Het laatste boek dat ik voor onze boekencollectie van het Parkinsoncafé Valkenswaard aanschafte is 'Parkinson bij de psychiater' van Odile van den Heuvel & Sonja Rutten, beiden als psychiater verbonden aan het Centrum Neuropsychiatrie Parkinson in Amsterdam.
De auteurs willen met dit boek een drietal misvattingen uit de wereld helpen.
1. Dat de ziekte van Parkinson vooral lichamelijke klachten veroorzaakt.
2. Dat aan de psychiatrische problemen weinig te doen is.
3. Dat het leven over is na de diagnose Parkinson.
Vooral die laatste misvatting raakt de vraag wat belangrijk is in het leven, een zijns- en zinvraag.
Het boek bevat 20 casussen. Die zijn levendig beschreven en de ziektebeelden en behandelingen overlappen elkaar maar zelden. Het lijden dat wordt beschreven is die doorgaans in de psychiatrie voorkomt zoals verslaving, wanen, dementie, depressie en lethargie.
Aansprekend is bijvoorbeeld de casus 'Dopamine als gaspedaal'. Mijnheer van Loon ( de naam is verzonnen zoals in negentien gevallen, maar op werkelijkheid berustend en met toestemming van de patiënt gepubliceerd).
Door toediening van dopamine raakt hij verslaafd aan gokken en vergokt online 150 duizend euro.
De behandelaar vermindert het schuld- en schaamtegevoel, verlaagt de dosis dopamine en mijnheer is genezen.
De vraag die bij me opkomt is waarom dit soort gevallen terechtkomen bij de psychiater en niet bijvoorbeeld bij een psycholoog of geholpen wordt door de behandelend neuroloog.
..
Psychische problemen worden behandeld via gesprekken (bijv, cognitieve therapie of EMDR - Eye Movement Desentisation & Reprocessing) medicatie of operatie (electroshocks of DBS - Deep Brain Stimulation)
In de onderhavige casuïstiek is meestal sprake van een mix van gesprekken en medicatie.
Het voorschrijven van medicatie is voorbehiouden aan een arts en lijkt daardoor de legitimatie van een psychiatrische behandeling.
Terugkomend bij misvatting drie, doen zich vragen voor als wanneer is het leven zonder betekenis of zin, hoeveel lijden moeten c.q./kunnen we dragen ook zonder behandeling, met aanvaarding.
Hoe onderhoudend 'Parkinson bij de psychiater' ook is, ik mis dit soort kritische vragen.
Daarvoor kunnen we te rade gaan bij een meer dan voortreffelijk in 2019 verschenen boek 'Wanneer het misgaat in je hoofd' onder redactie van Peter Webeling.
Dit 447 bladzijdes tellende boekwerk is uitgebracht door GGZ Nederland en bestaat uit interviewfragmenten van psychologen, psychiaters, verpleegkundigen en ervaringsdeskundigen. De prijs is opvallend laag: 9,90 euro.
De interviews zijn geordend in vier delen: Wie we zijn, Wat we doen, Wat we weten en Andere hoofdzaken.
Zo vertelt een psychiater, afkomstig uit Soedan, hoe verbaasd zij was dat een van haar eerste patiënten met een depressie, gelieerd aan rouwverwerking, dat de patiënt rouwde om zijn overleden hond.
'Rouw is blijkbaar cultureel bepaald' merkt zij op.
Jammer dat we daarbij haar mimiek niet kunnen zien.