De functie van een museum

Omdat we een museumjaarkaart hebben gaan we soms naar 'ons' van Abbemuseum.
Een bezoek  naar deze Eindhovense cultuurtempel leidt steeds tot verwarring en dat zoeken we niet direct op.
Je moet met die verwarring weer in het reine komen en dat vraagt nogal veel energie.

We zijn gewend aan de controversiële keuzen van dit nu eenmaal zichzelf als zeer modern afficherende museum, dus waren we voldoende gewapend om het 'eerste retrospectief van de 60 jarige carrière' van de Pakistaanse kunstenaar Rasheed Araeen tot ons te nemen
Herkenning maar deze keer geen stones maar bottles.

Voorafgaand aan deze installatie hadden de de ontwikkeling gezien, die Rasheed in die 60 jaar had doorgemaakt. De geometrische periode beviel me het best of lag dat aan de mooie opstelling van zijn werk uit die periode?

Naar de tentoonstelling 'The making of modern art' waren we benieuwd. Deze met bekend werk zoals van Mondriaan, Picasso en Kandinsky uit de van Abbe-collectie had veel bezoekers getrokken. Bekend, herkend en dus bemind.

Het zal zelfs ze goedkeuring van de notoire E.D. mopperaar Jos Kessels kunnen wegdragen, tenminste als de begeleidende teksten niet worden gelezen. Want het houvast van de beelden wordt door de teksten aan het wankelen gebracht. Hoe leg je uit dat dit belangrijke werken zijn? Dat het tegendraads of juist meegaand op de stroom is en daarom goed of fout? Van sommige schilderijen lezen we dat het replica's zijn, wat we niet hadden gezien. Is alleen het origineel kunst en het tonen waard?

Maar de ontregeling wordt nog groter op de tweede verdieping.

In 'The way beyond art' ( in het van Abbe is engels de voertaal) wordt aan de hand van drie thema's - Land, Thuis en Werk -  kunstwerken getoond 'die je laten nadenken over de wereld waarin we leven'.

De ruimtes zijn volgepropt, voorzien van spiegels, verkleind, doorgangen zijn bemoeilijkt, ladders reiken naar onbereikbare hoogten. Alles lijkt ingericht om het evenwicht te verstoren.

Dan stuit ik op een ontroerend beeld. Een meisje voor een beeldscherm. 

Ik loop naar haar toe en vraag waar ze naar kijkt. Ze wijst naar het beeld en zegt: "Die man brengt schilderijen weg naar een andere berg. Over een draadje. Leuk hè?"

Lucebert

De presentatie van de langverwachte biografie van Lucebert (1924-1994) werd begeleid door het ronkende nieuws dat Lucebert in de oorlog fout was geweest, goed fout.
Biograaf Wim Hazeu was van dat nieuws, waarvan hij pas in 2017 op de hoogte raakte door de inzage van de brieven die Lucebert vanuit Duitsland aan zijn toenmalige vriendin Tiny Koppijn, zodanig van slag geweest, dat hij in zijn tuin had moeten kotsen.

Moet ik als bewonderaar van Lucebert ook kotsen?

( Ik heb de biografie nog niet uit. Ik ben beland bij hoofdstuk 16 van de 45, de oorlog is inmiddels ruim voorbij.  De biografie telt in het totaal 927 pagina's. Ik meen te weten hoe het nieuws bij een fan aankomt. Bovendien heb ik al een voorbeeld in de column van Claudia de Breij in de Vara-gids met de strekking 'Een mens kan veranderen.')

Maar eerst dit. Hoe ben ik in de ban van Lucebert geraakt?
Ik zat op de Kweekschool waar toen der tijd regelmatig literaire podia werden gehouden. Studenten droegen gedichten voor. Gezelle, Marsman, Nijhof en Kemp, dat werk. Ik was 18 en wilde me groot en meeslepend (Marsman) maar vooral tegendraads en op eigen wijze presenteren.
Voor mijn tweede voordracht - het eerste was het korte 'Scheppingkje 'van Vroman geweest - koos ik voor 'Verdediging van de vijftigers', een gedicht van maar liefs 54 regels', dat nogal rumoer opleverde bij het gehoor.
Ik begreep ook niet alles, maar de klank en het metrum klonk als muziek.

Mijn keuze op de hoofdakte om als thema voor mijn literatuurscriptie het jonge tijdschrift Merlyn (1962-1966) te nemen, was ingegeven door de grote aandacht voor Lucebert in dat tijdschrift.
Op het examen - ik weet het nog als de dag van gisteren - moest ik me verdedigen tegenover mijn begeleider én de gecommitteerde voor de programmatische keuze van de Merlynisten: voor de Vorm.
Kennis over de Vent was onnodig voor de interpretatie van het gedicht, hield ik de gehele tijd vol en kreeg een 8.

En nu ik weet hoe Lucebert als adolescent, even oud als ik toen,  behalve eerst had gedweept met het communisme, de theosofie en de Kabbala daarna ook met het nazisme, kan ik niet anders dan zijn gedichten tegen de achtergrond van die kennis tot me nemen en wordt de eerste strofe van het onderstaande gedicht uit een van zijn eerste bundel 'Apocrief''  (in 1951 voor het eerst geplaatst in het zgn. doorbraaknummer van Podium) met nieuwe ogen lezen.

School der poëzie

Ik ben geen lieflijke dichter
ik ben de schielijke oplichter
der liefde, zie onder haar de haat
en daarop een kaaklende daad.

Zijn jarenlange zwijgen en lijden hebben mijn pure Vorm-denken aan het wankelen gebracht.
Dat is het risico van het lezen van biografieën.

De tijdelijkheid der lijstjes

Ik ben dol op lijstjes.
Zelf wil ik ze ook graag maken: de tien mooiste, de beste van dit jaar etc.etc.
Lijstjes geven houvast, brengen orde in de veelheid.

In  het boek Van George Washington tot Barack Obama (2012)  bespreekt Frans Verhagen in het kort alle 44 presidenten van Amerika tot en met de eerste termijn van Obama, elke president in een portret van maximaal zes pagina's.
Op het einde geeft hij een lijstje in volgorde van de beste tot slechtste president, opgemaakt uit talloze lijstjes.

(voor vergroten: dubbelklikken)

De bovenste vijf handhaven zich daar al jaren, anderen willen nog al eens verplaatst worden door nieuwe inzichten of gewijzigde waarden.

(Op de laatste familie-avond was een van de vele quizvragen op welke plaats Obama - dus na zijn eerste termijn -zou staan. Het was opvallend dat alle drie groepen hem minstens zeven plaatsen hoger inschatten, dus bij de eerste negen, met als hoogste plek nummer 4!)

Het hangt ook duidelijk af aan wie de vraag wordt voorgelegd.

Trump zou Obama bij de laatste vier indelen - en zichzelf op de eerste plek, dat spreekt.

Opvallend is de plaats na Obama: Reagan, op plaats 17.

Bij zijn aantreden hielden vooral de democraten hun hart vast. Maar het viel mee, dank zij een geduldige staf, die de president feiten voorhield via filmpjes - want boeken en rapporten las hij niet -en vooral door het geluk dat in zijn periode de Berlijnse muur viel en de Sovjet Unie implodeerde. 

Er doet zich inmiddels een merkwaardige omslag voor in de waardering van Reagan en dat komt door het zoeken naar een verklaring van de kwestie Trump. 

In een kraakheldere essay van Susan Neiman:'Verzet en Rede in tijden van nepnieuws' (Lemniscaat 2017) wordt Reagan geplaatst als wegbereider van Trump met name door het rigoureus doorvoeren van het neoliberalisme en de marktwerking.

In tegenstelling tot vele analisten, gaat Neiman verder en schuwt de stellingen en oplossingsrichtingen niet met haar pleidooi voor idealisme.

"Laten we idealen niet afmeten aan de realiteit, maar de realiteit beoordelen aan de hand van idealen."

En in aansluiting van Bert Wagendorp (zie mijn blog 'Radicaal Optimisme'): 

"Optimisme is een weigering feiten onder ogen te zien, hoop is gericht op verandering van de feiten. Hoop als een ideaal opvatten, betekent dat we idealen niet simpelweg als gegeven zien, maar als iets dat gerealiseerd kan worden."(pag.74)

Waar zal Trump eindigen?

Familie-weekend Nunspeet

Traditiegetrouw was het weekend weer in januari gepland. De organisatie in handen van Jan en Geert-Jan, waarbij de bijdrage van Rita en Inge niet over het hoofd mag worden gezien, hadden gekozen voor NH Sparrenhorst in Nunspeet, dat voor ieder nagenoeg even ver rijden was.

(Voor Bert en Winnie zou de afstand het kleinst zijn, maar die hadden vanwege  hun a.s. verhuizing afgehaakt.)

Een middelgroot conferentiehotel, waar nergens binnen gerookt mag worden.

Het programma was light: vrijdagmiddag sieraden maken voor de dames, bierbrouwen voor de heren.

Op de achtergrond de brouwmeester van de Zwolse bierbrouwerij, die ons inwijdde in de geheimen van het bierbrouwen. We kozen voor het brouwen van een Tripel met een bepaalde samenstelling van gerst en kruiden, een recept dat we natuurlijk geheim houden. 

Of het brouwsel is gelukt weten we over zes weken als de 48 flesjes kunnen worden opgehaald voorzien, uiteraard van het familiewapen.

De dames ontmoetten we op het eind van de dag, elk droeg een eigen gemaakte ring.

In de rode lounche

Het diner bestond uit vele kleine hapjes.

De volgende dag bezochten we het Zwolse museum De Fundatie met een verrassende tentoonstelling van de Duitse (sociaal-realistisch-symbolisme) schilder Neo Rauch.

Na een copieuze lunch en een bezoek aan boekhandel Waanders in een voormalig godshuis was de middag verder zelf in te vullen. Sommigen kozen om naar het hotel terug te keren om in het warme binnenbad enkele baantjes te zwemmen. 

Rond zessen werden we verwacht in de rode lounche in de opmaat naar de familie-avond. De programmering van die avond ligt al jaren in mijn handen, wat betekent dat de avond overvol is. Het gehele programma kan nooit voor enen afgewikkeld worden. Dat biedt de mogelijkheid om keuzes te maken op grond van sfeer, beschikbaarheid van audio-visuele voorzieningen, catering en prioritering.

We startten op basis van leeftijdsvolgorde met de presentaties van onze jaren 75 t/m 79. 

De presentaties waren prachtig. De dood van onze moeder in 1979 werd nadrukkelijk benoemd en herdacht. 

Van de presenties werd zoals ook van voorgaande jaren een verslag gemaakt dat gepubliceerd is op onze site creemersgeschiedenis.blogspot.nl

We kozen vervolgens voor het familiespel, drie rondes met puzzelen en quizzen.

Hieronder volgen enige foto's 

De verschillende versies van opmaak op de USB sticks leidden op mijn Apple en de beamer tot vreemde communicatie. Met kunst- en vliegwerk werden problemen omzeild dan wel opgelost.  

Een ingelijste foto van mamma kon worden uitgezocht opdat ze altijd herinnerd en niet vergeten zal worden.

Aandacht

Leonie en Inge leggen de avond vast. Hierboven Inge door Leonie geschoten.

Enkele onderdelen werden doorgeschoven naar de volgende ochtend. 

Jan lichtte in de bibliotheek het resultaat toe van het DNA familie-verwantschapsonderzoek door My Heritage en besloten werd om de A 3 prijs, een beeldje, dat sinds 2005 jaarlijks werd uitgereikt aan een persoon van verdienste, te beëindigen en te verloten onder de aanwezigen.

Jan was (weer) de gelukkige. 

En tot slot de evaluatie. Zoals al jaren was iedereen zeer tevreden, werd besloten verder te gaar, de formule is beproefd, niets aan veranderen dus. 

Nunspeet 2018 was er weer eentje voor de top drie!

En voor het vertrek de groepsfoto.

Wellicht voor de puzzle voor januari 2019.