Zo begon ik mijn woordje bij de afscheidsdienst van Ton Tonnaer, zo zal ik a.s. vrijdag mijn herinneringswoordje voor Femke beginnen.
Met het herinneren halen we iemand voor de geest.
De herinnering moet inhoud hebben, naar iets verwijzen.
Laatst zei Femke dat ze voor twee geleefd had. Wat zij had meegemaakt heeft een ander pas op zijn 82- ste bijeen geleefd.
Was dat voor haar een troostende gedachte of was het bedoeld als troost voor mij?
Nu, achteraf realiseer ik me dat ze bedoeld kan hebben dat ze voldoende herinneringen heeft achtergelaten om haar levendig te houden.
Een gedeelde herinnering telt voor twee. Je kunt delen als die ander de herinnering een plaats wil geven.
Femkes en Thomas' wens is om een herinneringsboek te vullen, dat met name voor de kinderen hun moeder plaatst, zodat ze weten wie ze was, en dat troost biedt voor de onbegrensde leegte, die ze achterlaat.
Iemand schetsen kan door een biografie. Het leven wordt van geboorte tot de dood beschreven. De feiten zijn waar. Het is een historische benadering, een aangekleed curriculum..
De levensgeschiedenis moet naast waar ook goed worden opgetekend.
Een tweede benadering is die aan de hand van het beschrijvingen hoe ze was.
Zo noemde ik haar in de vorige blog LIEF, INNEMEND en ONDERNEMEND. Adjectieven die bij me opkomen als ik aan haar persoonlijkheid denk.
Ik heb kaartjes gelezen die andere beschrijvingen noemen. De psychologische duidingen zeggen heel veel over degene die de interpretatie prijs geeft
.
Een derde groep van herinneringen is meer thematisch. Verhalen over haar reizen, haar liefde, haar moederschap, voorbeelden van haar opgewektheid, de dingen die ze maakte, de toevallige gebeurtenissen, die geen toeval meer kunnen zijn, de voortekenen, de profetieën.
Die verhalen mogen worden aangedikt en versierd, het zijn de literaire verhalen, die beetje bij beetje bijgesteld worden doorverteld.
Een voorval schuift bij mij naar binnen al bladerend in de fotoboeken.
Bovenstaand is een foto uit voorjaar 2007 (feit) met het daarbij gekrabbelde commentaar.
Bij mijn broer had ik een perenboom omgedaan en de stam in delen gezaagd. Ieder zou van zijn stam iets maken. Bij mij resulteerde dat in het beeld 'Memento Mori' dat jaren geleden onderwerp van mijn blog was. Thomas, zoals te lezen in het het bijgekrabbelde commentaar, maakt een memory kist volgens de kunst van de Maori's.
En Femke? Die begint aan een lamp. Maar ze merkt dat dit erg lang gaat duren, maakt mij enthousiast voor het project en stelt voor om haar stuk hout - dat ze dus net van mij had gekregen - te ruilen voor een zeefdruk van Klaas Gubbels, waar ze eerder van te kennen had gegeven het mooi te vinden.
Barteren noemde ze dat, het ruilen van diensten en goederen zonder tussenkomst van geld.
Sommigen beginnen met goud en eindigen met een molensteen, Femke begon met een molensteen en eindigde met een klomp goud.
Dit verklaart de keuze voor mijn foto van schalkse Femke in mijn vorige blog.
Zij, een geboren handelaar.
Nu ik dit verhaal opschrijf en deel via deze tekst, duikt op mijn gebroken hart een glimlachende warmte van troost.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten