Kersttijd

Om  Kerst hangt het aureool van zoetigheid en kitsch en waar is die sfeer tot op ongekende hoogte geëxploiteerd?
De Efteling... vooral waar het in de vormgeving van  Anton Pieck de laat negentiende eeuwse sfeer van Dickens weet te benaderen: in het oeroude sprookjesbos.

Latere attracties bevredigen de steeds hoger liggende spannings-lat van de parkbezoeker met als hoogtepunt de recentelijk geopende marteling 'De Baron', waar bezoekers met lef worden vastgesnoerd om vervolgens in duizelingwekkende vaart van grote hoogte naar beneden te worden gekukeld, waarna de gondel met de vastgesnoerden in grote vaart nog enkele malen over de kop zwiept.
De geuite kreten hebben niets met betovering van doen, ze geven uiting aan van angst, van pure doodsangst.
Voor deze beleving hebben ze soms meer dan een half uur in de rij gestaan.

Maar niet op eerste Kerstdag, dan is het er redelijk rustig verzekerde Femke ons omdat autochtonen hun Kerst te serieus nemen om zich banaal onder te dompelen in een attractie buitenshuis.
En zo was het. We struinden in redelijke rust door het park.
Waar ik enkel goddeloze allochtonen had verwacht zag ik voornamelijk (ex-) christelijken.

We hebben enorm genoten. Waarom is Eerste Kerstdag niet de meest bezochte dag vroeg ik me verbaasd af. De gevreesde landerigheid maakte plaats voor een paradijslijk genieten.

Het was al donker toen we in Oisterwijk aan de cadeaus en diner konden beginnen met een gastheer en gastvrouw die vanwege een vermoed buikvirus steeds meer moesten afhaken.

In mijn fototoestel tref ik enkele mooie herinneringen van Kerst 2015 aan.

De bende van vijf aan de voet van de gigantische met kunstsneeuw bespoten kerstboom van de Efteling

Het cadeau zonder adressering behoorde toe aan diegene die na het leggen van de fotopuzzel zichtbaar zou worden. Maar wie is die jongen? Enkelen dachten dat de jonge David Thijn verbeeldde.

Verder is de Kerstvakantie logeertijd, staan de kleinkinderen met ieder hun eigen logeerkoffer aan onze deur en verheugen zich op de attractie het 'slapen-buitenshuis'. 

En verder verheugen ze zich op de jaarlijks weerkerende kerst-uitstalling bij hun oma en opa, die met een beetje fantasie de sfeer van het Sprookjesbos benadert.

  

Foto's van vandaag, 23-12-2015

Het is al dagen veel te zacht voor de tijd van het jaar.
De buitentemperatuur is 14 graden.
De kerstboom is nog nooit zo warm gezet.

Er is dit jaar nog iets bijzonders. Onze altijd met witte ballen opgesierde boom heeft een vreemde toegelaten. Als je goed naar de boom kijkt zie je bovenin een rode bal. Hij is er door Riny ingehangen met de gedachte er is altijd wel een plekkie te vinden, wir schaffen es. 

De rode bal komt uit de verzameling kerstspullen van haar moeder.

Ook buiten is het anders.

Zowel de roos als de geranium staan nog in bloei.

Het is de vraag waarom dat anders-dan-anders ons zou moeten verontrusten.

Is het geruststellender als alles bij het oude blijft, de eeuwige onveranderlijkheid?

Alles verandert, niets blijft, stelde ooit een Griekse filosoof.

Waartegenover de even diepzinnige bewering staat: 'wat is,is'.

Je suis Cor, maar o zo veranderlijk. 

Opruimen of bewaren?

Steeds vaker word ik in woord en geschrift (zie beneden) gemaand om meer op te ruimen, spullen weg te doen.
Je schijnt er gelukkig van te worden van dat wegdoen en loslaten. Het zijn vooral vrouwen in wollen rokken die daartoe oproepen. Eerst wordt de drang naar bezit, naar verzamelen in een kwaad daglicht gesteld. Het is troep waar ik me mee omgeef, tenminste slechts materie.. Of ik die meewarige verzamelaars ken die via een spleet zich een weg in hun huis  moeten graven? Zo vergaat dat mij nog eens! En of ik ben blijven steken in de anale fase? Als die vernedering niet helpt schromen ze niet om het milieu en het voorbestaan van de aarde erbij te halen. Het zijn de predikers van de leegte, de normerende nonnen van het loslaten.

Soms, ooit,  ging ik overstag in hun religie en ruimde op.
Toen ik net gepensioneerd was, heb ik een opruimkoorts gevoeld. Een nieuw leven, een nieuw bezit. Van veel waarvan ik toen afstand heb gedaan heb ik spijt. Mijn bandrecorder, mijn eerste fotocamera, mijn muziekbanden, boeken van Astrid Roemer, mijn negatieven... Voor elk wegwerpgebaar had ik een verklaring. Bijvoorbeeld: Wat moest ik met negatieven, ik zou toch nooit meer in een donkere kamer kruipen. Digitaal was de toekomst.
Ik gooide twee van de drie negatieven-ordners weg.
Waarom behield ik die ene?

Vorige week schafte ik me voor enkele tientjes een apparaat aan waarmee filmmateriaal kan worden gedigitaliseerd. Nu struin ik dagelijks door mijn bewaarde ordner. Van elke rolletje drukte ik in het verleden maar enkele negatieven af.
Veel materiaal is nooit afgedrukt, zoals onderstaande twee foto's, die als ik naar de kinderen kijk korte tijd voor het overlijden van mijn ouders moeten zijn genomen. Ze waren vermoedelijk op ziekenbezoek voor Thomas, die er niet zo erg ziek bij zit in zijn ochtend- jasje.

Nu kruist een nieuwe Marta Leuterdoos mijn pad.

Waarom ik toch steeds met het verleden bezig ben?

Oude mannenrigheid, weet ze.

Je moet in het nu leven, onderwijst ze.

Daar word ik echt gelukkig van, verzekert ze me.

Ik sluit om te genieten voortaan de gordijnen.

(Deze tekst kwam tot stand na lezing van het essay Opruimen is een kunst van Marja Pruis in De Groene van 10 dec. 2015 met als ondertitel: Marie groet de dingen en gooit ze weg. Het boek dat haar inspireerde en beslist niet op mijn verlanglijstje staat is Marie Kondo , Opgeruimd! De manier om orde en rust in je leven te brengen. Bruna 2015.)

De wasbak en oude man

1. De val.

De nacht van donderdag op vrijdag probeerde de oude man vergeefs de ochtend zonder w.c. bezoek te halen, terwijl zijn blaas al enige tijd het go-signaal gaf. Rond half vier moest hij vaart maken en hield daarbij geen rekening met de losliggende mat nabij de wasbak. Hij schijnt in zijn val het console te hebben gegrepen, dat samen met zijn arm met een donderend geweld de wasbak trof waarbij enige scherven afbraken en inclusief zijn lichaam neder kletterden.
Al vallende dacht hij:  'Daar ga je, oude man!'

2. De actie.

De volgende dag bevestigde hij onder de mat anti-slip en schafte zich in nauw overleg met zijn vrouw een moderne wasbak aan. Wat is er veel veranderd op sanitair gebied in de laatste 40 jaar dacht de oude man.

3. De uitdaging.

Op loodgietersterrein had de oude man zich nooit hoeven te begeven.
Zijn jongste zoon vindt zo'n nieuwe klus echter uitdagend en laat zich daarbij graag instrueren door een you tube filmpje ter zake op zijn I phone; de oude man belde liever een loodgieter.
Omdat hij wist dat je situaties die je voor het eerst aangaat beter onthoudt dan routinematige handelingen, ging hij overstag.
Hij houdt immers van herinneringen, ze houden hem op de been.

4. De klus.

Op zondagmiddag had de jongste zoon tijd. De doe-het-zelf zaak zou tot vier uur open zijn.
Omdat de nieuwe wasbak smaller was dan de oude en ook hoger naar even later bleek, paste de oude bevestigingssteunen niet, de oude kraan diende ook te worden vernieuwd en even later bleek dat het oude sifon vervangen moest worden met de daarbij benodigde diverse ringetjes en klemmen, die slechts in grootverpakking konden worden aangekocht.
Voor elke vraag ging hij direct naar de winkel.
De laatste keer zelfs naar die in de grote stad, omdat het al na vieren was.
Ook zijn zoon moest vanwege sinterklaas nu echt naar huis.

5. Het resultaat en de trots.

Het was buiten al donker, toen de oude man de complimenten van zijn vrouw in ontvangst nam. 

Met de tegeltjeswijsheid 'Als je volhoudt komt alles goed' vierde hij zijn Sinterklaas.

Paarden

Ik heb niks met paarden.
Zonen gaan voor balspelen.
Met kleindochters opent zich een nieuwe wereld, de paardenwereld.

Noa moest afgelopen zondag 'op' voor een dressuurwedstrijd op een door de jury aangewezen paard. Dat werd Iwan, die zijn naam niet mee heeft als het om de aaibaarheidsfactor gaat.

Ooit zat ik op een paard. Dat was in Ameland, het was Pasen 1970. Het waren hele makke paarden had de verhuurder gezegd. Samen met vrienden maakten we een strandtochtje. Het ene paard rolde zich in het zand, het ander sloeg op hol.
Zoals ik in Arendsoog gelezen had, hield ik mijn paard in bedwang door de teugels  aan te trekken en wel zover dat het paardenhoofd zowat in mijn kruis lag.
In een kramp zijn we naar de stal terug gereden. Nooit meer op een paard.

Voor mijn kleindochters bestaat het leven uit eten, slapen en paarden. Het enige woord dat ze opgeven aan een zoekmachine is...jawel paarden.
Op hun verlanglijstje staat slechts een enkele wens, een paard.

Hoewel Iwan een pony is, torent zijn rug ver boven Noa's cap.

Het plezier wordt door het wedstrijdelement vermengt met spanning. Dat voelt zo'n beest, denk ik.

Papa moedigt haar aan. Dat hoort zo'n beest ook, denk ik.

Ik houd mijn adem in. Ze doet het goed. 

De jury ziet ook anderen, die het in haar ogen nog beter doen.

Dan volgt de nazorg. Het afborstelen. Dat mocht ik van haar doen. Ze zei, dat ik het goed deed.

Nu ben ik benieuwd of mijn kleindochters deze blog ontdekken als ze weer eens Paarden googelen.

Mijn moeder

Vandaag is het 36 jaar geleden dat mijn moeder overleed.
Zij was toen net 63 jaar, ik 33, Jezus' tijd.

Bovenstaande foto nam ik van haar twee jaar voor haar overlijden.

Onderstaande foto is een screen-shot uit de familiefilm 'Roermond 1952-1958'. 

Ze heeft de op 3 augustus 1955 geboren tweeling in haar armen.

Agnes Creemers - van Montfort bracht 14 kinderen op de wereld. Twee kinderen (ook een tweeling) overleden vlak na hun geboorte.

Zij had de gave om ieder kind het gevoel te geven haar lievelingskind te zijn.

Het beroep van onderwijzeres moest ze bij haar huwelijk opgeven. Na haar laatste kind pakte ze haar beroep weer op. 

Zij was de stimulans achter haar mans studies en carrière.

Hedendaagse schrijvers nemen vaak als thema hun moeder zoals Hugo Borst, van Dis, Siebelink en van Kooten.

Mijn moeder zou beschreven kunnen worden als één van de vele vrouwen, die leefden in de overgang van de kerkelijke opdracht om zoveel mogelijk zieltjes te baren naar een tijd van een ontluikende emancipatie, die haar vragen deed stellen over haar levensloop. 

