Misschien moet als kop boven deze tekst staan 'Mijn fascinatie voor O.K.' - O.K. zoals ik hem hierna zal aanduiden.
In 1966 bij de afsluiting van de tweede leerkring van de kweekschool moest er voor het vak CUMA - culturele en maatschappelijke vorming - twee werkstukken worden ingeleverd. Voor het CU onderdeel koos ik voor de schilder Oskar Kokoschka, O.K. dus.
Waarom voor hem?
Hij was niet erg bekend in onze kringen, mijn oudste broer had me zijn naam getipt, het van Abbe museum had een werk van hem en misschien het belangrijkste motief; er was een monografie van O.K. voorhanden in een uitgave in de Witte Beertjes reeks van twee jaar ervoor.
Alle plaatjes zijn eruit gescheurd en vonden hun plek ergens in mijn werkstuk. Wat van het Witte Beertje boekje resteert zijn een tiental bladzijdes tekst, overal royaal met rode pen onderstreept, zo de contouren van het werkstuk vormend.
Ik herinner me dat ik nog een aantal boeken via de Koninklijke Bibliotheek in Den Haag had opgevraagd, waaronder 'Kokoschka Life and Work' van Edith Hoffmann Londen 1943, met een voorwoord van Herbert Read.
.
Mijn scriptie heb ik niet meer. Maakte ik er geen kopie van met carbonpapier?
Het origineel werd in de schoolbibliotheek gezet.
De docent had het werkstuk hoog gewaardeerd
O.K, was toen 80 jaar, geboren in Pocklarn iets ten Westen van Wenen op 1/3/1886. Hij zou overlijden in Villeneuve/Montreux op 22/2/1980.
O.K. aan het werk in zijn atelier in Villaneuve 1970?
De roem van O.K. bleek groter dan ik vermoedde. Zijn zomerschool, Die Schule des Sehens, in 1953 in Salzburg gesticht trok diverse Nederlandse kunstenaars zoals Jacques Slegers en Jan Wolkers.
Tussen de twee Wereldoorlogen had O.K. veel gereisd en was ook neergestreken in Amsterdam
Zicht op de Kloveniersburgwal 1925
Als 14 jaar later de neo-nazi's zijn werk als entarted in de ban doen, reageert het met onderstaand zelfportret .
Zelfportret als ontaarde kunstenaar 1937
Misschien is expressionisme een te smal etiket voor O.K.
Hij kende daarvoor te verscheiden fasen en thema's voor
Begonnen als literator, schilder en illustrator in de lijn van de Weense School van Gustav Klimt, ontwikkelde hij zich tot portrettist van de zo genaamde psychgrammen, waarin hij de persoon in het coloriet vereeuwigde. Hij schilderde vele stadsgezichten en dierportretten,
Met abstracte kunst had hij niets: "Kunst musz mitteilbar sein."
Na de oorlog was hij amen met zijn Tsjechische vrouw Olda Palkovska zeer begaan met de Tsjechische slachtoffers van de diaspora.
In Nederland/België waren er verschillende solo-tentoonstellingen van O.K. zoals in 1987 in Gent en in 2013 in Rotterdam.
Ik kan geen antwoord geven op de vraag welk werk van O.K. ik het mooiste vind, wel welk schilderij ik het meest intrigerend vind.
Dat is Die Windbraut uit 1914 waarop de schilder en zijn muze Alma Mahler zijn afgebeeld.
Kijk naar de houdingen, kijk naar de handen.
In het Kunstschrift 3/1997 werd het terecht op twee volle pagina's breed afgedrukt.
Nog lang niet uitgeschreven eindig ik hier.
Anders wordt deze blog een scriptie.
Ik eindig tevens de serie over het Duitse Expressionisme.
Een nieuwe serie dient zich aan, een serie over bekende muzen.
Deze week wil ik me verdiepen in Alma Mahler.
.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten