, die bekend zijn met het verloop van een gebroken pols.
De oorzaak is zoals vaak eerder schlemielig dan heroïsch.
Riny struikelde over een onder de bank stekende elektriciteitsdaad. Ze brak haar val met, zoals dat gaat, haar dominante hand.
Gevolg een gebroken pols.
Nu moet ze zich bedienen met haar levenslang verwaarloosde linkerhand.
Sneller dan te oefenen is het vragen van hulp. En dan kom ik om de hoek kijken.
Roken met links is vanaf de val geen probleem, het schrijven en bedienen van het tablet gaan steeds beter. Maar koken, stofzuigen en autorijden laat ze aan haar mini-mantelzorger over.

Een leven lang oefenen we in onze relatie om een goede balans te vinden tussen zelfstandigheid en afhankelijkheid. De balans is door een lullig draadje danig verstoord.

Beiden moeten we ons troosten met de trivialiteit het leven te nemen zoals het zich aandient. Het is een vooroefening voor het grote werk.

Wie daarbij de rol van maxi-mantelzorger zal nemen is een vraag.

Ook dan zal hij/zij het leven moeten nemen zoals het zich aandient.

  

De tweezijdigheid van de Herfst

Zeker, de herfst is schitterend.
Haar dichotomie verleidt melancholici tot poëzie.
Afgelopen dagen leven en dood, licht en donker, toekomst en verleden beleefd.
De balans is berusting.

Voor vijf maanden afscheid nemen van de zomertijd. Herfstvakantie: tweeverdieners zoeken opvang bij de grootouders, een vrolijke vitale week met de kleinkinderen, die eindigt in Allerzielen.
Wij scharnieren tussen de generaties, in de tijd.

Leven, licht en toekomst.
Luca vindt - tijdens zijn logeerpartij bij ons - een jonge salamander. Twee dagen lang is hij bezig met de zorg voor zijn Sallie. Hij zoekt op internet naar informatie, bouwt een terrarium (ik zie me in een flits 60 jaar geleden ook bezig met mijn terrarium vol met hagedissen, die je toen nog volop op de heide achter ons huis kon vangen) zoekt in de compostbak naar pieringen.
Hij voert gesprekken met dit beestje.
Bij voorbeeld dat ie niet bang hoeft te zijn voor de vogels.

Dood, donkerte en verleden ontmoetten we zondag j.l. op het einde van de middag als we voor de graf van onze ouders staan met voor elke grafsteen een bosje laatste dahlia's uit onze tuin . 

Mijn ouders en schoonouders liggen naast elkaar, hadden de rechten voor hun laatste rustplaats gereserveerd nog voordat ik Riny leerde kennen. 

In mijn twijfel of zij de unieke ware zou zijn, vond ik in dit toeval een bewijs.

Ik zie ons in het verleden hier staan, verslagen, verdrietig, boos. Nu rest berusting. We zijn meer dan de helft van ons leven langer wees, dus volwassen in ons weesdom. 

We bevragen elkaar hoe we ons afscheid van deze aardkloot zien. Willen we een graf of toch maar gecremeerd?

Hoeveel troost geeft een graf meer dan enkel de herinnering?

Het wordt langzaam donker.

We verlaten het kerkhof. 

Ons wacht de winter.