Ze vroeg zich in ons bijzijn hardop af, of ze bij een tweede leven zoveel kinderen zou wensen. Maar, zei ze direct daarop, dat ze die vraag eigenlijk niet kon stellen omdat ze niemand van ons zou willen missen. 

Als ze in deze tijd zou leven, dan zou ze zeker een academische studie gevolgd hebben. Nu stelde ze haar intelligentie, ambitie en emotionaliteit in dienst van haar man en moederschap.

Ze heeft haar kinderen zien opgroeien in tijden van grote veranderingen, waarin ze met de tijd mee moest gaan. Dat vroeg een enorme flexibiliteit, méér dan ze van haar opvoeding had meegekregen. Ze kwam voort uit een hogere stand van mijnwerkers. Haar vader was een niet onbemiddelde verbandmeester bij de mijn Wilhelmina. 

Het gezin telde ook 12 kinderen. Haar moeder was de zorgzame regelaar achter dit groot-gezin.

Ze was op jonge leeftijd een ware schone. 

Mijn moeders ietwat aristocratische houding valt terug te leiden uit een klassieke vorm van stands-denken, die in dat gezin heerste.

Soms droom ik van het schrijven van een verhaal, een verhaal waarin ik de voorkomende personages naar mijn hand zet, ze laat denken, voelen en handelen, zoals ik denk dat het zo had kunnen zijn. 

Ik zou mijn moeders tweede leven willen schrijven. 

Een vriendin van me in onze tegenwoordige tijd, een fictieve nieuwe kans als een  beloning voor onbaatzuchtige liefde.

Fight or flight

Op vrijdag, de elfde en nog wel in november - erger kan het niet voor bijgelovigen - is de westerse cultuur aangevallen op Parijse ontmoetingsplaatsen, de terrasjes, de restaurants, het theater, het voetbalstadion. Vele jonge mensen lieten daarbij het leven.

Je kunt er niet niet over schrijven.
Je kunt er niet iets zinnigs over zeggen.
Zo'n overdonderende gebeurtenis roept emoties op, angst, afschuw, agressie; vraagt om aktie: vechten of vluchten, fight or flight.

Hollande verklaart in de traditie van Bush de oorlog, Rutte papegaait en moet zich in de Kamer daarvoor verantwoorden.
Angst mag je niet hebben. Wees dapper!!

De dichteres des vaderlands Anne Vegter dicht in

Het Monster van de Angst

Stemmen gaan over pleinen

scherper, luider, groter, kleiner

om de angst nu af te leren

die ons vreet, ons wil verteren

Kom vanavond uit je huizen

tien keer honderd, duizenden

om dat monster te beweren.

Leven in een wereld met destructieve gehersenspoelde fanatieke gekken valt niet mee.
Amber Bontekoe weet na dat besef  niet anders dan dichterlijk te reageren in

STILTE

Zeg niets

doe niets

En dan zijn er de wijze woorden. Van beter onderwijs in de banlieus.

Je kunt er niet niet over schrijven.

Je kunt er niet iets zinnigs over zeggen.

Wie past de mantel?

Bij mantelzorg spelen twee rollen, die van hulpbehoevende en van mantelzorger.
Ze bestaan dankzij elkaar.
Een levensrelatie eindigt meestal in die rolverdeling. Vóór die tijd zijn er de kleine, tijdelijke oefeningen.

Wij verkeren in een tijd van oefening.
Voor zes weken volgens de artsen, die bekend zijn met het verloop van een gebroken pols.
De oorzaak is zoals vaak eerder schlemielig dan heroïsch.
Riny struikelde over een onder de bank stekende elektriciteitsdaad. Ze brak haar val met, zoals dat gaat, haar dominante hand.
Gevolg een gebroken pols.
Nu moet ze zich bedienen met haar levenslang verwaarloosde linkerhand.
Sneller dan te oefenen is het vragen van hulp. En dan kom ik om de hoek kijken.
Roken met links is vanaf de val geen probleem, het schrijven en bedienen van het tablet gaan steeds beter. Maar koken, stofzuigen en autorijden laat ze aan haar mini-mantelzorger over.

Een leven lang oefenen we in onze relatie om een goede balans te vinden tussen zelfstandigheid en afhankelijkheid. De balans is door een lullig draadje danig verstoord.

Beiden moeten we ons troosten met de trivialiteit het leven te nemen zoals het zich aandient. Het is een vooroefening voor het grote werk.

Wie daarbij de rol van maxi-mantelzorger zal nemen is een vraag.

Ook dan zal hij/zij het leven moeten nemen zoals het zich aandient.

  

De tweezijdigheid van de Herfst

Zeker, de herfst is schitterend.
Haar dichotomie verleidt melancholici tot poëzie.
Afgelopen dagen leven en dood, licht en donker, toekomst en verleden beleefd.
De balans is berusting.

Voor vijf maanden afscheid nemen van de zomertijd. Herfstvakantie: tweeverdieners zoeken opvang bij de grootouders, een vrolijke vitale week met de kleinkinderen, die eindigt in Allerzielen.
Wij scharnieren tussen de generaties, in de tijd.

Leven, licht en toekomst.
Luca vindt - tijdens zijn logeerpartij bij ons - een jonge salamander. Twee dagen lang is hij bezig met de zorg voor zijn Sallie. Hij zoekt op internet naar informatie, bouwt een terrarium (ik zie me in een flits 60 jaar geleden ook bezig met mijn terrarium vol met hagedissen, die je toen nog volop op de heide achter ons huis kon vangen) zoekt in de compostbak naar pieringen.
Hij voert gesprekken met dit beestje.
Bij voorbeeld dat ie niet bang hoeft te zijn voor de vogels.

Dood, donkerte en verleden ontmoetten we zondag j.l. op het einde van de middag als we voor de graf van onze ouders staan met voor elke grafsteen een bosje laatste dahlia's uit onze tuin . 

Mijn ouders en schoonouders liggen naast elkaar, hadden de rechten voor hun laatste rustplaats gereserveerd nog voordat ik Riny leerde kennen. 

In mijn twijfel of zij de unieke ware zou zijn, vond ik in dit toeval een bewijs.

Ik zie ons in het verleden hier staan, verslagen, verdrietig, boos. Nu rest berusting. We zijn meer dan de helft van ons leven langer wees, dus volwassen in ons weesdom. 

We bevragen elkaar hoe we ons afscheid van deze aardkloot zien. Willen we een graf of toch maar gecremeerd?

Hoeveel troost geeft een graf meer dan enkel de herinnering?

Het wordt langzaam donker.

We verlaten het kerkhof. 

Ons wacht de winter. 

Handig

Preambule:
Indien je via een zoekmachine op dit blog terecht bent gekomen om handige tips te krijgen om daarna je eigen handigheid te vergroten, verlaat dan onmiddellijk deze site.
Het gaat hieronder om het begrip handig te verkennen.
Niet meer of minder, waarbij ik me uiteindelijk afvraag wanneer verdien je het predicaat handig.

In de laatste dertien weduwnaar-maanden sloeg mijn vader aan het klussen.
Hij schafte zich een werkbank en een houtfrees aan en draaide tientallen stukken hout tot lampenstandaards, spiegelomlijstingen en schilderijenframes.
We gingen in die tijd niet met lege handen naar huis.

De knorrige vader van Wallander, de innemende inspecteur uit de boeken van de onlangs overleden Zweedse schrijver Mankell, schilderde op hoge leeftijd steeds hetzelfde schilderij: landschap met korhoen. Of hij die vaak wegschonk weet ik niet.

Waren mijn en Wallanders vader bezig om tastbare sporen achter te laten?
Wilden ze tonen waartoe ze in staat waren?
Bij hun zonen was sprake van enige verlegenheid. Zij hoefden die creatieve producten niet zozeer, maar wisten dankbaarheid te scheppen door ze in bewondering aan te nemen.
Er was aanbod, geen vraag.

Als er een vraag is, die wordt beantwoord in de verwachte eisen van de vrager dan word je doorgaans handig genoemd.
Mijn handigheid heeft zich nooit goed kunnen ontwikkelen. Er was geen vraag of beter gezegd er waren altijd anderen in mijn omgeving die handiger waren dan ik.
Als ik zelf een vraag had, dan moest ik die in een zo kort mogelijke tijd realiseren. Er aan beginnen en niet ophouden totdat het klaar was. Gevolg:aan mijn creaties ontbrak het altijd aan afwerking.
Op een afstand ziet het er leuk uit, maar kom niet naderbij.

Van een handige kennis kreeg ik onlangs de tip om een project op te delen in deelprojecten. Een deelproject is te realiseren binnen één aaneengesloten tijdsspanne.

Nu laat ik hieronder een foto zien van mijn project waaraan ik in deelprojecten momenteel bezig ben: een hoektafel met de ongebruikelijke maten h.50 x l.70 x b.70 .

Vrager: Riny.
Aanleiding: de onlangs aangeschafte leeslamp Tolomio van Artimide moet hoger staan.
Mijn oplossing: een paar stevige boeken eronder wordt afgewezen.
Haar eisen: het hoeft niet pico bello. (Zo zei ze dat; mijn geringe zelfvertrouwen golfde op en neer.) Deal: aangenomen. (Dit kon eigenlijk niet misgaan)
O, ja en deze keer niet starten bij wat heb je nog hebt liggen - mijn onverwoestbare neiging tot goedkoop, wat ik trendy recycling en sustainable ben gaan noemen -.

Na drie dagen, drie deelprojecten, gooide ik de garage open.
Reactie van de klant: mooier dan ik gedacht had.

Ben ik nu handig?
Zal ik in mijn verdere leven tafeltjes op bestelling gaan maken?

DDW

Dinsdag j.l. door Thomas uitgenodigd om het nieuwe onderkomen van zijn zaak Fama Volat te bekijken, samen te lunchen en een korte tour DDW te maken.
DDW staat niet voor De Doorgedraaide Wereld, maar voor Dutch Design Week, de jaarlijkse Eindhovense  manifestatie op het gebied van Design en dat in de breedste zin van het woord.

Het nieuwe onderkomen van Fama Volat is nog niet helemaal ingericht. Op de feestelijke opening in december zullen ook de glazen afscheidingswanden geplaatst zijn.
Ik ben geen interieurfotograaf en ben in het geheel niet in staat om hun nieuwe prachtige industriële hoekruimte op de eerste verdieping van de Gerard op Strijp S te vangen. Laat ik daarom met twee impressies een beroep doen op de fantasie van de kijker daarbij eventueel de nieuwsgierigheid opwekkend om de ruimte persoonlijk in ogenschouw te komen nemen.

Door het raam zie ik op het plein tussen het Klokgebouw en de Gerard een deel van de bedrijvigheid van DDW. 

Met het raamaffiche wordt de aandacht naar de nieuwe bedrijfsruimte getrokken. 

Omdat Thomas onverwachts een afspraak had, was de lunch in één van de vele restaurantjes in de buurt van korte duur. 

We hadden daarna slechts een klein uurtje over om samen iets van het DDW spektakel te zien. We kozen voor een bezoek aan het zojuist geopende Veemgebouw, waarin een Versmarkt is gehuisvest. 

Op de achtste verdieping werden op een groot vloeroppervlak mogelijkheden van ontwerp getoond op het gebied van biotechnologie. 

Hoe met een 3 D printer en vlees van meelwormen een konijntje kan worden geprint, een geraffineerd opleukontwerp, maar dan liever vegetariër. 

Een schitterende lamp van koeienvlees, de moderne versie van de lamp met een kap van varkensblaas.

.

Van de in de industriële ruimte tentoongestelde stoffen creaties hebben we niet begrepen wat ze met de biotechnologie van doen hebben. 

Ze waren van zichzelf spannend genoeg.

Dit is 2 procent van de DDW; je hebt een volle week nodig om alles te zien.

Maar wij maakten 's middags beton- en design-moe een mooie herfstwandeling in het Valkenswaardse bos.

Onder vrouwen

Afgelopen woensdag met de HOVO cursus 'Expressionisme'  het Gemeentelijk Museum in Den Haag bezocht; de dag erna met de tuinclub 'Klavertje Vier', waar Riny lid van is, de tuin van Christien Reinders in Buggenum bewonderd.

In het Haags Museum loopt van 3 oktober tot 3 januari de tentoonstelling 'Kleur Ontketend', moderne kunst in de Lage Landen in de periode van 1885-1914. In de middag bekeken we enkele expressionistische werken uit de vaste collectie.

Onze bevlogen docente Jenneke Lamberts had ons gevraagd uit  de werken van 'Kleur Ontketend' één te selecteren en onze keuze toe te lichten.
Een simpele opdracht met een daverend effect.
We leerden gewoonweg met andere ogen kijken.
Ik had gekozen voor een schilderij van Jan Toorop, met als titel 'Alcoholisme'. Mijn motivatie: in het algemeen voegen titels niets bij aan het werk: rode molen, meisje met blauw hoed of compositie IV. Bij 'Alcoholisme' was dat anders, het was de titel, die me leidde.
Waarom droeg dit werk de titel alcoholisme?
Ik zag een gebogen, verslagen vrouw in een kamer staan.
Pas toen ontdekte ik rechts van het werk de in ijle kleuren de verkrampte, katatonische  figuur op het bed liggen.
De gevolgen van drankzucht werden meer in de omgeving van de verslaafde getoond dan aan degene die voor deze levensstijl had gekozen.

Sommige cursisten presenteerden meer bekende, iconische werken. De toelichting zei daarnaast veel van degene die het werk toelichtte.

In deze zaal hing 'Alcoholisme'. 

Onze bevlogen docente bij een werk van Oskar Kokoschka, Reuzeschildpadden uit 1927. Haar vraag 'Wat kun je hierover zeggen Cor?', bracht me in ernstige verlegenheid. Wat wist ik na 50 jaar nog van O.K., behalve zijn relatie met A.M.? ( zie mijn blog van twee weken geleden) en zijn in 1926 geschilderde 'Mandril' in het Boijmans?

De volgende dag leerde ik van Chistien Reiders, dat er honderden soorten pompoenen bestaan - in hun tuin groeien zo'n 300 soorten-,  dat ze bijna alle eetbaar zijn - en gezond -, dat ze verwant zijn aan de courgette en de kalebas. Ik keek naar buiten en hoopte dat ze niet zou stoppen met haar college, Het regende voortdurend en het leek me erg koud. Binnen snorde de gashaard behaaglijk in mijn rug.

En toen was er toch het moment dat we naar buiten moesten. De paraplu's moesten voortdurend worden ingeklapt om onder de berceaus - een woord dat ik sinds gisteren ken - door te lopen. Na een flitsbezoek, dook ik de auto in om deze, zoals een zorgzame chauffeur betaamd, alvast voor mijn passagier voor te verwarmen.

Bovenstaande is niet de kern van wat ik wil vertellen over mijn tweeluik aan excursies deze week. De kern is dat ik me twee dagen vermaakt heb en me thuis gevoeld heb in gezelschap van enkel vrouwen. 

Er was geen sprake van hanengedrag, ik was het kuiken.

Opgegroeid onder voornamelijk broers, zijn gehele schoolloopbaan enkel door jongens omringd, leert hij op zijn oude dag hoe het is in een groep van de andere sexe.  

Het kabeltje

Vandaag werd de derde jaarconferentie van de Wmo raad op een rij gehouden
Het thema voor dit jaar was Armoede onder de titel   'Is maatschappelijke participatie voor iedereen betaalbaar?'
Het organiserende groepje bestond uit drie personen.

De voorbereidingen kende talloze tegenvallers, zoals ziekten, niet-beschikbare accommodatie, terugtrekkende dagvoorzitter, te hoge kosten voor de keynote spreker en ga zo maar door.
De tegenvallers en gaten dichtte ik - zeer tegen mijn gewoonte in - door steeds meer in eigen hand te nemen.

En voordat ik het in de gaten had, zag ik tegen de dag op, daar, waar ik voorheen altijd een feestelijk voorgevoel bij had gehad.
Zelfs het min of meer in mijn maag gesplitste dagvoorzitterschap lag me niet lekker.
Gevolg: vanmorgen vroeg wakker. Had ik alles klaarliggen?
Laptop, fototoestel, conferentiemappen, banners, folders, attenties voor de inleiders etc.

Omdat Frans één van ons organiserende trio bij de voorbereiding vanwege ernstige ziekte van zijn vrouw zich niet voldoende had kunnen verdiepen in het onderwerp, zou hij zich enkel bezig houden met het maken van foto's, die op het einde van de conferentie, bij aanvang van het afsluitend debat, in een diashow vertoond zouden worden.
Omdat dit vorig jaar wegens technische problemen niet was gelukt, had ik afgelopen dagen alles drie keer gecontroleerd. Het kon niet meer mis gaan: we konden de foto's direct inladen en projecteren met een stemmig muziekje als achtergrond.

De opening verliep goed. Langzaam kwam ik in de rol van gastheer, een rol, die ik vroeger

zo vaak op me had moeten nemen.

Frans maakte de mooiste opnamen. 

Om 16.15 uur zouden we samen de foto's inladen.

16.16 uur: ik kom erachter dat ik het verbindingskabeltjekabeltje thuis heb laten liggen.

16.17 uur: we besluiten Riny te bellen, maar we hebben beiden onze mobiel thuis gelaten

16.18 uur: ik hol naar de receptie en bel het thuisnummer. Geen gehoor.

16.18 uur: ik vind R's mobielnummer en probeer dit vergeefs. Ik kan wel een boodschap achter laten

16.19 uur: Frans troost me.

16,30 uur. 

Bij het begin van de afsluiting beken ik de zaal dat Murphy heeft toegeslagen. 'En het zijn nog wel zo'n prachtige foto's!'

Frans gaat ijverig door met het schieten van plaatjes. Ik hoor het geklik als we de post-its doornemen met vragen en opmerkingen. Ik probeer me te concentreren op wat wel goed gaat.

Op het einde komt Frans naar me toe, legt me uit hoe we met We Transfer de congresgangers alsnog de foto's kunnen laten zien. 

We zeggen dit toe aan de aanwezigen.

"En naar één foto moet je even kijken. Heb ik het goed dat je je door een kabeltje bijna liet nekken...?" 

Ik heb het kabeltje alvast in mijn laptop tas gedaan. 

Voor volgend jaar

In de teletijdmachine

Het cursusaanbod van HOVO Brabant voor najaar 2015 was - zoals al jaren - imposant, zodat het even had geduurd voordat ik mijn voucher voor het gratis volgen van een HOVO cursus naar keuze had weten in te zetten.
Het zal mijn laatste voucher zijn, omdat ik dit najaar wegens het aflopen van de zittingstermijn stop met het lidmaatschap van de programmaraad.

Ik bladerde regelmatig door de prachtige gids.
"Is zo'n papieren versie naast de digitale informatie nodig en financieel verantwoord?", had ik me zes jaar geleden hardop in mijn de eerste vergadering afgevraagd.
Voorlopig wel was toen het standpunt van de directeur.

Hoe verloopt mijn keuzeproces?
Vanwege de reistijd geef ik de voorkeur aan lesplaats Eindhoven, maar dat is niet doorslaggevend.
En dan de boeiende vraag of ik zal kiezen voor een onderwerp waar ik weinig of juist veel van weet.

Mijn keuze viel uiteindelijk voor 'Oog in oog met het expressionisme' gegeven door Jenneke Lamberts. Riny had eerder met volle tevredenheid een cursus kunstgeschiedenis bij haar gevolgd. "Een enthousiaste docent met een enorme kennis", was haar aanbeveling geweest.

Vandaag de eerste lessen gevolgd.
De docent werkt aan de hand van plaatjes van schilderijen en ze betrekt de groep bij haar betoog door te vragen wie de naam van de schilder weet, van het schilderij, welk jaar gemaakt etc. En aangezien ik geconditioneerd ben om op een vraag een antwoord te geven, hoorde ik me voortdurend wijsneuzerig namen, titels en jaartallen roepen, die ik jaren geleden ooit had opgeslagen in de lessen kunstgeschiedenis. Voor de afronding van dat vak had ik een scriptie over Oskar Kokoschka geschreven.
Dat is vijftig jaar geleden.

Jenneke Lamberts blijkt een voorkeur voor Kokoschka te hebben en met name voor de periode 1912-1914 toen O.K. een relatie had met de jonge weduwe Alma Mahler.
De Amerikaanse schrijfster Susan Dodd schreef onder de titel The Silent Woman (Schemertaal) in 2001 een roman over die relatie. Die staat in mijn boekenkast tussen tientallen andere werken van en over O.K.
Meest ongelezen, vooral doorgebladerd om te herkennen.

Toen ik in de middag ging zitten om mijn blog te schrijven, besloot ik over de ervaring van de ochtend te schrijven: Corretje in de banken, een wijsneus, die pas ophield antwoorden te roepen toen hij zichzelf door de ogen van de ander zag, een cursist, die de leraar naar de kroon wil steken.
Maar zo is het niet, lieve medecursisten.

Ik was vanmorgen even weer die twintigjarige jongen op de Kweekschool, die fantaseerde over en projecteerde op de gekwelde kunstenaar en zijn berekenende muze.

Verjaardag in Madrid

Terug van een weekje Madrid.
Riny wilde daar haar 70 ste verjaardag vieren.
Op vrijdag 18-9-2015 rond 20.00 uur worden we op straat, vlak bij ons hotel, aangesproken.
De man stelt zich voor als Jean-Paul van Breugel, een jeugdvriendje van David.
JP woont al 12 jaar in deze metropool en drijft er een wijnhandel. David en Thomas hebben hem gevraagd drie flessen wijn met twee bokalen in ons hotel af te leveren.
Hij hoorde ons praten, zei hij, meende ons te herkennen van de keren dat hij bij ons was. Een mooier compliment kun je niet krijgen, hetgeen hij nog eens versterkte door tegen Riny te zeggen, dat ze na al die jaren nauwelijks veranderd is.

In museum Thyssen - één van de big three's, die we bezochten  naast het Prado en Reina Sophia - troffen we één van de vier door van Gogh in 1884 geschilderde doeken van de Genneper Watermolen. De molen bevindt zich 500 meter van het geboortehuis van Riny.

Met de hop-on/hop-off bus rijden we over het Plaza de Cibeles waaraan het barokke stadhuis ligt. Een groot spandoek hangt voor de gevel: "Refugees Welcome".

Op de digitale versie van het Brabant nieuws lezen we over het onverwacht grote protest in Valkenswaard over de mogelijke opvang van asielzoekers aldaar.

En we lezen dat het er regent.

In Madrid scheen de gehele week de zon.

Joost mocht het weten

 " Er zijn zoveel mensen, vooral onder onze vrienden, die denken dat woorden niets voorstellen. Integendeel, nietwaar, het is even interessant en even moeilijk om iets goed te zeggen als om iets te schilderen. Er is de kunst van lijnen en kleuren, maar de kunst van het woord is en blijft evengoed bestaan." 

Vincent van Gogh aan Emile Bernard, 19 april 1888

Bovenstaand citaat staat bij het beeld waar, na de brug over de Reusel, de Landart tentoonstelling in Diessen aanvangt. Deze start van de mooie 4 kilometer lange tocht maakt het thema voor dit jaar duidelijk: Vincent van Gogh. 

