dinsdag 19 augustus 2008

Herinnering en reflectie



Herinneringen zijn selecties van gebeurtenissen, voorvallen, handelingen, die verfraaid en gekleurd in pasteltinten of verdunde waterverf uit die oneindige kast van ons geheugen naar boven kunnen worden gehaald. Het delen ervan met anderen leidt tot verrassende doorkijkjes alsof meerdere fotografen vanuit verschillende standpunten of perspectieven de gebeurtenis hebben vastgelegd en ze samenvoegd tot een visuele reportage. Het uitwisselen van herinneringen levert mij de troost van relativiteit en subjectiviteit; ik kan in mijn eentje niet alles kennen, maar samen is meer dan de som van de losse herinneringen, de verhalen kunnen in elkaar worden gestoken.


Het is een Kafkaiaanse ervaring om iets te herinneren, zeker te weten, terwijl de ander, die erbij was - dacht je - niets maar dan ook niets weet. Voor hem bestond het voorval niet.

Als het een leugen is, valt ermee te leven. Er kan een ongekend belang zijn om het voorval te wissen, te deleten, althans te doen alsof.

Maar stel dat beiden oprecht zijn, dan staat een "ja" tegenover een "nee" en hebben beiden reden om aan beginnende Alzheimer te denken.

Bovenstaande overpeinzing heeft niets, maar dan ook niets met de foto hierboven te maken, maar met een ervaring van de laatste weken, waarbij de een de ander voor gek zal hebben gesleten.


Nee, Riny en ik barsten van de herinneringen, die we uitwisselen, elk met eigen kleur en kracht.

Zo ook dit weekend, toen we er weer eens achter kwamen hoe herinneringen troost opleveren. O zeker, de melancholicus in ons weet, dat het de dingen zijn die voorbij zijn. Maar ik heb het over de reiziger, die weet dat hij nog tijd heeft voor het opdoen van nieuwe ervaringen. Door vroegere reizen te herinneren en uit te wisselen weet hij zich gewapend voor de gevaren en de (des-)illusies. Hij is voorbereid op de tocht.

Zo hebben we ons de mooiste vakanties herinnerd en geprobeerd daar lessen uit te trekken voor de tijd dat ons gezamenlijk leven een permanente vakantie zal zijn.

Wordt het een huisje aan de Zwarte Polder, een prachtig natuurgebied aan de Zeeuws Vlaamse kust, gaan we in het voorjaar caravannen, alleen of met anderen of waren we het meest voldaan in een steeds wisselend resort?


Natuurlijk herinner ik me veel meer van onze gesprekken in het afgelopen weekend, van de voorvallen en de gebeurtenissen - ik heb een goed geheugen - maar voor dagboek en openbare blogs hanteer ik diverse filters. Ik ben me van mijn filters bewust. Ook weet ik dat mijn brein onbewuste filters hanteert: de positieve functie van het vergeten. Soms lukt het me om die filter te omzeilen. Veel nut heeft dat niet. Maar als ik daarmee weet dat ik geen Alzheimer heb, heb ik het er voor over om me ook de pijnlijke gebeurtenissen te herinneren. Bovendien is het voor de melancholicus in me prettig: dat is in elk geval voorbij.


Ons mogelijk laatste verblijf in Groede duurde hooguit 30 uren, maar was van een zodanige intensiteit, dat Proust of Joyce daar een vuistdikke roman over zouden kunnen schrijven. Ik laat het bij deze korte verhullende verwijzing. Hiervoor past reflectie of poëzie beter dan de onthullende vorm van proza.


Mijn ver-dichting van de herinnering aan die 30 uren is de foto: Riny, die onder een grauwe lucht de Zwarte Polder achter zich laat.

Geen opmerkingen: