Retour Reve

Om plaats te maken voor mijn laatste boekenaanwinst stootte ik onder de R op Gerard Reve 'De laatste jaren van Mijn Grootvader'. 

Het boek kwam me onbekend voor. 

Het bleek een uitgave uit 2009 - Reve overleed in 2006 - en is een bloemlezing door Joop Schafthuizen, Reve's weduwe. 

Het is boeiend om de keuze van weduwen te bestuderen, zo ook deze bundel. Van de slechts een pagina beslaande Inleiding word je niet duidelijk welke criteria bij de keuzen ten grondslag hebben gelegen.

Ik vermoed dat de bloemlezer niet de allerbekendste teksten en gedichten opneemt, dat zou immers de verkoop niet ten goede komen. En tevens denk ik dat zo'n liefhebbende nabestaande teksten opneemt die een mooi beeld van de overleden geliefde  achterlaat.

En ja, de meest controversiële teksten ontbreken in deze bundel, zowel in het deel Verhalen, Gedichten, Brieven en Beschouwend Proza.

Ik zocht vergeefs naar 'Brief uit het verleden' uit 1964, dat twee jaar later werd opgenomen in 'Nader tot U'.

De reden hiervoor vraagt enige toelichting.

In 1964 benaderde ik als secretaris van de leerlingenvereniging Utopia van de Kweekschool Hemelrijken Gerard Reve voor een lezing.

De auteur was hiertoe bereid, zoals te lezen is in zijn antwoord.

Zoals in de brief te lezen valt, Reve doet een voorstel: een uur voorlezen uit De  Brief uit het verleden en na de pauze  een debat, een nagesprek.  Honorarium 100 gulden.

De school kende nog het instituut van rectoraat, dat toezicht moest houden op de denominatie van het onderwijs. Rector Coolen verbood een voordracht van Reve.

Ik moest beschaamd reageren en repte over katholieke bekrompenheid, waarop Gerard R. -  in mijn herinnering - een alleraardigste reactie terugschreef en een welhaast begrijpelijk houding aan de dag legde.  

(Het was, realiseer ik me later, de tijd waarin Reve zich tot het katholieke geloof bekeerde!)

Die reactie heb ik enkele jaren later aan mijn toenmalig vriendje Anthony Mertens gegeven, de latere auteur van diverse boeken en redacteur van Querido. Hij schreef o.a. 'Zwaluwziek. Leven na een herseninfarct.' (2008). Hij overleed in 2009.

In de driedelige biografie van Top Maas, 'Gerard Reve. Kroniek van een schuldig leven (2009 - 2012) zoek ik in deel twee 'De 'rampjaren' naar  de periode van de herfst 1964.

Op pag. 150 - 153 wordt de 'Brief uit het verleden' beschreven en dat Reve daarmee in jeugdhonken voorlezingen met debat-na hield. Vooral de beschreven racistische gevoelens van de auteur waren zeer discutabel, maar leidden nergens tot heftig debat.

Nooit zullen we weten of dat wel was gebeurd op de katholieke kweek in Eindhoven.

54 jaar getrouwd

Vandaag, zaterdag 18 oktober 2015 zijn Riny en ik 54 jaar getrouwd.

Vandaag valt ook De Groene op de deurmat met daarin een beschouwing van Jutta Chorus over de rol van de vrouw in het huwelijk naar aanleiding van het succes van Christien Brinkgreve's Beladen huis. Hierin fileert de sociologe haar huwelijk met Heerma van Voss. Ook zoon Daan schreef een roman over het gezin : De Vergeting (2013).

Waar je zou verwachten dat je als deel van het systeem de vuile was niet buiten hangt, schijnt dat in dit schrijversgezin juist in tegendeel. De vuile was hangt zo zichtbaar mogelijk buiten.

Zo'n retrospectief wordt opgemaakt op basis van verwachting, zoals gelijkwaardigheid, aandacht, kunnen zijn wie je bent. 

De balans valt voor de schrijvers negatief uit.

De lezer blijft achter met de vraag Wat heb jij daaraan gedaan, bijvoorbeeld Waarom ben je gebleven?

Welke verwachting had ik 18 oktober 1971?

Bovenstaande foto is van de receptie. Ik herinner me allerhande cadeaus waarvan ik me afvroeg waarom de gever in godsnaam hiermee kwam aanzetten. De vaas van tante Toos hebben we waarschijnlijk in het etablissement achtergelaten.

Maar goed, de verwachting.

Als je van elkaar houdt kun je ervoor kiezen om samen te gaan wonen.

Naar mate de jaren van het verbond voortschrijden kom je erachter dat je graag kinderen wilt.

Dat je hen een mooie en veilige plek geeft.

Soms schuurt er een andere verwachting en moet je kiezen: doorgaan of niet.

Het huwelijk is naast een sociale ook een economische eenheid.

Later kom je erachter dat het ook een eenheid van zorgzaamheid is.

Wat er ook gebeurt, we dragen zorg voor elkaar.

Zo...geen vuile was. 

Wat had je gedacht?

Maar ik ben dan ook dat masculiene deel.

Ik zal er maar over schrijven

De vraag stellen is hem beantwoorden.

Omdat Herman Koch een B.N.er is, weten we dat hij de diagnose prostaatkanker heeft gekregen. 

In 'Ga je erover schrijver? ' schrijft hij daar, weliswaar terughoudend, over.

De vraag stellen is hem beantwoorden.

Pag. 33:

 "Ik heb een hekel aan het woord 'prostaat'. Het is een typisch mannelijk orgaan, of je moet eigenlijk zeggen: een exclusief mannelijk orgaan. Tegelijkertijd wordt het vrijwel altijd in de context van zwakte in de mond genomen, als in: Die heeft een zwakke prostaat. Iemand in een restaurant om de haverklap van zijn tafeltje opstaat om naar het toilet te gaan - iemand zoals ik."

Ik weet al jaren dat ik een vergrote prostaat hen, reden voor mijn huisarts om jaarlijks mijn PSA waarde te laten meten. 

Voor een goede doorbloeding slik ik al jaren Prostavit van Bional. Ik heb mijn vergrote prostaat nimmer een zwakte gevonden, gewoon een eigenschap.

Met de kennis van nu, had ik me, zoals het inschrijven voor een peuterdagverblijf bij de geboorte, jaren geleden moeten inschrijven op de wachtlijst voor een TURP, het schillen van een vergroot prostaat. 

Een grotere teleurstelling dan te horen over een wachtlijst van maar liefs 4 maanden, heb ik jaren niet gehad. Let wel die wachttijd gaat pas in na een eerste gesprek bij de uroloog, in mijn geval een dikke maand nadat de huisarts als de diagnose had gesteld en me een katheter had aangemeten.

Ik was bij het horen van dit verdict volkomen aangeslagen.

's Avonds mailde ik naar de afdeling urologie:

"Sinds 20 augustus heb ik een katheter. Vrijdag 26 september kreeg ik na een Flow/residu onderzoek te horen van dr. Apt dat mijn katheter moet blijven zitten totdat ik in aanmerking kom voor een TURP.  De wachttijd hiervoor is lang, erg lang. Ik was dusdanig aangeslagen, dat ik niet pleitte voor een urgentie.

Ik ben mantelzorger voor mijn vrouw, die uitgezaaide longkanker heeft (behandelaar dr. Youssef) Het gaat tot heden goed, de situatie lijkt stabiel, maar kan elk moment verergeren. Ik wil haar steun en toeverlaat zijn. Dat kan ik gewoon niet met mijn katheter. Ik heb vreselijk last van blaasstuwingen ondanks de oxybutine en ik heb bloedingen. In het laatste geval moet ik stoppen met mijn bloeddrukpillen Dabigatran, die ik neem voor mijn atriumflutter. Dit is al een keer van toepassing geweest. Een Russische roulette.

Ik smeek Uw team om me te plaatsen op een urgentielijst."

Anderhalve week later werd ik hierover gebeld, met als belangrijkste bericht, dat mijn behandelaar a.s. woensdag, als ik voor nader onderzoek wordt onderzocht, het met mij over urgentie zal hebben.

Omdat ik er niet helemaal gerust op ben, onderzoek ik ook andere mogelijk snellere trajecten, wetend dat ik overal aan het begin van de rit sta.

Ik ben een beetje moedeloos, dus besloot ik in navolging van Herman Koch erover te schrijven. Reflectie lucht een beetje op.

 

Verzamelen en tuinieren

Enkele maanden geleden belde Thomas. 

Hij had zojuist een podcast van Adriaan van Dis beluisterd, waarin de auteur zegt 35 meter aan boeken te bezitten, wat bij mijn zoon de vraag  had opgeworpen hoeveel meter boeken wij hebben. 

Ik vond dat 'wij' gezellig klinken. Ik hoefde me voorlopig niet schuldig te voelen over de meters boeken waarmee wij onze erfgenamen zouden opzadelen. 

Ze zijn er al mee opgezadeld.

Het was een interessante vraag, waarop ik echter het directe antwoord schuldig moest blijven.

Na een poosje in de weer te zijn geweest met een meetlint, kwam ik uit op 180 meter.

Dat is veel, belachelijk veel. Een verklaring voor die hoeveelheid is, dat er meer boeken binnen komen dan eruit gaan.

En de volgende uitspraak heeft ook een 100% waarheidsgehalte: ik heb van die 180 meter nog geen 10% gelezen.

Een prettig gevoel geeft het om te beseffen dat ik tenminste nog 162 meter aan boeken KAN lezen.

Maar voor de verzamelaar telt vooral de verzameling, de schoonheid ervan, de compleetheid, het verlangen. 

Een groot deel van mijn boekentijd wordt besteed aan het ordenen en het het verplaatsen. 

Het is een soort van tuinieren, waarbij ik het meest moeite met het wieden heb.

Zo beschouwd zijn de boekenkasten perken, waar de banden soms een dubbele of driedubbele laag als schatten verborgen liggen.

Een van  de meest zonnige perken zijn de stripkasten, waarvan hieronder een uitsnede.

Laat ik hieruit eens een mooi boeket plukken, een troostboeket voor alle mensen, die tobben met hun leeftijd en de toenemende beperktheid van hun mogelijkheden. De reeks 'Krasse Knarren' voor iedereen aanbevolen, mijzelve in de eerste plaats.

Het gaat in deze albums om het intense plezier van het nog wel kunnen.