Ik kan het niet nalaten om te onderzoeken of de boeken kunnen worden opengeslagen en sta daar, zo nonchalant mogelijk, want aan kunst mag je doorgaans niet komen. Eén hand in mijn broekzak gevangen, die kan geen kwaad. Het is mijn rechter, die baldadig even aan mijn regie ontsnapt en het bewijs levert, dat ik eigenlijk al vermoedde.

Behalve aan het thema moet een Landart kunstenaar zich houden aan de opdracht dat het beeld moet passen in het landschap en bij voorkeur gemaakt dient te zijn van natuurlijk vergankelijk materiaal. 

Dit blijkt soms een te knellend keurslijf.

Ik kijk om te begrijpen.

Water is een dankbaarder decor dan de donkerte van het natte bos.

Ik probeer te kijken met het enthousiasme van Joost Zwagerman, probeer vergeefs zijn stem in me op te roepen. 

Maar het is stil, oorverdovend stil.

Laat de beelden verder voor zich spreken.

Boedapest in Weert

Had ik mijn fototoestel maar meegenomen...
Onderstaand relaas had ik kracht kunnen bijzetten.
Wat de gevolgen zijn voor reizigers, die worden geconfronteerd met problemen op het spoor..

Vrijdag j.l. met een verklaring van het gouvernement van de provincie Limburg op zak, waarin zij verklaart dat er geen belemmeringen zijn om dossier 04.11 474 te raadplegen voor het onderzoek naar mijn familiegeschiedenis. (Zie mijn eerdere blog 'Familiegeschiedenis' van twee weken geleden.)
Het resultaat - waarvan ik verslag doe op mijn blogadres creemersgeschiedenis.blogspot.nl - is bevredigend.
Ik vond niet alles wat ik hoopte aan te treffen, maar het was meer dan voldoende om de bewijsbare conclusie te kunnen trekken, dat mijn opa als burgemeester in de oorlog, zich heeft bewogen in het smalle gebied dat ligt tussen de uitersten van het heulen met de vijand en de verzetsheld uit te hangen. Het laatste zou hem zijn ambt tijdens de oorlog en het eerste dat ná de bevrijding hebben gekost.
De weliswaar niet volledige documentatie over diens zuivering geven een beeld weer van roddel achterklap na de bevrijding én van een grote steun en vertrouwen die opa genoot van de weer in zijn functie herstelde gouverneur van Sonsbeek.
Maar dit terzijde.

Met een redelijk tevreden gevoel aanvaardde ik de terugreis met de trein uit Maastricht naar Eindhoven. Het was rond 14 30 uur, de trein zat bomvol met studenten bepakt met weekendtassen en rolkoffers, naar ik aannam vol wasgoed.
Even daarvoor waren we op het station ingelicht over een ongeluk bij Geldrop, waardoor de trein niet verder zou rijden dan Weert. Reizigers naar Nijmegen en Utrecht werden geadviseerd in Roermond uit te stappen en via Venlo verder te reizen.
In de trein kondigde de conducteur aan dat vanaf Weert bussen zouden worden ingezet naar Eindhoven. Het gevolg was, dat nauwelijks iemand in Roermond uitstapte.

In Weert aangekomen drong de massa zich over het perron door het kleine stationsgebouw naar het stationsplein, waar twee bussen klaar stonden. Dankzij mijn gunstige positie in de voorste wagon, mijn lege handen en enige ervaring in het verre verleden met cross country lopen arriveerde ik met de eersten de bussen. Mijn redelijk gunstige positie werd evenwel geblokkeerd door een Popeye arm van een uit het groepje Belgische jongemannen met de woorden 'wel opa gij moet op oewen beurt wachten'.

De deur ging voor mijn neus dicht.
Even later ging die weer open om ieder die in het gangpad positie hadden genomen eruit te zetten. Incluis de Belgische binken.
Daar stonden we met zo'n paar honderd man de bussen na te staren, die op weg waren naar het beloofde land.

Een ielig mannetje gehuld in een fel gele jas met het logo NS beloofde nieuwe bussen.
Maar wat verscheen waren tientallen taxi's, snorders die blijkbaar hun familie in Anatolië e.o van wat extra's wilden voorzien met het uitbuiten van deze mini-ramp. Een studente, met wie ik contact had gemaakt wilde ingaan op een van de aanbiedingen, aarzelde toen ik opmerkte dat het een sterke overeenkomst vertoonde met mensensmokkelaars, die ook de ellende uitbuitte.
Ik had blijkbaar voldoende tijd en rust om me principieel te tonen.

De taxi's stonden de derde bus zodanig in de weg, dat die vooraan het plein stopte en de laatst gearriveerden liet instappen.
Het ielig mannetje hield zich Oost-Indisch doof voor onze protesten, noch ondernam hij op ons verzoek stappen richting de Turkse medemens.

Een I phone studente meldde dat de eerste bus een ongeluk had gehad en de weg naar Eindhoven blokkeerde. Er ontstond commotie. Nu zou er geen bus meer komen. En de trein zou pas om half zes kunnen rijden en iedereen kwam in de problemen.
De snorders riepen luid hun aanbiedingen.
Vanuit de overzijde van het plein werden we gefotografeerd.
Een volgende trein uit Maastricht spuwde mensen het plein op.

Plotseling riep een stem: "De trein vertrekt."
Alsof een startschot had geklonken spurtte de massa het station in.
Mijn voor de bus gunstige positie veranderde in een ongustige voor de trein.
Maar niet gehinderd door bagage wist ik voldoende studenten en nog oudere mensen te passeren dat ik me als een van de laatste de tjokvolle trein in kon wurmen.
Ik verklaar hierbij plechtig dat ik niemand omver heb gelopen.

In de buurt van Geldrop bood een studente me haar zitplaats aan.
Ik weigerde.
Van een principe was geen sprake.

Nieuw land

Ze moesten weg.
Er was geen plaats meer voor hen, ook geen voedsel meer.
Als ik ze niet zou opnemen, dan zouden ze waarschijnlijk verkommeren of misschien zelfs worden omgebracht.

Ik was eigenlijk met mijn drie kleine zwarte kippen tevreden, maar kon niet anders dan de drie aangeboden en verstoten kippen in onze ren toe te laten.
Riny had even bedenkingen: 'Dat vraagt een verdubbeling van voer'.
Daartegenover stond een mogelijke verdubbeling van de eierproductie.
En er was ruimte.
'Vol is vol' is relatief.

Nu hebben we sinds een week zes i.p.v. drie kippen.
De integratie heeft aandacht gevraagd.
De nieuwkomers hebben de eerste twee dagen in een afgesloten ruimte midden in de ren gestaan, zodat de autochtonen konden wennen.
Nu lopen ze om elkaar heen. groepsgewijs verkennen ze hun oude nieuwe land.

In de komende tijd zal een nieuwe pikorde worden bepaald. De zwarte zijn in fysiek opzicht de mindere, kennen daarentegen de omgeving beter. En ik denk dat ze er vanuit gaan, dat ik ze meer in bescherming zal nemen
.
Voor ieder geldt: Het zal nooit meer hetzelfde zijn.

Déja Vu

Vandaag, de derde dag dat Luca bij ons logeert - Noa is op  ponykamp - belt hij zijn jongere neefje Thijn om bij hem te komen spelen.

Ze kennen in ons huis de weg en ze trekken zich op onze slaapkamer terug waar de kisten lego en play-mobil, het speelgoed van hun vaders, is opgeslagen.

Na een uur worden we verzocht om te komen kijken naar de tentoonstelling van wat gemaakt is. Wij kloppen aan en presenteren ons als verslaggevers van de krant. Riny is van de schrijvende pers; ik zal foto's maken.

Wat ik zie en hoor is een kopie van Thomas en David ruim dertig jaar geleden. Wat ze maakten werd officieel getoond en uitgelegd.
Ook nu is onze bewondering groot. Ik vraag of ik nog wat foto's mag maken voor de krant.

En Riny vraagt naar hun namen. Luca en Thijn.
"En hoe heten jullie vaders?"

Dan raken ze uit hun spel.

"Dat weten jullie toch?"

Oorlog in de Gaspeltuin

Het begrip tuin wordt gebruikt als metafoor voor het idyllische, het arcadische, het wordt zelfs gebezigd als verwijzing naar het paradijs en de hemel.

Ik deed daar ook aan mee.
In de tuin zet de mens de natuur naar zijn hand, geeft vorm aan zijn idee over hoe die natuur er uit zou moeten zien. Het is net als het huis privé, waar het eigenaren hun eigen wereld creëren, het voor het zeggen hebben. De uitdrukking van die zeggenschap is een extensie van hen zelf: romantisch of formeel, weinig of veel onderhoud, kleurrijk of monochroom, overzichtelijk of chaotisch.
De buitenwereld is achter de beslotenheid van de hortus.
In ons stekkie, op ons plekkie voelen we ons thuis, hier hoeven we niet op onze hoede te zijn. We hebben het overzicht. De gebeurtenissen zijn voorspel- en beheersbaar.

Deze visie is een illusie, die pas wordt opgemerkt als de rampen zichtbaar zijn, nadat de natuur met eigen wil tekeer is gegaan in onze cultuurdomein.
De natuurlijke oorlogsverklaring veroorzaakt aanvankelijk een moedeloosheid. Zo hard gewerkt met zoveel liefde en zie wat mollen, katten, ratten, kevers, vogels, schimmels, slakken, emelten en engerlingen veroorzaken!
Deze fase 1 is meestal van korte duur. Erin blijven steken betekent berusting, in de ander de meerdere erkennen, de regie uit handen geven. Nee, er wordt teruggeslagen met net en gif, met technologie, geluid en klem.
In fase 2 betreedt de getroffene het strijdperk. Hij zet zijn leger aan middelen in. Voor elke kwaal is wel een middel van lief biologische tot nietsontziende chemische makelij. Heeft onze overheid inmiddels een al te drastisch gif verboden, dan is de getroffene bereid zijn wapens over de grens te halen. België is niet zo flauw.
Fase 3, het beschouwen van het resultaat. Hij weet, de tuinier, dat een resultaat op korte termijn snel is behaald, maar het effect op de langere termijn verwaarloosbaar is. Een nieuwe generatie dient zich aan. Inmiddels slimmer en resistenter dan voorheen.
Toch is fase 4 voor hem ondenkbaar.
De natuur zijn gang laten gaan.

Mijn rampen dit jaar hebben een groter effect dan ooit.
De eerste plaag van Egyptische allure was die van de opmars der slakken, die het vooral voorzien hebben op jonge, kwetsbare, malse planten. Toen in de hosta's de gaten zichtbaar werden was ik eigenlijk te laat. Toch zette ik mijn leger kleinkinderen in.
Ik beloofde ze 10 cent per gevangen slak.

Met ongekende ijver zijn ze tekeer gegaan, ze hebben een gat in mijn begroting geslagen, reden waarom ik daarenboven elke avond eigenhandig expedities uitvoerde.

Deze week volgde plaag twee: emelten en engerlingen vreten aan de graswortels, waardoor het gazon geel kleurt. Erger is de ramp die vogels - van merel tot kraai - die op zoek naar de lekkernij het gazon volledig omwoelen. Tussen emelt- en kraaifase, de ondergrondse en de luchtbrigade in raapte ik honderden witte vette emelten en voerde ze aan de kippen.

Maar het kwaad was geschied. De kraai keerde terug naar zijn drie sterren restaurant met een voor mijn ogen ondraaglijk resultaat.

Ik zit nu  in fase 3, maar voel me een vermoeide krijger.
De tuin als lusthof, als het arcadië van mijn dromen daar geloof ik voorlopig niet meer in.
Ten strijde in ons eigen oorlogsgebied!